Richard Roundtree

amerykański aktor (1942-2023)

Richard Roundtree (ur. 9 lipca 1942 w New Rochelle, zm. 24 października 2023 w Los Angeles[1]) – amerykański aktor filmowy i telewizyjny.

Richard Roundtree
Ilustracja
Richard Roundtree (2007)
Data i miejsce urodzenia

9 lipca 1942
New Rochelle

Data i miejsce śmierci

24 października 2023
Los Angeles

Zawód

aktor, model

Współmałżonek

Mary Jane Grant
(1963-1973; rozwód)
Karen M. Ciernia
(1980-?; rozwód)

Lata aktywności

1970-2023

Popularność zdobył dzięki odegraniu głównej roli detektywa Johna Shafta w trzech filmach i serialu z początku lat 70. XX w. Rolę powtórzył po latach w filmie Johna Singletona Shaft (2000)[2].

Życiorys

edytuj
 
Roundtree jako John Shaft (1973)

Wczesne lata

edytuj

Urodził się w New Rochelle[3], w stanie Nowy Jork jako syn Kathryn, pokojówki i pielęgniarki, i Johna, kierowcy zakładu żywienia i śmieciarza[4][5]. W 1961 ukończył New Rochelle High School, gdzie grał dla niepokonanej w szkole i narodowej rangi drużynie piłkarskiej. Po dwóch latach porzucił studia na Southern Illinois University Carbondale[5], gdzie miał stypendium piłkarskie. Pracował na kilku stanowiskach, w tym jako sprzedawca i nocny stróż, aż podjął pracę jako model dla magazynu „Ebony Fashion Fair”[6][7].

Kariera

edytuj

Zafascynowany aktorstwem, w 1967 roku dołączył do Negro Ensemble Company[5] w Nowym Jorku. Uznanie przyniosła mu główna rola boksera wagi ciężkiej Jacka Jeffersona w przedstawieniu Howarda Sacklera Wielka nadzieja białych (The Great White Hope) wystawionym przez Philadelphia Theatre Tour[5].

Na początku lat 70. XX wieku stał się gwiazdą dzięki popularnej kreacji tytułowego bohatera czarnego prywatnego detektywa Johna Shafta w trzech filmach tzw. „Blaxploitation” oraz serialu (1973-1974). W 1972 za występ w Shaft (1971) był nominowany do Złotego Globu w kategorii „Nowa Gwiazda Roku - Aktor” i NAACP Image Awards w kategorii „Znakomity aktor w filmie”. W 1994 otrzymał MTV Movie Award.

Grał główne role w filmach kryminalnych i przygodowych, z których wyróżnia się w roli tytułowej jako sprytny przeciwnik aroganckiego Robinsona Crusoe (Peter O’Toole) w satyrycznej ekranizacji słynnej powieści Daniela Defoe Piętaszek (Man Friday, 1975)[5]. Zwrócił na siebie uwagę także jako Gideon Marunga w dreszczowcu Jamesa Fargo Tylko dla sępów (Game for Vultures, 1979) z Richardem Harrisem, Denholmem Elliottem i Joan Collins oraz jako Diehl Swift, P.I. w komedii sensacyjnej Richarda Benjamina Gorący towar (City Heat, 1984) u boku Clinta Eastwooda i Burta Reynoldsa. Pojawiał się też na szklanym ekranie, w tym w serialu ABC Korzenie (Roots, 1977)[8] jako Sam Bennett.

Od początku. 80. występował w drugorzędnych rolach głównie w niskobudżetowych filmach akcji. Ale stopniowo włączane do ról drugorzędnych. W 1991 zdobył nominację do Soap Opera Digest Award w kategorii „Znakomity aktor drugoplanowy: dzień” za postać doktora Daniela Reubensa w operze mydlanej NBC Pokolenia (Generations, 1989-91). Na uwagę zasługuje rola prokuratora Talbota w kontrowersyjnym dreszczowcu Davida Finchera Siedem (Seven, 1995) oraz postać doświadczonego przewodnika dżungli Kwame'a w szalonej komedii familijnej George prosto z drzewa (George of the Jungle, 1997) z Brendanem Fraserem. W remake'u Shaft (2000) w reż. Johna Guillermina pojawił się jako John Shaft, wuj Johna Shafta II (Samuel L. Jackson).

Życie prywatne

edytuj

27 listopada 1963 ożenił się z Mary Jane Grant, z którą ma dwójkę dzieci. 13 grudnia 1973 się rozwiedli. W latach 1974–1975 związany był z Cathy Lee Crosby[9]. We wrześniu 1980 poślubił Karen M. Ciernię, z którą też się rozwiódł. Mają dwie córki i syna.

W 1993 zdiagnozowano u Roundtree rzadkiego raka piersi[10] i poddano skutecznemu leczeniu - wykonano podwójną mastektomię i chemioterapię[11].

Filmografia

edytuj

filmy fabularne

edytuj

seriale TV

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Richard Roundtree Dies: ‘Shaft’ Star Was 81. deadline. [dostęp 2023-10-25]. (ang.).
  2. Richard Roundtree. Listal. [dostęp 2018-04-13]. (ang.).
  3. Personalidade: Richard Roundtree (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2018-04-13]. (port.).
  4. Richard Roundtree Biography (1942-). Film Reference. [dostęp 2016-10-28]. (ang.).
  5. a b c d e Richard Roundtree Biografie. ČSFD.cz. [dostęp 2016-10-28]. (cz.).
  6. Ebony Fashion Fair and Eunice Johnson. America Comes Alive. [dostęp 2012-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-02)]. (ang.).
  7. Cult Movie of the Week: Shaft in Africa. darkjive.com. [dostęp 2009-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-02)]. (ang.).
  8. Richard Roundtree. Rotten Tomatoes. [dostęp 2018-01-02]. (ang.).
  9. Richard Roundtree Dating. FamousFix. [dostęp 2016-10-28]. (ang.).
  10. Aria Ellise (2016-7-08): Richard Roundtree breast cancer. BlackDoctor. [dostęp 2012-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-02)]. (ang.).
  11. Katharine Stoel Gammon (2007-12-20): Richard Roundtree Speaks Out About Breast Cancer. ABC News. [dostęp 2012-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-02)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj