Ricky Martin

piosenkarz portorykański

Ricky Martin, właśc. Enrique José Martín Morales[5][2] (ur. 24 grudnia 1971 w San Juan) – portorykański wokalista popowy i aktor[4], laureat nagród Grammy i Latin Grammy, ambasador dobrej woli UNICEF[6].

Ricky Martin
Ilustracja
Ricky Martin (2018)
Imię i nazwisko

Enrique José Martín Morales[1]

Pseudonim

Ricky Martin, Kiki[2]

Data i miejsce urodzenia

24 grudnia 1971[3]
San Juan[4], Portoryko

Typ głosu

tenor

Gatunki

pop, muzyka latynoamerykańska

Zawód

wokalista

Aktywność

od 1984

Wydawnictwo

Columbia Records, Sony Music Latin

Powiązania

Meja, Madonna, Christina Aguilera, Jennifer Lopez, Wisin & Yandel, Pitbull, Maluma

Strona internetowa

Życiorys edytuj

Dzieciństwo i początki kariery edytuj

Urodził się 24 grudnia 1971 w San Juan[1], jako jedyne dziecko psychologa Enrique Martína III i księgowej Nereidy Morales[7]. Jego rodzice rozwiedli się, gdy miał dwa lata. Ma pięcioro przyrodniego rodzeństwa, ze strona ojca – troje, a ze strony matki – dwoje dzieci z innych małżeństw.

Karierę artystyczną rozpoczął w wieku pięciu lat, gdy zaczął pracować jako dziecięcy model[8], a także występował w sztukach teatralnych, reklamach telewizyjnych i śpiewał w kościelnym chórze[8]. W 1984 roku dołączył do latynoamerykańskiego boysbandu Menudo[9], wcześniej dwukrotnie zostając odrzuconym podczas przesłuchań[8]. Z zespołem wystąpił w programie Ulica Sezamkowa (1984), sitcomie Statek miłości (1985) i serialu Por siempre amigos (1986).

Kariera solowa edytuj

Gdy miał 17 lat, powrócił do Portoryko. W 1989 roku podjął studia w Nowym Jorku, dlatego też opuścił Menudo. Następnie wyjechał do Meksyku, gdzie wystąpił w roli Pablo Loredo w telenoweli Alcanzar una estrella (1990) i Alcanzar una estrella II (1991).

W 1990 roku przeniósł się do Stanów Zjednoczonych i nagrał swoją pierwszą solową płytę Ricky Martin w języku hiszpańskim, a rok później wydał singiel „Fuego contra fuego”. Zdobył popularność w Meksyku, Argentynie, Chile i Stanach Zjednoczonych. Zagrał postać Enrique w dramacie muzycznym Más que alcanzar una estrella (1992) i wystąpił w sitcomie NBC Getting By (1993). Również w 1993 wydał album pt. Me amarás, który sprzedał w milionie egzemplarzy, dzięki czemu osiągnął znaczącą pozycję w Meksyku. Wkrótce przeniósł się do Los Angeles, gdzie został zaangażowany do roli barmana Miguela Moreza w operze mydlanej ABC Szpital miejski (General Hospital, 1994–95).

24 czerwca 1996 zadebiutował na scenie teatru broadwayowskiego w roli 17-letniego Mariusza Pontmercy w musicalu Les Misérables (na podstawie Nędzników Victora Hugo[10]. Niedługo później wydał album pt. Vuelve (1996), a pochodząca z płyty piosenka „María” była tematem przewodnim brazylijskiej telenoweli Rede Globo Salsa e Merengue (1996-1797)[8]. Zyskał tytuł gwiazdy na scenie muzyki latynoamerykańskiej.

W 1997 roku nagrał piosenkę przewodnią filmu animowanego Walt Disney Pictures Herkules w reżyserii Rona Clementsa i Johna Muskera. W następnym roku wykonał oficjalną piosenkę mundialu „The Cup of Life”/„La Copa de la Vida” podczas mistrzostw świata w piłce nożnej 1998[11].

W 1999 wydał pierwszą anglojęzyczną płytę, zatytułowaną Ricky Martin, która odniosła sukces w wielu krajach, zdobywając siedem platynowych płyt, a promujący ją pierwszy singiel „Livin’ la Vida Loca” okazał się przebojem. Na płycie ukazał się też utwór „Be Careful (Cuidado con mi corazón)” w duecie z Madonną. Jego tournée obejmowało Azję, Europę, Stany Zjednoczone i Amerykę Łacińską. W 2000 wydał album pt. Sound Loaded z przebojami „She Bangs” i „Nobody Wants to Be Lonely” (nagrany w duecie z Christiną Aguilerą), z którym trafił na pierwsze miejsce światowych list przebojów, w tym United World Chart i za który otrzymał nominację do Grammy w 2002 roku[8].

W 2006 roku wydał album pt. MTV Unplugged. W 2007 roku w ramach trasy „Blanco y Negro” zagrał koncert w lizbońskiej Altice Arena dla około 13 tys. osób[8]. Wielokrotnie mówił publicznie w języku portugalskim (mieszkał w Brazylii przez kilka lat w erze Menudos)[8].

W marcu 2010 dokonał coming outu jako gej na swojej oficjalnej stronie[12]. 31 stycznia 2011 wydał album pt. Música + Alma + Sexo. 25 marca 2011 w San Juan rozpoczęła się trasa koncertowa „Música + Alma + Sexo World Tour”, a zakończyła 19 listopada 2011 w Santo Domingo, obejmując łącznie 82 show.

W 2012 roku był gwiazdą musicalu Evita na Broadwayu w Nowym Jorku[8]. W 2013 został jurorem w australijskiej wersji programu The Voice Australia, a także wydał singiel „Come with Me” utrzymany w stylu elektro-dance-pop[13].

 
Martin podczas trasy One World Tour w Sydney

W 2014 wraz z Jennifer Lopez brał udział w nagraniu singla „Adrenalina” dla Wisina. Rok później zaśpiewał w kolejnym utworze artysty, „Que se sienta el desea[14]. W marcu 2014 wystąpił jako gość muzyczny w programie The Voice Arabia[15]. 22 kwietnia 2014 opublikował teledysk do piosenki „Vida”, wybranej na jeden utworów promujących Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 2014 w Brazylii[16].

10 lutego 2015 wydał album pt. A Quien Quiera Escuchar[17], za który otrzymał statuetkę Grammy za najlepszy album muzyki latino[18][19]. Płytę nagrał w Australii, Portoryko, Los Angeles i mieście Meksyk, a producentem krążka został Julio Reyes[17]. Album promował singlami: „Adiós”, „Disparo al Corazón” i „La Mordidita”. 19 lutego 2015 wystąpił na gali rozdania nagród muzyki latynoskiej „Premio Lo Nuestro” w Miami[20]. W następnym miesiącu wydał „Mr. Put It Down”, który nagrał z Pitbullem[21]. 17 kwietnia 2015 koncertem w Auckland zainaugurował trasę One World Tour 2015, która objęła koncerty w Nowej Zelandii, Australii, Meksyku, Kanadzie, Stanach Zjednoczonych, Dominikanie, Argentynie, Portoryko, Chile i Urugwaju[22][23][24]. W listopadzie 2015 pojawił się w Londynie na gali Royal Variety Performance, na której spotkał się z księciem Harrym[25].

22 września 2016 wydał utwór „Vente pa' ca”, który nagrał w duecie z Malumą[26]. Zagrał Antonio D’Amico, partnera włoskiego projektanta mody Gianni'ego Versace (Édgar Ramírez), w serialu FX The Assassination of Gianni Versace: American Crime Story (2018)[27][28].

Działalność filantropijna edytuj

 
Logo Ricky Martin Foundation

Zaangażowany jest w działalność filantropijną, jego fundacja Ricky Martin Foundation walczy ze współczesnym niewolnictwem – handlem ludźmi oraz wykorzystywaniem nieletnich[29], niosła także pomoc m.in. poszkodowanym przez tsunami w Tajlandii.

Życie prywatne edytuj

Od maja do października 1992 spotykał się z argentyńską tenisistką Gabrielą Sabatini[30]. Od stycznia 1994 do lutego 2005 był związany z meksykańską modelką Rebeccą de Albą[30].

W sierpniu 2008 został ojcem synów bliźniaków Matteo i Valentino[31], które urodziła matka zastępcza[32]. 29 marca 2010 ujawnił, że jest homoseksualistą[33]. W styczniu 2014, po pięciu latach związku, rozstał się z finansistą Carlosem Gonzálezem Abellą[34], szkolnym kolegą z Sagrado Corazón w San Juan[35].

W kwietniu 2016 podczas gali amFAR w São Paulo pokazał się publicznie z nowym partnerem Jwanem Yosefem[36][37], ormiańsko-syryjskim[38] artystą malarzem urodzonym w Szwecji[39]. W styczniu 2018 para wzięła ślub. Mają córkę Lucię (ur. 2018), którą urodziła im surogatka[40][41]. W lipcu 2023 poinformowali o tym, że się rozwodzą[42][43].

Dyskografia edytuj

Albumy solowe edytuj

Trasy koncertowe edytuj

  • Ricky Martin Tour (1992)
  • Me Amaras Tour (1993–1994)
  • A Medio Vivir Tour (1995–1997)
  • Vuelve World Tour (1998)
  • Livin’ la Vida Loca Tour (1999–2000)
  • One Night Only with Ricky Martin (2005–2006)
  • Black and White Tour (2007)
  • Música + Alma + Sexo World Tour (2011)
  • Ricky Martin Live (2013–2014)
  • One World Tour (2015–2016)

Filmografia edytuj

Rok Film Rola
1985 Statek miłości (sitcom) Ricky
1987 Por siempre amigos (telenowela) Ricky
1990 Alcanzar una estrella (telenowela) Pablo Loredo Muriel
1991 Alcanzar una estrella II (telenowela) Pablo Loredo
1992 Más que alcanzar una estrella Enrique
1993 Getting By (sitcom) Martin
1994–95 Szpital miejski (opera mydlana) Miguel Morez
1996 Barefoot in Paradise Sandoval
1997 Herkules Herkules (głos)
1999 Zręczne ręce (Idle Hands) mężczyzna w Car Park
2000 Mad TV (program TV) w roli samego siebie
2002 Les Diables Brian Rodriquez
2003 Ricky Martin: En la intimidad (program TV) w roli samego siebie
Phua Chu Kang Pte Ltd (serial TV)
2006 Jesteś moim życiem (Sos mi vida, telenowela)
2011 The Oprah Winfrey Show (program TV)
Susana Giménez (program TV)
Amerykański tata (American Dad!, serial animowany)
2012 Glee (serial TV) David Martinez
2013 The Voice Australia (program TV) w roli samego siebie
2015 Minionki (Minions) Herb Overkill (głos)
2018 The Assassination of Gianni Versace: American Crime Story (serial TV) Antonio D’Amico
2020 RuPaul's DragRace AllStars w roli samego siebie[44]

Występy teatralne edytuj

Rok Tytuł Autor Rola Reżyser Teatr
od 24 czerwca do 8 sierpnia 1996 Les Misérables Claude-Michel Schönberg Marius Trevor Nunn, John Caird Broadway
od 12 marca 2012 do 26 czerwca 2013 Evita Andrew Lloyd Webber/Tim Rice Ché Michael Grandage

Przypisy edytuj

  1. a b Ricky Martin w bazie Discogs.com (ang.)
  2. a b Personalidade: Ricky Martin (Puerto Rico). InterFilmes.com. [dostęp 2017-11-18]. (port.).
  3. Ricky Martin w bazie IMDb (ang.)
  4. a b Ricky Martin w bazie Filmweb
  5. Ricky Martin. Listal. [dostęp 2010-04-18]. (ang.).
  6. UNICEF: International Goodwill Ambassadors who served in 2005. UNICEF. [dostęp 2012-11-13]. (ang.).
  7. Ricky Martin w bazie Notable Names Database (ang.)
  8. a b c d e f g h Ricky Martin (24 de Dezembro de 1971). Filmow.com. [dostęp 2017-11-18]. (port.).
  9. From Menudo to Manhood. People. [dostęp 2017-11-18]. (ang.).
  10. Ricky Martin. Internet Broadway Database. [dostęp 2010-04-18]. (ang.).
  11. Hymny mistrzostw świata [HISTORIA, PRZEGLĄD PIOSENEK MŚ, OKŁADKI]. gol24.pl. [dostęp 2017-10-27]. (pol.).
  12. Ricky Martin jest gejem. Interia.pl. [dostęp 2015-04-11]. (pol.).
  13. Ricky Martin’s New Single, 'Come With Me'. Billboard. [dostęp 2015-04-11]. (ang.).
  14. Nowy teledysk: Wisin & Ricky Martin – Que se sienta el desea | All About Music. All About Music. [dostęp 2015-10-10]. (pol.).
  15. Ricky Martin to perform on The Voice Arabia. Gulf News Music. [dostęp 2015-03-25]. (ang.).
  16. Ricky Martin prezentuje piosenkę na Mundial. Onet.pl. [dostęp 2015-04-12]. (pol.).
  17. a b Ricky Martin – “A Quien Quiera Escuchar”. Sony Music Poland. [dostęp 2015-04-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)]. (pol.).
  18. Ricky Martin wrócił z nową płytą i znów wygląda jak milion dolarów. Dziennik.pl. [dostęp 2015-03-25]. (pol.).
  19. List: Who won what at the 58th annual Grammys. USA Today. [dostęp 2016-02-16]. (ang.).
  20. Premios Lo Nuestro: Ricky Martin estrenó „Disparo al corazón”. peru.com. [dostęp 2015-04-19]. (hiszp.).
  21. Karolina Adamska: Ricky Martin powraca! Nagrywa z Pitbullem. Radio Zet. [dostęp 2015-04-12]. (pol.).
  22. One World Tour. rickymartinmusic.com. [dostęp 2015-04-12]. (ang.).
  23. Entradas y Conciertos, Ricky Martin en República Dominicana 2016, Entradas y Conciertos [dostęp 2015-12-28] (hiszp.).
  24. Events, Ricky Martin [dostęp 2015-12-28] [zarchiwizowane z adresu 2015-11-28] (ang.).
  25. Prince Harry meets girlband Little Mix at Royal Variety Performance. Daily Mail. [dostęp 2015-11-14]. (ang.).
  26. Watch Ricky Martin & Maluma's 'Vente Pa'Ca' Music Video. Billboard. [dostęp 2016-09-23]. (ang.).
  27. Edgar Ramirez and Ricky Martin, Straight Outta 1997, on the set of “Versace: American Crime Story”. tomandlorenzo.com. [dostęp 2017-11-18]. (ang.).
  28. Edgar Ramirez wears flamboyant pink silk gown as he recreates Gianni Versace's final few days for American Crime Story. Daily Mail. [dostęp 2017-11-18]. (ang.).
  29. Czas się go nie ima! Ricky Martin wciąż w formie. Dziennik.pl. [dostęp 2015-04-11]. (pol.).
  30. a b Ricky Martin Dating History, FamousFix [dostęp 2017-09-03] (ang.).
  31. Ricky Martin ma boskie dzieci, Onet.pl [dostęp 2015-04-12] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-03] (pol.).
  32. Ricky Martin tatą bliźniąt, tvn24.pl, 21 sierpnia 2008 [dostęp 2012-05-12] [zarchiwizowane z adresu 2018-09-13] (pol.).
  33. Ricky Martin jest gejem. Coming out Ricky’ego Martina, „Newsweek [dostęp 2012-05-12] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-26] (pol.).
  34. Ricky Martin znowu wolny!, Onet.pl [dostęp 2015-04-12] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-10] (pol.).
  35. Carlos Gonzalez Abella, Listal [dostęp 2015-04-12] (ang.).
  36. Ricky Martin's Gay Boyfriend. MyGayTrip. [dostęp 2016-06-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-10)]. (ang.).
  37. Simon Keegan (2016-04-20), Ricky Martin confirms he is dating handsome artist Jwan Yosef, „Daily Mirror [dostęp 2017-11-18] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-10] (ang.).
  38. Ross Mcdonagh (2016-12-07): Beach bum! Ricky Martin and fiance Jwan Yosef show off their incredibly toned bodies – and one pert rear – on romantic Mexican getaway. „Daily Mail”. (ang.).
  39. Jwan Yosef. Listal. (ang.).
  40. Ricky Martin wraz z mężem pokazali zdjęcie swojej córki. Interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-10)]. (pol.).
  41. Matt Baume: Ricky Martin Opposes Homophobic, Transphobic Bill in Puerto Rico. „Out”, 2019-11-12. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  42. Ricky Martin rozwodzi się z mężem. Wspomniał o wychowaniu dzieci. plejada.pl, 2023-07-06. [zarchiwizowane z tego adresu].
  43. Burzliwe rozwody, zdrady i zerwane zaręczyny. Te gwiazdy rozstały się w 2023 r.. plejada.pl, 2023-12-31. [zarchiwizowane z tego adresu].
  44. https://rupaulsdragrace.fandom.com/wiki/RuPaul%27s_Drag_Race_All_Stars_(Season_5)#Episode_1:_%22All_Star_Variety_Extravaganza%22