Skorosze (do 1916 Pruszków, od 1952 Michałowice) – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 19161952[2] w powiecie warszawskim, woj. warszawskim. Siedzibą gminy przed II wojną światową były Skorosze[3], a po wojnie Czechowice[4] (obecnie osiedle w warszawskiej dzielnicy Ursus).

Skorosze
gmina wiejska
1916–1952[1]
Ilustracja
Pierwsza siedziba gminy Skorosze
Państwo

 Polska

Województwo

1919–39: warszawskie
1945–52: warszawskie

Powiat

warszawski

Data powstania

10 grudnia 1916

Data likwidacji

1 lipca 1952

Siedziba

Skorosze (II RP)
Czechowice (PRL)

brak współrzędnych

Historia

edytuj

Gmina Skorosze została utworzono10 grudnia 1916 w powiecie warszawskim na terenie znoszonej guberni warszawskiej. Powstała z części obszaru istniejącej od 1867 roku gminy Pruszków w związku z nadaniem wsi Pruszków statasu miasta i wyłączeniem jej ze związku gminnego (do miasta Pruszkowa włączono równocześnie miejscowości Wyględówek, Tworki, Józefów, Żbików, Żbikówek i Pohulanka)[5][6][7].

W okresie międzywojennym gmina Skorosze należała do powiatu warszawskiego w woj. warszawskim.

1 kwietnia 1930 części obszaru gminy Skorosze (Nadziein i Niecki) utworzono nową gminę Piastów[8].

15 kwietnia 1930 z części obszaru gminy Skorosze (osada Włochy, wieś Solipse, kolonia Wiktoryn, osada Wiktoryn Nr. 5, osada Wiktoryn-Rappówek, kolonia Wiktoryn Nr. 1 litera A, kolonia Marianówka Nr. 10 oraz grunty państwowe po byłym forcie Nr. 5) utworzono nową gminę Włochy[9].

20 października 1933 gminę Skorosze podzielono na 17 gromad (skład gromad w nawiasie)[10]:

  • Czechowice – Czechowice A B (kol.), Czechowice C (kol.), Czechowice (parc.), Walowizna (kol.);
  • Karolin – Karolin (maj.), Karolin (ceg.), Karolin (parc.);
  • Michałowice – Michałowice (w.), Michałowice (f.);
  • Okęcie – Okęcie (os.), Okęcie (parc.), Okęcie D, 1, A i B (maj.), Dedale (kol.), Raków (w.);
  • Opacz – Opacz (kol.), Opacz (parc.), Dziekanka (kol.);
  • Opacz Duża – Opacz Duża (kol.);
  • Opacz Mała – Opacz Mała (w.);
  • Pęcice – Pęcice Duże A (f.), Chlebów (dobra), Lindowo (dobra ziemsk.), Ostoja (kol.), Kirowo (os.);
  • Rakowiec – Rakowiec (kol.), Piotrówek (kol.);
  • Raków – Raków (kol.);
  • Reguły – Reguły (w.), Reguły Kuchy (f.), Reguły Malichy (f.), Makowo (kol.), Michałów (os.);
  • Salomea – Salomea (w.);
  • Skorosze – Skorosze (kol.), Skorosze (parc.), Skorobojary (os.);
  • Szamoty – Szamoty (w.);
  • Szczęśliwice – Szczęśliwice (w.);
  • Wiktoryn – Wiktoryn (kol.), Wiktoryn (parc.), Ostrówka (kol.), Szelerówka (kol.);
  • Załuski – Załuski (w.), Załuski (maj.), Załuski (os. pokarcz.), Stasin (kol.).

1 kwietnia 1939 z części gminy Skorosze[11] (z gromad Opacz Duża, Okęcie, Raków, Rakowiec, Salomea, Szczęśliwice, Wiktoryn, Załuski i częściowo Opacz) utworzono nową gminę Okęcie[12].

Po wojnie gmina zachowała przynależność administracyjną do powiatu warszawskiego w województwie warszawskim.

15 maja 1951 przyłączono do Warszawy część gromady Szamoty z gminy Skorosze[13].

1 lipca 1952 z gminy Skorosze wyłączono gromady Czechowice, Skorosze i Szamoty, z których utworzono miasto Czechowice[14]; wyłączono z niej też część gromady Pęcice (osiedle Chlebów), którą przyłączono do gminy Helenów w powiecie grodziskomazowieckim[15]. Jednocześnie gmina Skorosze została zniesiona po przeniesieniu jej siedziby z Czechowic do Michałowic, z równoczesnym przemianowaniem jednostki na gmina Michałowice[16]. W dniu powołania gmina Michałowice była podzielona na 10 gromad[17].

Wójtowie gminy Skorosze

edytuj
  • (1916–1922) Aleksander Kopiński
  • (1922–1930) Władysław Hass
  • (1930–1933) Franciszek Adolf Acher
  • (1933–1939) Franciszek Gryzel
  • (1939) Jan Szpuda
  • (1939–1945) Władysław Godurkiewicz
  • (I 1945–III 1945) Bolesław Gliński
  • (III 1945–III 1948) Teodor Rowiński
  • (III 1948–1952) Antoni Jóźwiak

Przypisy

edytuj
  1. Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. warszawskiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
  2. Do 30 czerwca 1952 roku
  3. Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Mapa Gmin Rzeczypospolitej Polskiej – podział administracyjny według stanu z dnia 1.IV 1938 roku, Zakł. Kart. W Cukrzyński, S. Goliński i s-ka, Warszawa 1938
  4. Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948.
  5. untitled. [dostęp 2011-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-16)].
  6. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej – Tom I – Województwo Warszawskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1925
  7. Akta miasta Pruszkowa
  8. Dz.U. z 1929 r. nr 79, poz. 588
  9. Dz.U. z 1930 r. nr 27, poz. 236
  10. Warszawski Dziennik Wojewódzki: dla obszaru Województwa Warszawskiego. 1933, nr 14, poz. 136.
  11. oraz z części gminy Wilanów
  12. Dz.U. z 1939 r. nr 27, poz. 180
  13. Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 199
  14. Dz.U. z 1952 r. nr 26, poz. 181
  15. Dz.U. z 1952 r. nr 26, poz. 177
  16. Dz.U. z 1952 r. nr 26, poz. 180
  17. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, PRL, GUS, Warszawa, 1952