Obdżektor
Osoba, która odmawia służby wojskowej z powodów religijnych, moralnych lub etycznych
Obdżektor – określenie (pochodzące od ang. słów: conscientious objector) osoby odmawiającej odbycia obowiązkowej służby wojskowej z powodów religijnych, moralnych lub etycznych[1][2].
.png)
Powody religijne edytuj
To wyznawcy religii:
- głoszących bezwarunkowy pacyfizm chrześcijański (mennonici, huteryci, szwenkfeldyści, amisze, kwakrzy, bracia morawscy, duchoborcy, mołokanie). Te wyznania potępiają każdą walkę, nawet w obronie lub w tzw. „słusznej sprawie”.
- potępiających udział w konfliktach zbrojnych i politycznych z powodu zachowywania chrześcijańskiej neutralności (mesjanie, sobotnicy, Świadkowie Jehowy[a][b][3][4], zielonoświątkowcy-pięćdziesiątnikowi).
- powołujących się na zasady nieodbierania życia i niestosowania przemocy (głównie buddyzm – jedna z 5 zasad: Pānātipātā veramaṇi sikkhāpadam samādiyāmi i hinduizm – zasada „ahimsy”). W Europie i Ameryce są to np. Hare Kryszna i buddyzm zen.
Niektórzy obdżektorzy twierdzą, że oni, jako np. katolicy, luteranie czy prawosławni nie mogą służyć w wojsku. Taka opinia nie ma żadnego oparcia w oficjalnym stanowisku tych Kościołów, które w wielu armiach posiadają ordynariaty polowe[potrzebny przypis].
Jest to jednak kwestia sporna, gdyż np. Episkopat Stanów Zjednoczonych uznał, iż pełne moralne przekonanie powinno stanowić przesłankę do zwolnienia owej osoby ze służby wojskowej[5].
Powody etyczne i moralne edytuj
To członkowie lub sympatycy organizacji propagujących pacyfizm i antymilitaryzm. Najczęściej głoszą oni konieczność likwidacji wojska lub utworzenia armii wyłącznie zawodowych.
Znani obdżektorzy edytuj
- Muhammad Ali (ur. jako Cassius Marcellus Clay Jr), amerykański bokser. Znany był ze swoich poglądów antywojennych, które wielokrotnie demonstrował w związku z amerykańską interwencją w Wietnamie. W 1967 roku został skazany na karę pięciu lat więzienia oraz 10 000 $ grzywny za odmowę służby wojskowej. Skutkiem wyroku było odebranie mu tytułu bokserskiego mistrza świata oraz licencji profesjonalnego pięściarza. Po latach batalii sądowej Alemu przywrócono licencję bokserską, a Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych jednogłośną decyzją z dnia 28 czerwca 1971 roku unieważnił wyrok skazujący[6].
- Mike Balas, amerykański baseballista, w 1942 roku jako Świadek Jehowy został skazany na 3 lata więzienia za odmowę odbycia służby wojskowej.
- Pierre Cérésole[7][8], założyciel „Międzynarodowej Służby Cywilnej”[9].
- August Dickmann, pierwszy Niemiec, Świadek Jehowy, rozstrzelany podczas II wojny światowej za to, że kierując się głosem sumienia odmówił służby wojskowej[10][11][12][13].
- Desmond Doss, adwentysta dnia siódmego, żołnierz Armii Stanów Zjednoczonych, pierwsza osoba w historii Stanów Zjednoczonych odmawiająca walki oraz noszenia broni, która jako sanitariusz otrzymała Medal Honoru. Bohater filmu Przełęcz ocalonych w reżyserii Mela Gibsona[14][15].
- Albert Einstein[16][17][18], który zrezygnował z obywatelstwa niemieckiego (na rzecz szwajcarskiego[19]), by uniknąć obowiązkowej służby wojskowej. Jego uzasadnienie to: Nie róbcie niczego wbrew waszemu sumieniu, nawet gdy państwo tego żąda[20].
- Leopold Engleitner, Austriak, najdłużej żyjący ocalały z obozów koncentracyjnych Buchenwald, Ravensbrück i Niederhagen. Został osadzony w tych obozach, gdyż będąc Świadkiem Jehowy odmówił pełnienia służby wojskowej w Wehrmachcie. Na podstawie jego życia Bernhard Rammerstorfer napisał książkę Unbroken Will – The Extraordinary Courage of an Ordinary Man (Niezłomna wola – niezwykła odwaga zwykłego człowieka) oraz wyprodukował filmy dokumentalne Unbroken Will, Unbroken Will USA Tour oraz Ladder in the lions den[21][22][23].
- Maciej Maleńczuk, został skazany na karę dwóch lat pozbawienia wolności za odmowę służby wojskowej[24][25].
- Albert Merz, chrystadelfianin, odmówił odbycia służby wojskowej ze względu na sumienie. Został stracony 3 kwietnia 1941 roku w więzieniu Brandenburg Görden[26].
- Bohumil Müller, jako Świadek Jehowy, był pierwszą osobą uwięzioną w Czechosłowacji z powodu odmowy służby wojskowej.
- Johann Nobis, Świadek Jehowy, ścięty za odmowę służby wojskowej.
- Rudolf Redlinghofer, austriacka ofiara narodowego socjalizmu, jako Świadek Jehowy, ze względu na sumienie, odmówił pełnienia służby wojskowej. Został stracony przez ścięcie na gilotynie.
Zobacz też edytuj
Uwagi edytuj
- ↑ Świadkowie Jehowy nie biorą udziałów w żadnych wojnach i innych konfliktach zbrojnych i odmawiają odbycia służby wojskowej. Nie są jednak pacyfistami w ścisłym tego słowa znaczeniu. Wyczekują wojny między Jehową Bogiem a nieposłuszną ludzkością, która utoruje drogę do ustanowienia nowego, pokojowego świata. Będzie to wybiórcza zagłada tylko nieposłusznych Jehowie Bogu mieszkańców ziemi, a ci, którzy ocaleją, będą żyli na ziemi pod panowaniem Królestwa Bożego (źródło).
- ↑ We wrześniu 2023 roku liczba uwięzionych obdżektorów Świadków Jehowy wynosiła 11 (wszyscy w Singapurze). (źródło, źródło).
Przypisy edytuj
- ↑ OHCHR – International standards - I3k [online], ohchr.org [dostęp 2018-02-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-26] (ang.).
- ↑ OHCHR – International Covenant on Civil and Political Rights [online], www.ohchr.org [dostęp 2018-02-22] (ang.).
- ↑ Watchtower, Neutralność, „Zawsze bądź blisko Jehowy”, jw.org, s. 244.
- ↑ Watchtower, Dlaczego Świadkowie Jehowy nie idą na wojnę? [online], jw.org [dostęp 2014-09-01].
- ↑ What Should Catholics Do? Archdiocese of Military Services USA | USCCB [online], www.usccb.org [dostęp 2023-04-07] (ang.).
- ↑ DeNeen L. Brown, The Washington Post, Seria Retropolis: ‘Shoot them for what?’ How Muhammad Ali won his greatest fight, 17 lipca 2018.
- ↑ Alzina Stone Dale, When the Post War World Was New, Tate Publishing, 2010, ISBN 978-1-60799-038-3 [dostęp 2018-02-22] (ang.).
- ↑ John Field, Working Men's Bodies: Work Camps in Britain, 1880-1940, Oxford University Press, 16 maja 2016, ISBN 978-1-5261-1252-1 [dostęp 2018-02-22] (ang.).
- ↑ Christophe Chalamet, Revivalism and Social Christianity: The Prophetic Faith of Henri Nick and Andre Trocme, Wipf and Stock Publishers, 16 stycznia 2013, ISBN 978-1-61097-858-3 [dostęp 2018-02-22] (ang.).
- ↑ Germans execute objector to war - First Conscientious Resister Was Member of Jehovah's Witnesses' Sect Saboteur also is killed French Jail and Fine a Man and a Woman Critical of Nation's Role in War, „The New York Times”, 17 września 1939, s. 39 (ang.).
- ↑ Erster Wehrdienstverweigerer 1939 erschossen: August Dickmann [online], Übrigens - Radio Miejskie Göttingen, 12 stycznia 2011 (niem.).
- ↑ Der Geburtstag von August Dickmann, des ersten Kriegsdienstverweigerers im Zweiten Weltkrieg [online], wdr.de, 7 stycznia 2010 (niem.).
- ↑ Serie: 75 Jahre Zweiter Weltkrieg. Bis heute kaum bekannt: So starb der erste NS-Kriegsverweigerer [online], focus.de, 31 sierpnia 2014 (niem.).
- ↑ Bohater Przełęczy Ocalonych. Desmond T. Doss i jego wojna bez karabinu | Historia.org.pl - historia, kultura, muzea, matura, rekonstrukcje i recenzje historyczne [online], historia.org.pl [dostęp 2018-02-22].
- ↑ Who was Desmond Doss of Hacksaw Ridge? [online], www.bibleinfo.com [dostęp 2018-02-22] (ang.).
- ↑ Albert Einstein, Einstein on Peace, Pickle Partners Publishing, 7 kwietnia 2017, ISBN 978-1-78720-450-8 [dostęp 2018-02-22] (ang.).
- ↑ Albert Einstein Archives [online], www.albert-einstein.org [dostęp 2018-02-22].
- ↑ David E. Rowe, Robert J. Schulmann, Einstein on Politics: His Private Thoughts and Public Stands on Nationalism, Zionism, War, Peace, and the Bomb, Princeton University Press, 2007, ISBN 0-691-12094-3 [dostęp 2018-02-22] (ang.).
- ↑ Hans-Josef Kuepper, Various things about Albert Einstein [online], www.einstein-website.de [dostęp 2018-02-22].
- ↑ Joseph Sutton, Words of Wellness: A Treasury of Quotations for Well-Being, Joseph Sutton, 1991, ISBN 978-1-56170-005-9 [dostęp 2018-02-22] (ang.).
- ↑ Życiorys: Słaby, a jednak mocny, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, 1 maja 2005, s. 23–28, ISSN 1234-1150.
- ↑ Reuters, Zmarł najstarszy więzień obozów koncentracyjnych. Miał 107 lat [online], Agora S.A., 2 maja 2013 [dostęp 2020-02-10].
- ↑ Film von Bernhard Rammerstorfer spielt im Gedenkjahr wichtige Rolle [online], 22 listopada 2018 (niem.).
- ↑ Maciej Maleńczuk - Biografia - Muzyka w Onet.pl [online], 19 października 2010 [dostęp 2018-02-22] [zarchiwizowane z adresu 2010-10-19].
- ↑ Maciej Maleńczuk - biografia [online], www.malenczuk.art.pl [dostęp 2018-02-22].
- ↑ Albert Merz – obdżektor, stracony za odmowę służby wojskowej w nazistowskich Niemczech [online], bogzyje.pl, 30 stycznia 2021 [dostęp 2021-02-25].