Wikipedia

Kamelia (roślina)

rodzaj roślin z rodziny herbatowatych

Kamelia (Camellia L.) – rodzaj roślin z rodziny herbatowatych. Należy do niego ok. 215 gatunków[3]. Rośliny te występują we wschodniej i południowo-wschodniej Azji, nieliczne gatunki rosną w Himalajach i na Archipelagu Malajskim[4]. Na północy sięgają do południowej Korei i południowej Japonii[5]. Kamelie w naturze rosną zwykle w lasach i na skalistych, górskich zboczach, często nad strumieniami[6].

Kamelia
Ilustracja
Morfologia (kamelia mała)
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

wrzosowce

Rodzina

herbatowate

Rodzaj

kamelia

Nazwa systematyczna
Camellia L.
Sp. Pl. 698. 1 Mai 1753
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Różowy kwiat z wieloma płatkami na przemiennie ułożonymi, otacza go dużo zielonych, podłużnych liści
Kamelia odmiany 'Debbie'
Kamelia odmiany 'Jury's Yellow'
Kamelia japońska

Rośliny z tego rodzaju uprawiane są od ponad tysiąca lat w Chinach i Japonii. Początkowo pozyskiwano olej z ich nasion (ceniona i od dawna uprawiana w tym celu jest kamelia olejodajna), później stały się popularne jako ozdobne (zwłaszcza kamelia japońska) i źródło surowca do zaparzania herbaty (herbata chińska)[6].

Morfologia edytuj

Pokrój
Zimozielone krzewy i drzewa osiągające maksymalnie do 15 m wysokości, często z korą gładką i czerwonawą[6].
Liście
Skrętoległe, skórzaste, pojedyncze, ogonkowe lub siedzące, o blaszkach niepodzielonych, zwykle piłkowane, rzadziej całobrzegie[5][6].
Kwiaty
Wyrastają w kątach liści zwykle pojedynczo, czasem zebrane po dwa lub trzy[5]), zazwyczaj są siedzące[6], ale u podrodzaju Thea szypułkowe i u tych roślin wsparte skrętoległymi przysadkami w liczbie 2–10, trwałymi lub odpadającymi, odmiennymi od 5 działek kielicha. W podrodzaju Camellia przysadki nie różnią się od działek i jest ich w sumie około 10[5]. Korona kwiatu składa się 5–8 (rzadko do 12) płatków, często u dołu zrastających się, w kolorze białym, czerwonym lub żółtym. Pręciki są liczne, wyrastają w 2–6 okółkach. Zalążnia jest górna, 3–5 komorowa[5].
Owoce
Kulistawa[5], pękająca zwykle trzema klapami[6] (rzadziej z inną liczbą klap i komór od jednej do pięciu[5]) zdrewniała torebka z pojedynczymi, dużymi, zwykle kulistymi nasionami[6][5].

Systematyka edytuj

Pozycja systematyczna

Rodzaj z podrodziny Theeae, rodziny herbatowatych Theaceae z rzędu wrzosowców[2].

Wykaz gatunków[3]

Zastosowanie edytuj

  • Sztuka kulinarna. Z liści herbaty chińskiej przyrządza się napój zwany herbatą. W Europie znana jest od 1610 roku[6].
  • Rośliny ozdobne. Kamelie są jednymi z najbardziej popularnych roślin ozdobnych. Ogrodnicy wyhodowali ponad dwa tysiące kultywarów, głównie pochodzących z kamelii japońskiej[6]. Z powodu walorów ozdobnych cenione są także C. reticulata i kamelia mała. Przy krzyżowaniu gatunków w celu uzyskania atrakcyjnych odmian wykorzystywane są także: C. petelotii (żółty kolor kwiatów), C. oleifera (mrozoodporność), C. grijsii i C. lutchuensis (zapach)[5].
  • Nasiona kamelii cechują się dużą zawartością olejów. Oleje pozyskiwane są z nasion głównie kamelii olejodajnej[5], ale także: C. chekiangoleosa, C. drupifera, C. reticulata[5], kamelii japońskiej i małej[6].

Uprawa edytuj

Uprawa ogrodowa jest możliwa tylko w krajach o łagodnym klimacie i dużej wilgotności powietrza. W krajach o zimniejszym klimacie kamelie uprawiane są jako roślina doniczkowa lub szklarniowa. Rośliny z tego rodzaju kwitną w czasie zimy i wiosny. Są bardzo wrażliwe na niską temperaturę. Podłoże powinno być próchniczne i lekko kwaśne. W pokoju roślinę ustawia się w miejscu słonecznym, latem najlepiej wynieść na dwór. Ziemia w doniczce powinna być stale wilgotna, zimą należy roślinę zraszać wodą. Nawozi się słabą dawką nawozów takich, jak do rododendronów.

Odniesienia w kulturze edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-12] (ang.).
  3. ↑ a b c Camellia L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-08-06].
  4. ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  5. ↑ a b c d e f g h i j k Camellia Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-08-27].
  6. ↑ a b c d e f g h i j Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 172. ISBN 0-333-73003-8.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kamelia_(roślina)&oldid=72985563”