Wikipedia

Osówek (województwo lubelskie)

wieś w województwie lubelskim

Osówek – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie janowskim, w gminie Potok Wielki[5][6].

Osówek
wieś
Ilustracja
Fragment miejscowości
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

janowski

Gmina

Potok Wielki

Liczba ludności (2021)

74[2][3]

Strefa numeracyjna

15

Kod pocztowy

23-313[4]

Tablice rejestracyjne

LJA

SIMC

0803880[5]

Położenie na mapie gminy Potok Wielki
Mapa konturowa gminy Potok Wielki, na dole znajduje się punkt z opisem „Osówek”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Osówek”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Osówek”
Położenie na mapie powiatu janowskiego
Mapa konturowa powiatu janowskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Osówek”
Ziemia50°41′38″N 22°12′47″E/50,693889 22,213056[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Pomnik pomordowanych przez zbrodniarzy hitlerowskich w Osówku 29 września 1942 roku.
Integralne części wsi Osówek[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0803897 Osówek-Kolonia część wsi

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie tarnobrzeskim. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 91 mieszkańców[7].

W miejscowości znajduje się kaplica św. Józefa Robotnika w Osówku będąca kościołem filialnym Parafii Miłosierdzia Bożego w Brzezinach, do której przynależy miejscowa ludność katolicka.

Historia edytuj

Miejscowość powstała w wyniku fali zasiedlania lasów potockich w XIX wieku. Istniała już w 1840 roku Kilku pierwszych osadników zamieszkało na wykarczowanych działkach. W 1865 roku były tu tylko 4 domy i 24 mieszkańców. Około 1872 roku powstała kolonia Osówek. Daniel Lachman, właściciel dóbr Potoka D, początkowo oddał w wieczystą dzierżawę, a później sprzedał kilkaset mórg nowym osadnikom, pochodzącym z Galicji.

Kolonia przewyższała starą cześć kilkukrotnie. W 1905 roku wieś zamieszkiwały 93 osoby, a kolonię 204. Tuż po I wojnie światowej Osówek liczył 45 domów i 274 mieszkańców.

W czasie II wojny światowej, za sprzyjanie partyzantom, Niemcy 29 września 1942 roku spacyfikowali wieś, mordując 43 jej mieszkańców. Dla upamiętnienia tego dramatu w 1967 roku postawiono pomnik. W 1973 roku otwarto remizo-świetlicę. W latach dziewięćdziesiątych zbudowano kościół filialny. W 2007 roku dzięki staraniom Gminy Potok Wielki zostało odbudowane otoczenie obelisku upamiętniającego tamte tragiczne wydarzenia[8]. Obecnie corocznie uczniowie Zespołu Szkół im. Jana Pawła II z Potoczka w rocznicę pacyfikacji uczestniczą w mszy świętej w intencji ofiar, przygotowują z tej okazji inscenizację, a także wspólnie z władzami Gminy Potok Wielki składają wieńce pod obeliskiem.

Części wsi edytuj

Kierzki – część wsi, stanowiły część kolonii powstałej około 1872 roku.
Łukawica – część wsi, w 1877 roku wymieniana jako stróżówka leśna. Należała do dóbr Potoczek, będących własnością Przanowskich. W 1921 roku istniała tu leśniczówka zamieszkiwana przez 12 osób.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 94739
  2. ↑ Wieś Osówek w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-02-13], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-02-13].
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 896 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  5. ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  8. ↑ Relacja z obchodów rocznicy pacyfikacji wsi Osówek 29 września 1942 roku - na stronie Gminy Potok Wielki.

Bibliografia edytuj

  • Baranowski Z.:Rys historyczny miejscowości powiatu janowskiego, Stalowa Wola 2001, ISBN 83-87840-53-X.
  • Województwo lubelskie w 15 tomach Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich 1880-1904, oprać. W. Sakławski, Lublin 1974, str. 300.
  • Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. IV, Województwo lubelskie, Warszawa 1924, str. 38-39.
  • Lawera H., Bata A.: Gmina Potok Wielki. Historia i współczesność, Krosno 1999, str. 22-23, 61-63.
  • Grudzień M.: Modliborzyce (osada i gmina) w latach 1944-1954, Praca Magisterska UMCS, Lublin 1996 (mps), str. 12.
  • Fajkowski J.: Wieś w ogniu. Eksterminacja wsi polskiej w okresie okupacji hitlerowskiej, Warszawa 1972, s. 112-113.
  • Mańkowski Z.: Między Wisłą a Bugiem 1939-1944. Studium o polityce okupanta i postawach społeczeństwa, Lublin 1978, s. 251.
  • Fajkowski J., Religa J.: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945, Warszawa 1981, s. 393-394.
  • Rocznik Diecezji Sandomierskiej 1994, Sandomierz 1995, s. 293.
  • Rząd Gubernialny Lubelski (RGL), sygn.: WPIV 1872/155, s. 48-53.
  • Komisarz do spraw włościańskich powiatu Janów, sygn.: 439, 1-2; 453;
  • Rząd Gubernialny Lubelski, Spisy, sygn.: 32; 143.
  • Odnośnik do mapy w serwisie GeoPortal.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Osówek_(województwo_lubelskie)&oldid=72563790”