Saarbrücken

Saarbrücken
	; Ratusz miejski
Herb	Flaga
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Saara
Zarządzający	Uwe Conradt↗
Powierzchnia	167,07 km²
Wysokość	230 m n.p.m.
Populacja (31 grudnia 2010); • liczba ludności; • gęstość	; 175 741; 1052 os./km²
Nr kierunkowy	06805, 0681, 06893, 06897, 06898
Kod pocztowy	66111-66133
Tablice rejestracyjne	SB
	Położenie na mapie Saary Saarbrücken
	Położenie na mapie Niemiec Saarbrücken
	49°14′N 7°00′E/49,233333 7,000000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Saarbrücken (fr. Sarrebruck; luks. Saarbrécken) – miasto w Niemczech nad Saarą, stolica kraju związkowego (niem. Bundesland) Saara, siedziba związku regionalnego Saarbrücken. Polityczne i kulturalne centrum regionu, główny ośrodek gospodarczy Zagłębia Saary, wydobycie węgla kamiennego, hutnictwo żelaza, przemysł maszynowy, metalowy, elektrotechniczny, precyzyjny.

Znajdują się tu Muzeum Hutnictwa i Muzeum Przemysłu, lotnisko i uniwersytet. Obecna aglomeracja powstała w 1909 przez połączenie trzech miast: Saarbrücken, St. Johann oraz Malstatt-Burbach i liczy 175 741 mieszkańców (2010), w tym wielu obcokrajowców.

Nazwa edytuj

Nazwa Saarbrücken (pierwsza wzmianka jako Sarabrucca) nie pochodzi od mostu (niem. Brücke, Brücken w l.m.) powyżej Saary, jak mogłoby się wydawać, ponieważ pierwsze wzmianki pochodzą z czasów gdy nie było jeszcze na rzece Saarze mostu (pierwszy most, Alte Brücke został zbudowany 500 lat po pierwszej wzmiance tej nazwy). W rzeczywistości nazwa pochodzi prawdopodobnie od twierdzy na skale (= Brocken) co dało określenie Sarabrucca. Na tej skale stoi obecnie Zamek Saarbruecken.

Historia edytuj

Miasto po raz pierwszy wspomniane w dokumencie cesarza Ottona III w roku 999 jako zamek królewski „castellum Sarabrucca” nadany biskupstwu Metzu. Miejscowości najwcześniej wspominane w dokumentach pisanych, a będące obecnie dzielnicami Saarbrücken to: Malstatt (960) i Dudweiler (977). Od 1353 roku do czasów Rewolucji Francuskiej miasto było własnością książąt Nassau. Od wyniszczającej Wojny 30-letniej w XVII wieku i wojny Austrii z Francją w 1677 roku pod francuską dominacją, co w konsekwencji doprowadziło do włączenia miasta i regionu do Francji w latach 1680–1697 w wyniku tzw. reunionów. Od 1741 roku wieku miasto zostało rozbudowane według projektów architekta Stengela. W roku 1793 miasto zajęły wojska francuskie i włączono je do Francji na mocy traktatu z Campo Formio w 1797 roku i Luneville w 1801 roku. W 1815 roku miasto zostało włączone do będącej pod kontrolą Królestwa Prus – Nadrenii. W XIX wieku w okolicach miasta nastąpił gwałtowny rozwój przemysłu ciężkiego. W 1870 roku w okolicach miasta przebiegały walki między wojskami pruskimi i francuskimi. Od 1 stycznia 1909 połączono miasta Saarbrücken, St. Johann oraz Malstatt-Burbach pod nazwą Saarbrücken. Dawne miasto Saarbrücken jest określane teraz jako Alt-Saarbrücken. Po Traktacie wersalskim w 1919 roku miasto znalazło się pod kontrolą Ligi Narodów, a Francja jako rekompensatę zniszczenia własnych kopalń przez Niemców otrzymała w zarząd na 15 lat kopalnie w Zagłębiu Saary. W 1935 roku odbył się plebiscyt, w którym mieszkańcy w większości opowiedzieli się za przyłączeniem okręgu do Niemiec. 5 października 1944 roku miasto zostało zbombardowane przez 325 brytyjskich bombowców, w wyniku czego zginęło 361 osób i zniszczono Alt-Saarbrücken. Ponowne bombardowanie 274 brytyjskich bombowców nastąpiło 13 stycznia 1945 roku. Wojska Stanów Zjednoczonych zajęły miasto 21 marca 1945 roku. Po II wojnie światowej w 1945 roku Saarbrücken znajdowało się we francuskiej strefie okupacyjnej, a w 1947 roku utworzono Protektorat Saary. W konsekwencji tej decyzji włączono miasto do francuskiego systemu celno-walutowego oraz wprowadzono przymusową naukę francuskiego w szkołach. W 1948 roku władze francuskie założyły w mieście Uniwersytet Kraju Saary Universität des Saarlandes. Polityczne zjednoczenie z Republiką Federalną Niemiec nastąpiło 1 stycznia 1957 roku. W 2007 roku rozbudowano dworzec Saarbrücken Hauptbahnhof dla pociągów Intercity-Express.

Zabytki edytuj

Most kamienny z 1546 roku (zachowany częściowo)
Kościół św. Arnuala (Sankt Arnual) w stylu gotyckim, wewnątrz renesansowe nagrobki
Pałac barokowy Saarbrücker Schloss z XVIII wieku według projektu Friedricha Joachima Stengela. Zbudowany został w miejscu gotyckiego i renesansowego zamku. Pod pałacem znajdują się kazamaty
Kościół Ludwika (Ludwigskirche) w stylu barokowym z lat 1762–1768, proj. Friedrich Joachim Stengel
Kościół św. Jana (St. Johann) w stylu barokowym
Rynek dawnego miasta Sankt Johann z barokową fontanną
Stary ratusz w stylu barokowym w Alt-Saarbrücken
Nowy ratusz miasta Sankt Johann (Neues Rathaus), proj. Georg Hauberrisser
willa Obenauer (proj: Peter Behrens)
komandoria zakonu krzyżackiego pw. św. Elżbiety (Kommende St. Elisabeth)
teatr miejski z 1937 roku w stylu klasycystycznym
Plac „Unsichtbaren Mahnmals” z 1993 roku upamiętniający cmentarze żydowskie
Ruiny zamku Kaninchenberg
Bergwerksdirektion z lat 1877–1880, proj. Martin Gropius. Obecnie centrum handlowe.
Dźwig Saarkran (rekonstrukcja z 1991 r.)
Ambasada francuska z 1952 roku, proj. Georges-Henri Pingusson
Kościół Św. Alberta z 1954 roku, proj. Dominikus Böhm i Gottfried Böhm

Muzea edytuj

Saarland Museum
Stadtgalerie Saarbrücken – galeria sztuki współczesnej
Muzeum archeologiczne
Deutsches Zeitungsmuseum – Muzeum niemieckiej gazety
Muzeum prehistoryczne

Komunikacja edytuj

Przez miasto przebiega linia kolei wysokich prędkości TGV łącząca Paryż i Frankfurt. Znajduje się też w nim Port lotniczy Saarbrücken oraz istnieje połączenie wodne. W okolicy miasta rozpoczyna swój bieg autostrada A6 łącząca się z francuską autostradą A320 oraz autostrada A620.