Theodor Svedberg

szwedzki chemik, noblista

Theodor H.E. Svedberg (The Svedberg) (ur. 30 sierpnia 1884 w Valbo koło Gävle, zm. 25 lutego 1971 w Kopparberg) – szwedzki profesor chemii fizycznej Uniwersytetu w Uppsali (1912–1949) i Instytucie Chemii Jądrowej w Uppsali (od 1949), laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii w 1926 za prace nad układami rozproszonymi[1][2].

Theodor Svedberg
Ilustracja
Państwo działania

Szwecja

Data i miejsce urodzenia

30 sierpnia 1884
Valbo

Data i miejsce śmierci

25 lutego 1971
Kopparberg

profesor
Specjalność: chemia fizyczna
Uczelnia

Uniwersytet w Uppsali,
Instytut Chemii Jądrowej w Uppsali

Nagrody

Nagroda Nobla w dziedzinie chemii

Prowadził prace badawcze w dziedzinie chemii koloidów. Potwierdził doświadczalnie teorię ruchów Browna Einsteina i Smoluchowskiego. Oznaczył współczynnik dyfuzji w roztworach koloidalnych (1909). Opracował ultramikroskopową technikę elektroforezy (1919). Skonstruował ultrawirówkę (1922) i stworzył podstawy jej zastosowania do oznaczeń średnich mas cząsteczkowych polimerów[1][2].

Był członkiem Royal Society, National Academy of Sciences i innych stowarzyszeń naukowych[1][2], od roku 1935 również członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Chemicznego[3].

Jest autorem książek[2]:

  • 1909 – Methoden zur Herstellung Kolloider Lösungen Anorganischer Stoffe (ang. Methods for Preparing Colloidal Solutions of Inorganic Substances)
  • 1912 – Die Existenz der Moleküle (ang. The Existence of Molecules)
  • 1914 – Kolloid-Chemie (ang. Colloid Chemistry)
  • 1915 – Arbetets Dekadens (ang. Work Decadence)
  • 1918 – Forskning och Industri (ang. Research and Industry)
  • 1921 – Die Bildung von Kolloiden (ang. The Formation of Colloids)
  • 1940 – The Ultracentrifuge (współautor: Kai Pederson)

Przypisy edytuj

  1. a b c Theodor Svedberg. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1926 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-20]. (ang.).; Biographical. i The Ultracentrifuge. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 19 maja 1927.
  2. a b c d The Svedberg. [w:] Notable Names Database (NNDB) [on-line]. [dostęp 2014-05-20]. (ang.).
  3. Członkowie Honorowi PTChem. [w:] Strona internetowa PTChem [on-line]. www.ptchem.pl. [dostęp 2016-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-15)]. (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Bruce Alberts, Podstawy biologii komórki cz. 1, s. 60-61, wyd. PWN, Warszawa 2009.