Stanisław Knothe
Stanisław Knothe (ur. 2 lutego 1919 w Sosnowcu, zm. 31 grudnia 2015 w Krakowie[1]) – inżynier górnictwa, profesor, specjalista w zakresie górnictwa, badacz ruchów górotworu i aerologii, współtwórca teorii opisującej wpływ eksploatacji na zachowanie powierzchni terenu, wykładowca Akademii Górniczo-Hutniczej, były dziekan Wydziału Górnictwa tej uczelni, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk i członek czynny Polskiej Akademii Umiejętności.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
2 lutego 1919 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
31 grudnia 2015 |
| Profesor nauk technicznych | |
| Specjalność: górnictwo i geologia inżynierska | |
| Alma Mater | |
| Profesura |
1958 |
| Polska Akademia Nauk / Umiejętności | |
| Status PAN |
członek rzeczywisty |
| Status PAU |
członek krajowy czynny |
| Doktor honoris causa Akademia Górniczo-Hutnicza – 1994 | |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia |
Akademia Górniczo-Hutnicza |
| Dziekan | |
| Wydział |
Górniczy AGH |
| Okres spraw. |
1958–1960, 1981–1984 |
| Odznaczenia | |
       
| |
Życiorys edytuj
Urodził się w nauczycielskiej rodzinie Bronisława, posła na Sejm (1922–1927), i Marii Łabędź. Do 1934 uczęszczał do Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Sosnowcu. Maturę zdał w 1937 w krakowskim V Państwowym Gimnazjum Matematyczno-Przyrodniczym im. Witkowskiego[2].
Brał udział w kampanii wrześniowej 1939, wzięty do niewoli niedaleko Annopola, uciekł podczas transportu. Do 1943 przebywał w Ruszczy, a następnie ukrywał się zmieniając miejsca zamieszkania. Związany był z oddziałem partyzanckim Jędrusie działającym na ziemi kieleckiej i Podkarpaciu[2].
W 1945 rozpoczął studia na wydziale górniczym Akademii Górniczej w Krakowie, które ukończył w 1947 uzyskując dyplom inżyniera górnika. Po studiach pracował w kopalni „Biała Ropa” w Starej Wsi k. Brzozowa przy eksperymentalnej eksploatacji ropy naftowej. W sierpniu 1947 został st. asystentem w Katedrze Górnictwa i Przeróbki Mechanicznej Akademii Górniczej.
W 1951 obronił pracę doktorską, a w 1954 uzyskał habilitację. Od 1957 pracował na stanowisku docenta, a w 1958 został mianowany profesorem nadzwyczajnym, a w 1975 został profesorem zwyczajnym[3]. Dwukrotnie, w latach 1958–1960 oraz 1981–1984 sprawował funkcję dziekana Wydziału Górniczego AGH. W 1994 uczelnia ta przyznała mu tytuł doktora honoris causa[4]. Pracował także w Zakładzie Mechaniki Górotworu PAN (1954–1972), przekształconym w Instytut Mechaniki Górotworu PAN (1973–1989), w którym kierował Pracownią Przemieszczeń Górotworu. W latach 1968–2003 redagował czasopismo „Archives of Mining Science”[2].
Był członkiem Polskiej Akademii Nauk. W 1976 został członkiem korespondentem, a w 1989 członkiem rzeczywistym[5]. W latach 1981–1995 pełnił funkcję przewodniczącego Komitetu Górnictwa PAN, od 2005 jest przewodniczącym honorowym[4][6]. Był także członkiem krajowym czynnym Wydziału III Polskiej Akademii Umiejętności[7][6].
Był laureatem Państwowej Nagrody Naukowej (1953, zbiorowa) oraz nagrody Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego II stopnia (1973) i I stopnia (1985). W 2004 otrzymał honorowy tytuł „Obywatel Miasta i Gminy Połaniec”[2].
Zmarł w Krakowie, pochowany na cmentarzu Rakowickim (kwatera XVIII-zach-po prawej Ignacego Sygi)[8].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1986)[2]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1975)[2]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1969)[2]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (15 stycznia 1955)[9]
- Złota Odznaka honorowa „Zasłużony dla górnictwa PRL”[10]
- Srebrna Odznaka honorowa „Zasłużony dla górnictwa PRL”[10]
- Brązowa Odznaka honorowa „Zasłużony dla górnictwa PRL”[10]
- Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL”[10]
- Złota Odznaka „Za pracę społeczną dla m. Krakowa”[4][3]
Przypisy edytuj
- ↑ Nekrolog Stanisława Knothe w "Gazecie Wyborczej"
- ↑ a b c d e f g Knothe Stanisław Marian [online], Giganci Nauki [dostęp 2024-01-12] (pol.).
- ↑ a b Honorowi Obywatele Miasta Połaniec (za: Kto jest kim w Polsce, wyd. Interpress, Warszawa 1984). Strona Zdzisława Owczarka. [dostęp 2013-01-29].
- ↑ a b c Knothe, Stanisław. Polska Akademia Nauk. [dostęp 2013-01-29].
- ↑ KNOTHE, Stanisław [online], Polska Akademia Nauk - Członkowie PAN [dostęp 2023-02-02] (pol.).
- ↑ a b Prof. zw. dr hab. cz Stanisław Marian Knothe, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2009-05-07].[martwy link]
- ↑ Stanisław Knothe. Fundacja dla AGH. [dostęp 2013-01-29].
- ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2024-01-12].
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 15 stycznia 1955 r. Nr 0/165 - na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.
- ↑ a b c d Na podstawie fotografii [1].
![[1]](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e1/Stanis%C5%82aw_Konothe.jpg){kind=link}
Bibliografia edytuj
- Komitet Organizacyjny: Sympozjum pod patronatem JM Rektora AGH prof. dr hab. inż. Tadeusza Słomki i z udziałem Profesora Stanisława Knothego nt.: „Teoria wpływów eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu – rola i miejsce w rozwoju nauk górniczych”. Fundacja dla AGH, 2013. [dostęp 2016-01-10].
- Encyklopedia Krakowa, Kraków 2000.
- EP PWN ISBN 83-01-10416-3.
Linki zewnętrzne edytuj
- Antoni Sroka, Prof. Stanisław Knothe rola w powstaniu i działalności Instytutu Mechaniki Górotworu PAN w Krakowie (tekst z okazji Jubileuszu 95-lecia, zawierający wykaz publikacji naukowych prof. Stanisława Knothego) na: www.img-pan.krakow.pl
- Stanisław Knothe - relacja biograficzna. Ośrodek KARTA