Stanisław Nahlik

polski prawnik, specjalista prawa międzynarodowego

Stanisław Edward Nahlik (ur. 8 maja 1911 we Lwowie, zm. 5 listopada 1991 w Krakowie) – polski prawnik, profesor prawa międzynarodowego na Uniwersytecie Jagiellońskim, znawca zagadnień ochrony dóbr kultury, prawa dyplomatycznego i prawa traktatów. Członek Polskiej Akademii Umiejętności.

Stanisław Edward Nahlik
Data i miejsce urodzenia

8 maja 1911
Lwów

Data i miejsce śmierci

5 listopada 1991
Kraków

Zawód, zajęcie

prawnik, dyplomata, wykładowca akademicki

Tytuł naukowy

profesor nauk prawnych

Alma Mater

Uniwersytet Jana Kazimierza

Uczelnia

Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Mikołaja Kopernika

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej Krzyż Oficerski Odznaki Honorowej za Zasługi

Życiorys

edytuj

Syn Karola[1]. Ukończył studia na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie w 1933 uzyskując tytuły magistra prawa i magistra nauk dyplomatycznych. Był następnie asystentem na UJK u profesora Ludwika Ehrlicha, a od 1936 pracował w służbie dyplomatycznej. W czasie II wojny światowej pracował w Poselstwie RP w Bernie.

Od 1946 przebywał w kraju. W 1948 uzyskał stopień na UJ doktora za pracę Prawo rozrodczości na tle nauki o stosunkach międzynarodowych. Z pracy w MSZ został zwolniony w 1949. Pracował następnie w Akademii Nauk Politycznych (do 1950) i w Ministerstwie Kultury i Sztuki, zajmując się m.in. rewindykacją dzieł sztuki zagrabionych w czasie II wojny światowej przez Niemcy i ZSRR[2].

Od 1957 pracował jako sekretarz naukowy Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych oraz w Szkole Głównej Służby Zagranicznej. Od 1958 miał stopień docenta. Od 1959 do 1962 był profesorem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, a następnie Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od co najmniej 1963 roku utrzymywał kontakty ze Służbą Bezpieczeństwa. Jako tajny współpracownik formalnie zwerbowany został w marcu 1965 i posługiwał się pseudonimami „Edward Wiśniewski”, i „Wiśniewski”[3]. Współpracę zakończono w 1981 roku jako przyczyny wskazując jego wiek i stan zdrowia[4].

Uzyskał doktoraty honoris causa Uniwersytetu Ruhry w Bochum i Uniwersytetu w Bordeaux.

Był delegatem Polski na konferencje międzynarodowe w 1968 i 1969 w Wiedniu, podczas których wynegocjowano i przyjęto Konwencję wiedeńską o prawie traktatów.

W latach 80. XX wieku uczestniczył w negocjacjach[5] z Adamem Czartoryskim w sprawie przekazania narodowi kolekcji Czartoryskich będącej częścią Muzeum Narodowego w Krakowie.

Wieloletni prezes krakowskiego oddziału Towarzystwa Polsko-Austriackiego[6]. Poza działalnością naukową był znawcą dzieł Szekspira.

Uczniowie: dr hab. Kazimierz Lankosz, prof. UJ

Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie[7] (kwatera VII-zach-po prawej Woźniczka)[8].

 
Grób prof. Stanisława Nahlika na cmentarzu Rakowickim w Krakowie

Wybrane dzieła

edytuj
  • Grabież dzieł sztuki. Rodowód zbrodni międzynarodowej, Ossolineum, Wrocław 1958.
  • Wstęp do nauki prawa międzynarodowego, PWN, Warszawa 1967.
  • Narodziny nowożytnej dyplomacji, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków 1971.
  • Kodeks prawa traktatów, PWN, 1976.
  • Prawo międzynarodowe i stosunki międzynarodowe, Kraków, 1981.
  • wspomnienia Przesiane przez pamięć t. 1. Wydawnictwo Literackie, Kraków 1987, t. 2 i 3 Zakamycze, Kraków 2002.

Ordery i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Inwentarz archiwalny [online], inwentarz.ipn.gov.pl [dostęp 2023-12-07].
  2. Kradzież usankcjonowana przez państwo (ookz.pl). [dostęp 2007-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-27)].
  3. Piotr Franaszek: „Jagiellończyk”. Działania Służby Bezpieczeństwa wobec Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach osiemdziesiątych XX w. Kraków: Instytut Pamięci Narodowej, 2012, s. 79–83, 341. ISBN 978-83-89500-95-3.
  4. Tamże, s. 78, 83.
  5. Od księżnej Izabeli do współczesności – zbiory Czartoryskich (gazeta.pl)
  6. polonika.net
  7. Jan Wiktor Tkaczyński (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803–2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 198, ISBN 978-83-233-4527-5.
  8. Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2023-12-07].
  9. Kto jest kim w Polsce. Warszawa: Iterpress, 1989, s. 892.
  10. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
  11. Rocznik Oddziału PAN w Krakowie za rok 1984. 1986, s. 105.

Bibliografia

edytuj