Strojnikokształtne
Strojnikokształtne[2] (Lampridiformes) – rząd morskich, głębinowych ryb promieniopłetwych (Actinopterygii), obejmujący nieliczne gatunki o zróżnicowanym wyglądzie. Większość ma owalny lub wężowaty kształt ciała. Pojawiły się w paleogenie[3]. Są rzadko spotykane i słabo poznane.
| Lampridiformes[1] | |||
| Goodrich, 1909 | |||
| Okres istnienia: paleogen–dziś | |||
 Velifer hypselopterus | |||
 Lophotus capellei | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd |
strojnikokształtne | ||
| Synonimy | |||
| |||
Występowanie edytuj
Wody oceaniczne, na głębokościach 100–1000 m p.p.m.
Cechy charakterystyczne edytuj
Ciało strojnikokształtnych jest bocznie spłaszczone, owalne (strojnik) lub znacznie wydłużone (wstęgor królewski). Pyszczek jest mały, a oczy duże. Zęby są słabo rozwinięte lub ich brak. Linia boczna wyraźnie zaznaczona. Pęcherz pławny zamknięty lub nie występuje[4]. W płetwach nie występują kolce. Bardzo długa płetwa grzbietowa, u niektórych rozciąga się na całej długości ciała. Płetwy mają jaskrawoczerwone ubarwienie. Płetwy brzuszne są położone na brzuchu lub przesunięte w stronę gardła, wsparte na 0–17 promieniach[5]. Wyspecjalizowany układ szczęk umożliwia ich znaczne wysuwanie. Ikra jest duża (do 6 mm średnicy), barwy jaskrawoczerwonej. Larwy rozwijają się szybciej niż u innych ryb.
Systematyka edytuj
Do strojnikokształtnych zaliczane są rodziny[5] (znakiem † oznaczono taksony wymarłe):
- †Turkmenidae
- Veliferidae
- Lampridae – strojnikowate
- Stylephoridae
- Lophotidae
- Radiicephalidae
- Trachipteridae – wstęgorowate
- Regalecidae
oraz rodzaje, których pozycja taksonomiczna nie została ustalona (incertae sedis):
Pisownia nazw naukowych edytuj
Poprawność pisowni nazw naukowych rzędu Lampridiformes i rodziny Lamprididae jest kwestią otwartą, oczekującą dalszych analiz. Nazwy te były powszechnie stosowane w literaturze naukowej w wyżej wymienionej formie. Potrzeba uporządkowania nazewnictwa zoologicznego, również pod kątem ortografii, wywołała dyskusję, wyniku której badacze jeszcze nie uzgodnili. Jedni (np. C. Patterson, 1993) akceptują gramatyczną poprawność dotychczasowych form (Lampridiformes i Lamprididae), inni (np. W. Eschmeyer, 1998) uważają za poprawne Lampriformes i Lampridae. Joseph S. Nelson (2006) przyjął stanowisko Eschmeyera zastrzegając jednak, że problem nie został rozstrzygnięty[6].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Lampridiformes, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, seria: Mały słownik zoologiczny.
- ↑ Ginter 2012 ↓, s. 245.
- ↑ Rutkowicz 1982 ↓, s. 65.
- ↑ a b Nelson 2006 ↓, s. 226.
- ↑ Nelson 2006 ↓, s. 228.
Bibliografia edytuj
- Ryby kopalne. red. Michał Ginter. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2012. ISBN 978-83-235-0973-8.
- Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.
- Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982. ISBN 83-215-2103-7.
- Ryby : encyklopedia zwierząt. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007. ISBN 978-83-01-15140-9.