Strongylophthalmyia

rodzaj muchówek

Strongylophthalmyiarodzaj muchówek z podrzędu krótkoczułkich i rodzina Strongylophthalmyiidae.

Strongylophthalmyia[1]
Heller, 1902
Ilustracja
Strongylophthalmyia ustulata
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

muchówki

Podrząd

muchówki krótkoczułkie

Infrarząd

łękoryse

(bez rangi) Schizophora
Parvordo

Acalyptratae

Nadrodzina

Tanypezoidea

Rodzina

Strongylophthalmyiidae

Rodzaj

Strongylophthalmyia

Morfologia edytuj

Muchówki te osiągają od 2 do 7,5 mm długości ciała i od 2 do 6,9 mm długości skrzydła. Głowę mają kulistą lub wydłużoną, najwyżej nieco szerszą od tułowia. Wzgórki oczne na szerokim czole umieszczone są pośrodku, u prawie wszystkich gatunków przed poziomem tylnej krawędzi oka. Policzki są wąskie. Przy zapoliczkach krawędzie oczu złożonych są wypukłe. Wąska twarz jest pośrodku niezesklerotyzowana. Na chetotaksję głowy składają się m.in. para szczecinek przyoczkowych (co najmniej dwukrotnie dłuższych niż wzgórki oczne[2]), 2 pary ciemieniowych i para zaciemieniowych, natomiast brak jest wibrys[3].

Tułów jest dwukrotnie dłuższy niż szeroki, silnie ku szyi zwężony, o małej, półkulistej tarczce i silnych, czarnych szczecinkach. Na jego chetotaksję składają się: 1 para szczecinek anepisternalnych, 1–2 pary szczecinek notopleuralnych, 1–7 par śródplecowych oraz po 1 parze nadskrzydłowych, zaskrzydłowych i tarczkowych. Nie występują typowe szczecinki środkowe grzbietu, ale w ich miejscu mogą znajdować się drobne szczecineczki[3]. Odnóża są cienkie i długie. Użyłkowanie skrzydła cechuje równoległy lub najwyżej nieco rozbieżny przebieg żyłki M1+2 i końcowego odcinka żyłki R4+5[3][2].

Odwłok jest smukły, z wierzchu przypłaszczony, brązowy do czarnego[3]. U samicy segmenty odwłoka od szóstego do dziesiątego są zwężone i wydłużone, tworząc pokładełko. Siódmy segment samicy ma zlane ze sobą tergit i sternit. Ponadto samicę cechują długie i przekroju poprzecznym zakrzywione przysadki odwłokowe oraz pojedyncza, dobrze rozwinięta spermateka. U samca ósmy sternit odwłoka pozbawiony jest omszenia. Na epandrium i całkowicie z nim zespolonym surstylusie występują tylko mocne szczecinki; brak jest szczecinek drobnych, a tekstura powierzchni tych narządów przypomina żwirek. Postgonit samca jest miękki, kształtu paskowatego, wyposażony w drobne szczecinki wierzchołkowe i u nasady zlany z wewnętrzną powierzchnią hypandrium. Na nadprącie składają się dwa skleryty połączone stawowo z nasadą fallusa i tylną krawędzią hypandrium[2].

Biologia i występowanie edytuj

Muchówki te przechodzą rozwój pod korą butwiejących kłód różnych drzew liściastych[3][2]. W Palearktyce są to m.in. drzewa z rodzajów brzoza, topola i wiąz. Larwy spotyka się w wewnętrznych, a puparia w bardziej zewnętrznych warstwa kory. Jaja są około czterokrotnie dłuższe niż szerokie, z drobnymi mikropylami i drobno guzkowaną powierzchnią[2]. Owadów dorosłe spotyka się na liściach, pniakach świeżo ściętych drzew i kłodach. Jeden z nowogwinejskich gatunków swoim zachowaniem udaje mrówki. Samice niektórych gatunków wykorzystują do składania jaj otwory wylotowe chrząszczy sparoksylicznych[3][2].

Przedstawiciele rodziny zamieszkują Palearktykę, Nearktykę, krainę orientalną i australijską. Najliczniej są reprezentowane w Azji Wschodniej[2]. W Czechach[4] oraz w Polsce stwierdzono po dwa gatunki[5] (zobacz: Strongylophthalmyiidae Polski).

Systematyka edytuj

Całkowitą liczbę gatunków tych muchówek szacuje się na 150. Dotychczas opisano około 80 następujących[3][6]:

Przypisy edytuj

  1. Strongylophthalmyia, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d e f g Owen Lonsdale: Review of the Families Tanypezidae and Strongylophthalmyiidae, with a Revision of Neotanypeza Hendel (Diptera: Schizophora). Waszyngton: Smithsonian Institution Scholarly Press, 2013, seria: Smithsonian Contributions to Zoology.
  3. a b c d e f g Neal L. Evenhuis. World review of the genus Strongylophthalmyia Heller (Diptera: Strongylophthalmyiidae). Part I: Introduction, morphology, species groups, and review of the Strongylophthalmyia punctata subgroup. „Zootaxa”. 4189 (2). s. 201–243. DOI: 10.11646/zootaxa.4189.2.1. 
  4. Jindřich Roháček. Strongylophthalmyiidae, Tanypezidae and Megamerinidae (Diptera) in the Czech Republic and Slovakia: current state of knowledge. „Acta Mus. Siles. Sci. Natur.”. 65, s. 1-13, 2016. DOI: 10.1515/cszma-2016-0001. ISSN 2336-3193. 
  5. Andrzej Palaczyk, Anna Klasa, Iwona Słowińska-Krysiak. The family Strongylophthalmyiidae of Poland with catalog of European species (Insecta: Diptera). „Genus”. 24 (3-4), s. 425-248, 2013. 
  6. Tatiana V. Galinskaya, Anatoly I. Shatalkin. Eight new species of Strongylophthalmyia Heller from Vietnam with a key to species from Vietnam and neighbouring countries (Diptera, Strongylophthalmyiidae). „Zookeys”. 625, s. 111–142, 2016. DOI: 10.3897/zookeys.625.8711.