Strongylophthalmyiidae
Strongylophthalmyiidae – rodzina owadów z rzędu muchówek i podrzędu krótkoczułkich. Obejmuje ponad 80 opisanych gatunków. Owady dorosłe mają smukłe, czarne ciała z jaśniejszymi odnóżami. Larwy rozwijają się pod korą butwiejących kłód drzew.
| Strongylophthalmyiidae[1] | |
| Hennig, 1940 | |
_-_2013-07-28.jpg) Strongylophthalmyia ustulata | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| (bez rangi) | Schizophora |
| Parvordo | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina |
Strongylophthalmyiidae |
Opis edytuj
Głowa tych muchówek jest kulista, mniej więcej tak wysoka jak długa, ubarwiona głównie czarno, często z jaśniejszą twarzą, potylicą i czułkami. Czoło jest błyszczące, po bokach zaopatrzone w rzędy drobnych szczecinek, za wzgórkami ocznymi pozbawione wyniesionego dysku. Błyszcząca potylica ma długie, żółte włoski. Policzki są wąskie, z długimi włoskami. Nadustek ma paskowaty kształt. Nie występują wibrysy, natomiast obecne są zewnętrzne szczecinki ciemieniowe. Tułów jest długi i wąski, czarny, pozbawiony pasków srebrzystego owłosienia. Przedpiersie jest całkowicie zlane z pleurami. Łuseczki są szerokie, płatkowate, na brzegach owłosione. Użyłkowanie skrzydła cechują zanikająca wierzchołkowo i przerywana żyłka subkostalna oraz lekko zagięta druga odnoga przedniej żyłki kubitalnej. Barwa długich i smukłych odnóży jest głównie żółta, a odwłoka głównie czarna. Drugi segment odwłoka ma pełne sternum i pozbawiony jest sterczących szczecinek bocznych na tergicie. U samicy segmenty odwłoka od szóstego do dziesiątego są zwężone i wydłużone, tworząc pokładełko. Siódmy segment samicy ma zlane ze sobą tergit i sternit. Ponadto samicę cechują długie i przekroju poprzecznym zakrzywione przysadki odwłokowe oraz pojedyncza, dobrze rozwinięta spermateka. U samca ósmy sternit odwłoka pozbawiony jest omszenia. Na epandrium i całkowicie z nim zespolonym surstylusie występują tylko mocne szczecinki; brak jest szczecinek drobnych, a tekstura powierzchni tych narządów przypomina żwirek. Postgonit samca jest miękki, kształtu paskowatego, wyposażony w drobne szczecinki wierzchołkowe i u nasady zlany z wewnętrzną powierzchnią hypandrium. Na nadprącie składają się dwa skleryty połączone stawowo z nasadą fallusa i tylną krawędzią hypandrium[2].
Biologia i występowanie edytuj
Muchówki te przechodzą rozwój pod korą butwiejących kłód różnych drzew liściastych[3][2]. W Palearktyce są to m.in. drzewa z rodzajów brzoza, topola i wiąz. Larwy spotyka się w wewnętrznych, a puparia w bardziej zewnętrznych warstwa kory. Jaja są około czterokrotnie dłuższe niż szerokie, z drobnymi mikropylami i drobno guzkowaną powierzchnią[2]. Zwyczaje owadów dorsołych są słabo poznane. Spotyka się je na liściach, pniakach świeżo ściętych drzew i kłodach. Jeden z nowogwinejskich gatunków swoim zachowaniem udaje mrówki[3][2].
Przedstawiciele rodziny zamieszkują Palearktykę, Nearktykę, krainę orientalną i australijską. Najliczniej są reprezentowane w Azji Wschodniej[2]. W Czechach[4] oraz w Polsce stwierdzono po dwa gatunki[5] (zobacz: Strongylophthalmyiidae Polski).
Systematyka edytuj
Takson ten bywa niekiedy klasyfikowany jako podrodzina Strongylophthalmyiinae w obrębie Tanypezidae[6]. Analizy filogenetyczne Lonsdale’a wskazują na siostrzaną relację pomiędzy Strongylophthalmyiidae i Tanypezidae oraz z silnym wsparciem potwierdzają monofiletyzm tych rodzin. Do Strongylophthalmyiidae należy ponad 80 opisanych gatunków[3], zgrupowanych w 2 rodzajach[2]:
- Strongylophthalmyia Heller, 1902
- Nartshukia Shatalkin, 1993
Przypisy edytuj
- ↑ Strongylophthalmyiidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f Owen Lonsdale: Review of the Families Tanypezidae and Strongylophthalmyiidae, with a Revision of Neotanypeza Hendel (Diptera: Schizophora). Waszyngton: Smithsonian Institution Scholarly Press, 2013, seria: Smithsonian Contributions to Zoology.
- ↑ a b c Neal L. Evenhuis. World review of the genus Strongylophthalmyia Heller (Diptera: Strongylophthalmyiidae). Part I: Introduction, morphology, species groups, and review of the Strongylophthalmyia punctata subgroup. „Zootaxa”. 4189 (2). s. 201–243. DOI: 10.11646/zootaxa.4189.2.1.
- ↑ Jindřich Roháček. Strongylophthalmyiidae, Tanypezidae and Megamerinidae (Diptera) in the Czech Republic and Slovakia: current state of knowledge. „Acta Mus. Siles. Sci. Natur.”. 65, s. 1-13, 2016. DOI: 10.1515/cszma-2016-0001. ISSN 2336-3193.
- ↑ Andrzej Palaczyk, Anna Klasa, Iwona Słowińska-Krysiak. The family Strongylophthalmyiidae of Poland with catalog of European species (Insecta: Diptera). „Genus”. 24 (3-4), s. 425-248, 2013.
- ↑ J. Razowski (red.), T. Zatwarnicki (kompilacja i aktualizacja): Wykaz Muchówek Polski Check-list of Polish Diptera Wersja: IV 2001. 2001. [dostęp 2016-06-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-17)].