Wikipedia

Sytuacja prawna i społeczna osób LGBT na Słowacji

Lesbijki, geje, biseksualiści i osoby transpłciowe (LGBT) mogą się spotkać na Słowacji z trudnościami, których nie spotykają osoby nie-LGBT. Kontakty homoseksualne, zarówno kobiet, jak i mężczyzn, są legalne w tym kraju, jednakże rozwiązania prawne, na przykład dotyczące wspólnego gospodarstwa, nie sprzyjają osobom LGBT tak jak osobom heteroseksualnym. Katolicka Słowacja – w przeciwieństwie do sąsiednich, ateistycznych Czech – ma konserwatywne podejście do praw osób LGBT.

Prawo wobec kontaktów homoseksualnych edytuj

Kontakty homoseksualne zostały zalegalizowane w ówczesnej Czechosłowacji w 1962. W 1990 roku zrównano ze sobą wiek osób legalnie dopuszczających się kontaktów homo- i heteroseksualnych - wynosi on piętnaście lat.

Ochrona prawna przed dyskryminacją edytuj

Podczas projektowania czechosłowackiej konstytucji w 1991 zaproponowano ujęcie orientacji seksualnej jako jednej z kategorii chronionych. Ostatecznie zapis taki nie został zawarty w konstytucji[1]. Ustawa zakazująca dyskryminacji została przyjęta w 2004 – zgodnie z wymogami Unii Europejskiej wobec państw członkowskich. Prawo zostało poszerzone w roku 2008. Zakazuje ono dyskryminacji z powodu orientacji seksualnej na wielu różnych płaszczyznach, w tym w zatrudnieniu, edukacji, warunkach mieszkaniowych, opieki socjalnej oraz dostępie do towarów i usług. Wcześniejsze próby wprowadzenia zakazu dyskryminacji przez wzgląd na orientację seksualną były odrzucane przez współrządzącą partię, Ruch Chrześcijańsko-Demokratyczny. Przedstawiciele partii twierdzili, że dyskryminacja ze względu na orientację seksualną nie istnieje oraz że orientacja seksualna to nie kwestia polityki[2].

W maju 2013 w kodeksie karnym uwzględniono orientację seksualną jako kategorię chronioną przed mową nienawiści, zwiększając wymiar kary za przestępstwa motywowane homofobią.

Służba wojskowa edytuj

Geje, lesbijki i osoby biseksualne nie są wykluczeni ze służby wojskowej z powodu swojej orientacji seksualnej[3].

Uznanie związków osób tej samej płci edytuj

W słowackim ustawodawstwie nie istnieje żadna prawna forma uznania związków jednopłciowych. Słowacki parlament odrzucił projekty ustaw o związkach partnerskich w 1997, 2000 i 2012[4][5]. W styczniu 2014 lider opozycyjnego Ruchu Chrześcijańsko-Demokratycznego (KDH) Ján Figeľ zapowiedział zgłoszenie poprawki do słowackiej konstytucji mającej zdefiniować małżeństwo jako związek mężczyzny i kobiety[6]. Nowelizacja została poparta przez rządzącą partię SMER i przyjęta w czerwcu 2014, głównie głosami SMER-u i KDH (102 głosów za, 18 przeciw, 3 wstrzymujące się, pięcioro posłów nie brało udziału w głosowaniu)[7].

7 lutego 2015 odbyło się referendum w sprawie zdefiniowana małżeństwa jako związku mężczyzny i kobiety oraz zakazu adopcji dzieci przez pary tej samej płci[8]. Za zdefiniowaniem małżeństwa jako związku kobiety i mężczyzny głosowało 95,5% osób. Za odmową adopcji dzieci przez pary jednopłciowe głosowało 92,43% osób. Referendum zostało jednak oficjalnie uznane za nieważne, z uwagi na zbyt niską frekwencję. By referendum miało konsekwencje prawne, frekwencja powinna była przekroczyć 50%, natomiast do urn wybrało się 21,41% osób uprawnionych do głosowania.

Adopcja dzieci przez pary jednopłciowe edytuj

Pary jednopłciowe nie mają na Słowacji prawa do adopcji dzieci – zarówno tych z domu dziecka, jak i tych, których jedna z osób jest rodzicem biologicznym.

Prawa osób transpłciowych edytuj

Osoby transpłciowe mają na Słowacji możliwość prawnej zmiany płci.

Życie osób LGBT w kraju edytuj

Pierwszy raz zorganizowano gay pride w Bratysławie 22 maja 2010. Grupa złożona z około tysiąca osób została skonfrontowana z prawicowymi grupami mającymi podejście antyhomoseksualne. Choć stołeczne i narodowe siły policyjne próbowały rozdzielić obydwie grupy, kilku prawicowców przedarło się w stronę parady, rzucając kamienie w stronę osób przemawiających i rozpylając gaz łzawiący w stronę tłumu. Demonstranci LGBT musieli odwołać marsz przez centrum miasta, jednak ochrona policji umożliwiła im przejście nad Dunajem. Aresztowano dwadzieścia dziewięć osób. Według sondażu Pew Global Attitudes Project z 2007 roku 68% Słowaków uważa, że homoseksualizm powinien być akceptowany przez społeczeństwo. Przeciwnego zdania jest 29% obywateli kraju[9].

Według sondażu Eurobarometr, wykonanego na zlecenie Komisji Europejskiej w 2006 roku, 19% Słowaków popiera legalizację małżeństw osób tej samej płci, a 12% nadanie praw adopcyjnych dla osób tej samej płci[10].

Poparcie Słowaków wobec 2008[11] 2009[12] 2012[13]
TAK [%] NIE [%] TAK [%] NIE [%] TAK [%] NIE [%]
„Związków partnerskich par homoseksualnych” 42 44.8 45 41 47 38
„Obowiązek alimentacyjny” 47.3 32.3 51 29 50 31
„Prawo do ulg podatkowych w związkach” 40.7 43 43 39 45 38
„Prawo do emerytury po zmarłym partnerze” 45.2 36.9 45 37 48 36
„Dostęp do informacji o stanie zdrowia partnera” 64.2 21 72 16 75 15
„Prawo do urlopu gdy partner wymaga wizyty lekarskiej” 54.1 - 57 - 58 -
„Prawo do urlopu spowodowanego pogrzebem partnera” 69.4 - 71 - 73 -
„Prawo do dziedziczenia” 58.1 - 56 - 60 -
„Możliwość utworzenia wspólnoty majątkowej” 54.5 - 56 - 57
„Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego” 57.5 - 61 - 61 -

Na Słowacji istnieje średniej wielkości scena gejowska. Jej centrum jest Bratysława. W mieście znajduje się 10 lokali (puby, bary, dyskoteki itp.) gejowskich oraz gay-friendly.

Wydawane są tam publikacje, działa kilka organizacji zajmujących się niesieniem pomocy przedstawicielom mniejszości seksualnym, walką z homofobią i o prawa osób LGBT.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Gay Guide Slovakia. [dostęp 2012-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-16)].
  2. ↑ Quering civil society in postsocialist Slovakia, Viera Wallace-Lorencová, University of Massachusetts, Amherst
  3. ↑ LGBT world legal wrap up survey
  4. ↑ Slovakia
  5. ↑ Slovakia parliament rejects gay partnership law
  6. ↑ KDH chce v Ústave definovať manželstvo ako zväzok muža a ženy. SME.sk, 14 stycznia 2014. [dostęp 2015-01-02]. (słow.).
  7. ↑ Chránia manželstvo, menia justíciu. Pozrite si, kto hlasoval za zmenu Ústavy. SME.sk, 4 czerwca 2014. [dostęp 2015-01-02]. (słow.).
  8. ↑ Kiska vyhlásil referendum o ochrane rodiny, bude 7. februára. pravda.sk, 27 listopada 2014. [dostęp 2014-12-05]. (słow.).
  9. ↑ Pew Global Attitudes Project. [dostęp 2010-06-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-20)].
  10. ↑ EUROBAROMETER 66 PUBLIC OPINION IN THE EUROPEAN UNION
  11. ↑ ANNUAL REPORT 2008. [dostęp 2011-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-31)].
  12. ↑ ANNUAL REPORT 2009
  13. ↑ Podporovateľov registrovaných partnerstiev pribúda, odporcov ubúda. [dostęp 2012-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-30)].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sytuacja_prawna_i_społeczna_osób_LGBT_na_Słowacji&oldid=73065351”