Torpedowce typu Tumleren

typ duńskich torpedowców

Torpedowce typu Tumlerenduńskie torpedowce z początku XX wieku i okresu międzywojennego. W latach 1910–1911 w stoczniach Schichau w Elblągu i Orlogsværftet w Kopenhadze zbudowano trzy okręty tego typu. Jednostki weszły w skład Kongelige Danske Marine w latach 1911-1912, a skreślono je z listy floty w 1935 roku.

Torpedowce typu Tumleren
Kraj budowy

 Cesarstwo Niemieckie
 Dania

Użytkownicy

 Kongelige Danske Marine

Stocznia

Schichau, Elbląg
Orlogsværftet, Kopenhaga

Wejście do służby

1911-1912

Wycofanie

1935

Zbudowane okręty

3

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

normalna: 249 ton
pełna: 271 t

Długość

56,4 metra

Szerokość

5,83 m

Zanurzenie

2,16 m

Napęd

1 turbina parowa o mocy 5000 KM
2 kotły, 1 śruba

Prędkość

27,5 węzła

Załoga

33

Uzbrojenie

2 działa kal. 75 mm (2 x I)
5 wt kal. 450 mm (5 x I)

Projekt i budowa edytuj

Po zbudowaniu na licencji Normanda w kopenhaskiej stoczni Orlogsværftet w 1907 roku torpedowca „Ormen”, dowództwo duńskiej marynarki zdecydowało o zamówieniu dwóch kolejnych typów torpedowców dla porównania w stoczniach niemieckich (Tumleren) i brytyjskich (Søridderen)[1]. Prototyp pierwszego z nich - „Tumleren” - zamówiono w niemieckiej stoczni Schichaua w Elblągu[1]. Stocznia Schichaua później masowo budowała podobne okręty typu A dla niemieckiej Kaiserliche Marine podczas I wojny światowej[1]. Były to pierwsze duńskie okręty o napędzie turbinowym[2].

Poza „Tumlerenem”, zbudowanym w Niemczech, dalsze dwa okręty tego typu powstały w stoczni Orlogsværftet w Kopenhadze[1][2]. Stępki okrętów położono w 1910 roku, a zwodowane zostały w roku 1911[2].

Okręt Oznaczenie burtowe Stocznia Początek budowy Wodowanie Wejście do służby
Tumleren 1919: 19, 1921: C1, 1929: N1 Schichau 1910 1911 1911
Vindhunden 1919: 18, 1921: C2, 1929: N2 Orlogsværftet 1912
Spækhuggeren 1919: 17, 1921: C3, 1929: N3

Dane taktyczno-techniczne edytuj

Okręty typu Tumleren były torpedowcami o długości całkowitej 56,4 metra, szerokości 5,83 metra i zanurzeniu 2,16 metra[1][2]. Wyporność normalna wynosiła 249 ton, zaś pełna 271 ton[2]. Siłownię okrętów stanowiła turbina parowa Schichau o mocy 5000 KM, napędzająca jedną śrubę, do której parę dostarczały dwa kotły typu Normand[2]. Wśród duńskich torpedowców wyróżniały się jednokominową sylwetką[1]. Prędkość maksymalna okrętów wynosiła 27,5 węzła[1][2]. Okręty zabierały zapas 50 ton węgla[3].

Okręty wyposażone były w pięć pojedynczych wyrzutnie torped kalibru 450 mm: jedną stałą na dziobie i cztery na pokładzie (po dwie na każdej z burt)[1][2]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły dwa pojedyncze działa pokładowe kalibru 75 mm L/52 M07[1][2].

Załoga pojedynczego okrętu składała się z 33 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][2][a].

Służba edytuj

Torpedowce typu Tumleren weszły do służby w Kongelige Danske Marine w latach 1911-1912[2]. Wszystkie jednostki zostały skreślone z listy floty w 1935 roku[1][4].

Uwagi edytuj

  1. Parkes 1934 ↓, s. 145 podaje, że liczebność załogi wynosiła 39 osób.

Przypisy edytuj

Bibliografia edytuj

  • Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
  • Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
  • Ivan Gogin: TUMLEREN torpedo boats (1911-1912). Navypedia. [dostęp 2018-08-28]. (ang.).
  • Oscar Parkes (red.): Jane’s Fighting Ships 1934. London: Sampson Low, Marston & Co., 1934. (ang.).