Tunel Karawanki (drogowy)

tunel łączący austriacką autostradę A11 ze słoweńską A2

Tunel Karawanki, Tunel pod Karawankami (niem. Karawankentunnel, słoweń. Predor Karavanke) – jednotubowy (jednojezdniowy) tunel drogowy długości 7864 m, zbudowany w latach 1986–1991 pod masywem górskim Karawanki, stanowiący część europejskiej trasy E61, pomiędzy austriacką autostradą A11 i słoweńską autostradą A2.

Tunel Karawanki
Ilustracja
Wjazd do tunelu po stronie:

• słoweńskiej – góra
• austriackiej – dół

Państwo

 Austria

Państwo

 Słowenia

Oficjalna nazwa

niem. Karawankentunnel
słoweń. Predor Karavanke

Przeszkoda

masyw górski Karawanki

Rodzaj

tunel drogowy, jednojezdniowy

Długość

Tuba zach. – 7864 m
Tuba wsch. – 7948 m

Liczba tub

1 (+ 1 w budowie)

Liczba portali

2

Data otwarcia

1 czerwca 1991
(tuba zachodnia)

Budowa
Wykonawca

Tuba zachodnia:
Swietelsky
Slovenija ceste Tehnika
Tuba wschodnia:
Swietelsky
Cengiz İnşaat

Data budowy

Tuba zachodnia:
12.08.1986–05.1991
Tuba wschodnia:
18.09.2018–06.2025

Koszty budowy

2,2 mld ÖS (tuba zach.)
340 mln (tuba wsch.)

Zarządzanie
Płatny

tak

Wysokość opłat

8,20 € (sam. osobowy)[a]

Koncesjonariusz

ASFiNAG / DARS

Położenie na mapie gminy Jesenice
Mapa konturowa gminy Jesenice, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Tunel pod Karawankami”
Położenie na mapie Austrii
Mapa konturowa Austrii, blisko dolnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Tunel pod Karawankami”
Położenie na mapie Słowenii
Mapa konturowa Słowenii, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Tunel pod Karawankami”
Położenie na mapie Europy
Mapa konturowa Europy, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Tunel pod Karawankami”
Ziemia46°28′52,9″N 14°00′27,4″E/46,481361 14,007611
Strona internetowa

Tunel ma 7864 m długości, zaś odległość pomiędzy obydwoma portalami wynosi 8019 m (4269 m w Austrii i 3750 m w Słowenii).

Północny portal tunelu zlokalizowany jest w austriackiej gminie St. Jakob im Rosental (niedaleko miejscowości Rosenbach), zaś portal południowy znajduje się na terenie słoweńskich gmin: Kranjska Gora (w pobliżu miejscowości Dovje) i Jesenice (nieopodal miejscowości Hrušica).

W związku ze znacznym natężeniem ruchu, w tunelu obowiązuje stałe ograniczenie prędkości do 80 km/h.

W bezpośrednim sąsiedztwie tunelu drogowego usytuowany jest tunel kolejowy o tej samej nazwie.

Opłaty

edytuj

Korzystanie z tunelu jest płatne dla wszystkich rodzajów pojazdów[1].

Łączność

edytuj

W tunelu jest zapewniony dostęp do stacji radiowych Hitradio Ö3 (90,4 MHz) oraz VAL 202 (98,9 MHz). Operatorami stacji są odpowiednio Österreichischer Rundfunk i Radiotelevizija Slovenija.

Bezpieczeństwo

edytuj

W maju 2012 przed wjazdem do tunelu po austriackiej stronie zainstalowano system urządzeń sprawdzające temperaturę hamulców w samochodach ciężarowych i autokarach. W przypadku zbyt wysokiej temperatury następuje blokada wjazdu poprzez sygnalizację świetlną w celu ochrony przed potencjalnym wybuchem pożaru. Przez pierwszy rok działania system zatrzymał około 300 ciężarówek i autokarów.

We wrześniu 2013 słoweński operator tunelu (DARS) przeprowadził test systemu wideo wykrywającego zaburzenia w ruchu samochodowym[2].

Historia

edytuj

Idea wydrążenia tunelu pod pasmem Karawanków realnych kształtów zaczęła nabierać w latach 70. XX wieku. Pierwotnie tunel projektowano, jako budowlę składającą się z dwóch niezależnych tub, z dwupasowymi jezdniami w każdej z nich, jednak ostatecznie do tej pory została zbudowana tylko jedna tuba – zachodnia (po jednym pasie ruchu w każdym kierunku). W 1977 władze Austrii i Jugosławii podpisały traktat o rozpoczęciu budowy. 29 czerwca 1978 parlament austriacki podjął decyzję o sfinansowaniu części inwestycji (1,2 mld szylingów). W 1985 Jugosławia otrzymała dofinansowanie z Europejskiego Banku Inwestycyjnego[3]. Inwestorem po stronie austriackiej był Tauernautobahn AG, zaś po stronie jugosłowiańskiej Skupnost za ceste Slovenije (funkcjonująca w latach 1983–1989), a następnie jej sukcesor Republiška uprava za ceste (działająca w latach 1990–1994). Budowę rozpoczęto 12 sierpnia 1986 na jugosłowiańskim fragmencie (wykonawcą była firma Slovenija ceste Tehnika z Lublany), zaś w czerwcu 1987 ruszyły prace w austriackiej części (wykonawcą była firma Swietelsky z Linzu). Roboty zakończono w maju 1991, a tunel uroczyście otwarto 1 czerwca 1991. Od oddania budowli do użytku czas podróży z Villach do Lublany skrócił się o godzinę. Podczas wojny dziesięciodniowej obiekt został na krótko (30 czerwca 1991) zajęty przez Jugosłowiańską Armię Ludową, a następnie odbity przez jednostki Obrony Terytorialnej Republiki Słowenii.

Rozbudowa

edytuj

29 kwietnia 2004 Parlament Europejski przyjął dyrektywę 2004/54/WE w sprawie minimalnych wymagań bezpieczeństwa dla tuneli w transeuropejskiej sieci drogowej[4]. Na jej podstawie w 2006 przeprowadzono analizę, mającą określić opłacalność budowy drugiej (wschodniej) tuby[5]. W marcu 2015 ASFINAG potwierdził pełną rozbudowę trasy. Spodziewany koszt inwestycji wyniesie 340 mln €[6]. Dokumentacja projektowa została sfinansowana przez Unię Europejską – w ramach programu „Łącząc Europę” – za 3,35 mln euro, natomiast budowę dofinansowano kwotą 9,4 mln euro. Wykonawcą prac w austriackiej części tunelu jest Swietelsky Tunnelbau, zaś słoweński odcinek buduje turecki Cengiz İnşaat ze Stambułu. Od września 2015 do października 2017 trwała budowa 250-metrowego odcinka nowej jezdni przed przyszłym portalem po stronie austriackiej oraz 350-metrowego wiaduktu, prowadzącego do nowej tuby, której drążenie rozpoczęto 18 września 2018. Zakończenie prac ma nastąpić w czerwcu 2025. Wówczas cały ruch zostanie przeniesiony do nowej tuby, zaś obecnie istniejąca zostanie zamknięta w celu przeprowadzenia jej remontu, mającego trwać do połowy 2027[7]. Wschodnia tuba ma mieć długość 7948 m (4402 m w Austrii i 3546 m w Słowenii).

Galeria

edytuj
  1. Taryfa na 2024 r.

Przypisy

edytuj
  1. ASFINAG: Sonder- und Videomaut – asfinag.at. [dostęp 2015-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-24)]. (niem.).
  2. Test für Videosystem in Karawankentunnel – kaernten.ORF.at. 2013-09-18. [dostęp 2015-03-26]. (niem.).
  3. asfinag.at: A 11 Karawanken Autobahn Neubau zweite Röhre Karawankentunnel. [dostęp 2018-11-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-08)]. (niem.).
  4. eur-lex.europa.eu: DYREKTYWA 2004/54/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY. [dostęp 2018-11-11]. (pol.).
  5. MI: Mehr Sicherheit im Karanwankentunnel – oesterreich.ORF.at. [dostęp 2015-03-26]. (niem.).
  6. Karawankentunnel bekommt doch eine zweite Röhre – kaernten.ORF.at. 2012-05-10. [dostęp 2015-03-26]. (niem.).
  7. PRESSE: Ab Herbst startet Vollausbau des Karawankentunnels – Pressearchiv – asfinag.at. ASFINAG, 2015-03-04. [dostęp 2015-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-02)]. (niem.).

Linki zewnętrzne

edytuj