Ulica Generała Władysława Sikorskiego w Sanoku

Ulica Generała Władysława Sikorskiego w Sanoku – ulica w dzielnicy Śródmieście miasta Sanoka[1].

ulica Generała Władysława Sikorskiego
ulica Ochronki
ulica Antoniego Małeckiego
ulica Walerego Wróblewskiego
Śródmieście
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Sanok

Przebieg
0 ul. Tadeusza Kościuszki
120m ul. Szkolna / ul. Jasna
180 ul. Juliusza Słowackiego
Położenie na mapie Sanoka
Mapa konturowa Sanoka, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „ulica Generała Władysława Sikorskiego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „ulica Generała Władysława Sikorskiego”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Generała Władysława Sikorskiego”
Położenie na mapie powiatu sanockiego
Mapa konturowa powiatu sanockiego, u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Generała Władysława Sikorskiego”
Ziemia49°33′34,8″N 22°11′54,7″E/49,559667 22,198521

W toku dokonywanych zmian nazw ulic w Sanoku w 1913 podjęto decyzję nazwania ulicy Ochronki dla odcinka biegnącego od ul. Tadeusza Kościuszki do ul. Juliusza Słowackiego[2]. Później przemianowano ją na ul. Antoniego Małeckiego[3][4], który w 1905 został wybrany członkiem komisji mającej zbadać gospodarkę w sanockiej fabryce wagonów celem rozpoznania jej nierentowności[5]. W okresie PRL nazwa została przemianowana na ul. Walerego Wróblewskiego (od 1951)[6][7]. Później ulica została nazwana imieniem Generała Władysława Sikorskiego.

Ulica przynależy do rzymskokatolickiej parafii Przemienienia Pańskiego w Sanoku.

Zabudowa i mieszkańcy edytuj

  • W przeszłości pod numerem 1 ulicy Antoniego Małeckiego istniała piekarnia Albina Kierczyńskiego[8][9].
  • Na początku biegu ulicy leży budynek pod adresem ul. Tadeusza Kościuszki 39, tradycyjnie zwany „Rolnik”[10][11][12][13].
  • Kamienica pod numerem 3. W 1931 dom Józefa Tomasika[8]. Przed 1939 pod numerem 3 ul. Antoniego Małeckiego działała Piekarnia parowa Albina Kierczyńskiego, założona w 1900[14][15][16][17][18], który zasiadał w zarządzie Związku Cechów Piekarskich województwa lwowskiego[19]. Piekarnia w tym budynku działała także po wojnie. Budynek został wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[20].
  • Budynek pod numerem 4. Został wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[21]. W pierwszej połowie XX wieku w domu przy ówczesnej ulicy Antoniego Małeckiego 4 zamieszkiwała rodzina Bezuchów, w tym August Bezucha oraz m.in. jego synowie Jan i Zygmunt[22].
  • Budynek pod numerem 7. Został wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[20].
  • Budynek pod numerem 16. W 1972 dom pod ówczesnym adresem ul. Walerego Wróblewskiego 16 został włączony do uaktualnionego wówczas spisu rejestru zabytków Sanoka[23].
  • Istniejący do 2007 budynek, mieszczący Ochronkę założoną przez Galicyjskie Zgromadzenie Sióstr Służebniczek NMP ze Starej Wsi oraz żeńską Szkołę Podstawową im. Św. Kingi[7], umiejscowiony pod numerem 5[8][24]. W okresie II Rzeczypospolitej funkcjonowało Towarzystwo Polskiej Ochronki Dzieci Chrześcijańskich w Sanoku, którego prezesem był Jan Misiewicz[25][26]. W miejscu, gdzie istniał budynek powstały zabudowania oddziału PGNiG w Sanoku (o ówczesnym fakcie wyburzenia tego budynku wspomniał poeta Janusz Szuber w utworze z 2008 pt. Dziura w serze. Pustka, opublikowany w tomiku poezji pt. Wpis do ksiąg wieczystych z 2009[27]. Na tym terenie zostały ustanowione:
    • Rzeźba św. Józefa, powstała ok. 1932, usunięta podczas II wojny światowej[28], przeniesiona kolejno na miejsce przy budynku Domu Dziecka przy ulicy Adama Mickiewicza 38[29][30] i obok nowej siedziby Domu Dziecka, mieszczącej się w budynku internatu przy Zespole Szkół nr 4 im. Króla Kazimierza Wielkiego przy ulicy Sadowej 21[31][32].
    • Kapliczka z figurą Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej[33]. Została poświęcona 21 czerwca 1947 przez ks. Władysława Zulaka[28]. Ma formę niezabudowaną, figura ustanowiona na postumencie, okryta zadaszeniem. Na tablicy umieszczona inskrypcja: Figurę Najświętszej Maryi Panny Niepokalanego Poczęcia ufundowała Cecylia Greczner wieloletnia dyrektorka Szkoły im. Świętej Kingi. Odnowiona przez PGNiG Oddział w Sanoku w latach 2008-2009.
    • Tablica upamiętniająca wmurowanie kamienia węgielnego w fundamenty „ochronki” – domu dziecka, prowadzonego przez Galicyjskie Zgromadzenie Sióstr Służebniczek NMP ze Starej Wsi w dniu 29 lipca 1900 roku. Tablicę ustanowił sanocki oddział PGNiG w październiku 2009 roku w miejscu, gdzie istniał budynek (obecnie znajduje się tam nieruchomość należąca do przedsiębiorstwa).
  • Na końcu ulicy stoi dom, obecnie pod adresem ul. Juliusza Słowackiego 24, w którym mieści się Ochronka im. Dzieciątka Jezus[34][35][36]. Prowadzące go służebniczki starowiejskie w 1931 figurowały pod adresem Antoniego Małeckiego 17/18[8].

Przed 1939 przy ulicy A. Małeckiego działał mierniczy przysięgły inż. Wilhelm Łukasiewicz[37], stolarz Ludwik Dziuban[37].

W drugiej połowie XX wieku przy ulicy Walerego Wróblewskiego mieszkał Józef Rolski[38].

Przypisy edytuj

  1. O dzielnicy. sanoksrodmiescie.pl. [dostęp 2015-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-16)].
  2. Ludwik Glatman. Nowe nazwy ulic Wielkiego Sanoka (dokończenie). „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 2, Nr 36 z 31 sierpnia 1913. 
  3. Wykaz firm handlowych, przemysłowych, rzemieślniczych i wolnych zawodów miasta Sanoka, Zagórza, Rymanowa, Mrzygłoda, Bukowska 1937/8. Informator Chrześcijański. Sanok: Krakowska Kongregacja Kupiecka. Oddział Sanok, 1938, s. 6, 7, 12.
  4. Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 334, 366. ISBN 978-83-60380-26-0.
  5. Strejk kowali. „Gazeta Sanocka”, s. 3, Nr 68 z 16 kwietnia 1905. 
  6. Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 137, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  7. a b Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 366. ISBN 978-83-60380-26-0.
  8. a b c d Akta miasta Sanoka. Wykaz ulic i mieszkań w mieście Sanoku 1931 r. (zespół 135, sygn. 503). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 27.
  9. Książka telefoniczna. 1939. s. 706. [dostęp 2015-07-20].
  10. Wykaz firm handlowych, przemysłowych, rzemieślniczych i wolnych zawodów miasta Sanoka, Zagórza, Rymanowa, Mrzygłoda, Bukowska 1937/8. Informator Chrześcijański. Sanok: Krakowska Kongregacja Kupiecka. Oddział Sanok, 1938, s. 7, 30.
  11. Amtliches Fernsprechbuch für den Distrikt Warschau (Urzędowa Książka Telefoniczna dla Dystryktu Warschau 1942). Warszawa: Deutsche Post Osten (Niemiecka Poczta Wschód), 1942, s. 125.
  12. Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 334. ISBN 978-83-60380-26-0.
  13. Borys Łapiszczak: Sanok w Galicji i Lodomerii (Judaika) na dawnej pocztówce i fotografii. Cz. XII. Sanok: Poligrafia, 2009, s. 36. ISBN 83-918650-6-1.
  14. Album jubileuszowy 1918-1928. Lwów: 1929, s. 110.
  15. Katolicki Związek Młodzieży Rękodzielniczej i Przemysłowej w Sanoku 1923-1934. Jednodniówka. Sanok: 1934, s. 36.
  16. Edward Zając: VII. Między wojnami. 2. Przemysł. W: Życie gospodarcze ziemi sanockiej od XVI do XX wieku. Sanok: Stowarzyszenie Inicjowania Przedsiębiorczości, 2004, s. 183. ISBN 83-914224-9-6.
  17. Wykaz firm handlowych, przemysłowych, rzemieślniczych i wolnych zawodów miasta Sanoka, Zagórza, Rymanowa, Mrzygłoda, Bukowska 1937/8. Informator Chrześcijański. Sanok: Krakowska Kongregacja Kupiecka. Oddział Sanok, 1938, s. 12.
  18. Nasza „buda”. W: Stefan Stefański: Kartki z przeszłości Sanoka. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sanoku, 2005, s. 52. ISBN 83-919470-9-2.
  19. Kto stoi na czele piekarstwa polskiego?. „Gazeta Handlowa”, s. 5, Nr 59 z 12 marca 1932. 
  20. a b Zarządzenie Burmistrza Miasta Sanoka nr 42/2015 z 9 marca 2015. bip.um.sanok.pl, 2015-03-09. s. 2. [dostęp 2016-10-20].
  21. Zarządzenie Burmistrza Miasta Sanoka nr 42/2015 z 9 marca 2015. bip.um.sanok.pl, 2015-03-09. s. 3. [dostęp 2016-10-20].
  22. Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 13. ISBN 83-909787-0-9.
  23. Artur Bata. Działalność Powiatowego Konserwatora Zabytków w Sanoku w 1972 r.. „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”. 17-18, s. 92, 1973. Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. 
  24. Krystyna Chowaniec: W latach powojennych. Oświata i szkolnictwo. Szkoły podstawowe. Szkoła Podstawowa nr 2. W: Feliks Kiryk (red.): Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 867. ISBN 83-86077-57-3.
  25. Edward Zając, Organizacje o charakterze gospodarczym, społecznym, kulturalnym i sportowym / Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 603.
  26. Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom III. Samorząd, oświata, organizacje, instytucje. Katalog zbiorów. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2018, s. 284, 286. ISBN 978-83-60380-41-3.
  27. Janusz Szuber: Wpis do ksiąg wieczystych. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2009, s. 48. ISBN 978-83-08-04294-6.
  28. a b Ewa Molisak. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Odbudowa życia gospodarczego i społeczeństwa Sanoka w latach 1944-1950. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 115, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  29. Co ze świętym Józefem, Tygodnik Sanocki, nr 27 (713) z 8 lipca 2005, s 6.
  30. Borys Łapiszczak: Sanok w dawnym Województwie Lwowskim na starej pocztówce i fotografii. Cz. IX. Sanok: Poligrafia, 2006, s. 122. ISBN 83-918650-3-7.
  31. Dom Dziecka w Sanoku. Historia. domdziecka.sanok.pl. [dostęp 2017-07-16].
  32. Dom Dziecka w Sanoku. Kontakt. domdziecka.sanok.pl. [dostęp 2017-07-16].
  33. Borys Łapiszczak: Sanok w dawnym Województwie Lwowskim na starej pocztówce i fotografii. Cz. IX. Sanok: Poligrafia, 2006, s. 121. ISBN 83-918650-3-7.
  34. Ochronka im. Dzieciątka Jezus. powiat-sanocki.nf.pl. [dostęp 2016-09-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-21)].
  35. Ochronka im. Dzieciątka Jezus. krs-online.com.pl. [dostęp 2016-09-23].
  36. Ochronka im. Dzieciątka Jezus. ochronkaimdzieciatkajezus.szkolnictwa.pl. [dostęp 2016-09-23].
  37. a b Wykaz firm handlowych, przemysłowych, rzemieślniczych i wolnych zawodów miasta Sanoka, Zagórza, Rymanowa, Mrzygłoda, Bukowska 1937/8. Informator Chrześcijański. Sanok: Krakowska Kongregacja Kupiecka. Oddział Sanok, 1938.
  38. Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 143.