Wikipedia

Ulica Zwycięzców w Warszawie

ulica w Warszawie

Ulica Zwycięzców – ulica na Saskiej Kępie w dzielnicy Praga-Południe w Warszawie, rozpoczynająca się przy Wale Miedzeszyńskim, a kończąca przy Kanale Wystawowym.

Ulica Zwycięzców w Warszawie
Saska Kępa
Ilustracja
Ulica Zwycięzców na wysokości ul. Niekłańskiej, widok w kierunku wschodnim
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Warszawa

Długość

1,3 km

Przebieg
światła ul. Wał Miedzeszyński
175m ul. Kryniczna/ul. Katowicka
270m ul. Zakopiańska
285m ul. Poselska
światła 380 ul. Francuska
plac Przymierza
475m ul. Wandy/ul. Aldony
555m ul. Styki
642m ul. Nobla
światła 740m ul. Saska
850m ul. Niekłańska
1150m ul. Międzynarodowa
1275m
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Ulica Zwycięzców w Warszawie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ulica Zwycięzców w Warszawie”
Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ulica Zwycięzców w Warszawie”
Ziemia52°13′55,9″N 21°03′34,1″E/52,232194 21,059472
Multimedia w Wikimedia Commons
Budynek Zespołu Szkół nr 77, w skład którego wchodzi XXXV LO im. Bolesława Prusa (nr 7/9)

Nazwa ulicy nawiązuje do czasów I wojny światowej i walk o niepodległość Polski, podobnie jak nazwy wielu innych ulic Saskiej Kępy, w tym równoległych do ulicy Zwycięzców, ulic Obrońców i Walecznych. Zabudowę tworzą głównie domy mieszkalne, a także punkty usługowe, placówki dyplomatyczne i szkoły.

Przebieg i ruch uliczny

edytuj

Ulica Zwycięzców ma początek przy Wale Miedzeszyńskim, a kończy się na wysokości ulicy Międzynarodowej. Po drodze stykają się z nią następujące ulice: Katowicka, Kryniczna, Zakopiańska, Poselska, Francuska, plac Przymierza, Królowej Aldony, Wandy, Jana Styki, Alfreda Nobla, Saska, Niekłańska i Międzynarodowa.

Ulica Zwycięzców na całej swej długości jest dwukierunkowa i jednojezdniowa[a]. Nie ma na niej dróg rowerowych. Przebiegają przez nią trasy pojazdów komunikacji miejskiej – przystanki mają tu autobusy linii 111, 123, 138 i 147[1].

Historia

edytuj

Ulica Zwycięzców początkowo nazywała się ulicą Augusta III. Wzmiankowano ją w projekcie Wydziału Technicznego magistratu miasta z 1925, gdzie planowano utworzenie terenu handlowego u zbiegu ulic Zwycięzców i Saskiej[2]. Nawierzchnia i chodniki ułożone zostały w 1938[3]. W czasie obrony Warszawy we wrześniu 1939 na ul. Zwycięzców u zbiegu z ul. Francuską znajdowała się barykada[4]. Po zakończeniu okupacji niemieckiej Biuro Odbudowy Stolicy zdecydowało się na utrzymanie dotychczasowego charakteru ulicy w zakresie jej roli komunikacyjnej[5].

Obecna zabudowa pochodzi jeszcze częściowo z okresu międzywojennego, jak np. domy z roku 1928 powstałe w ramach kolonii Saskiej[6]. Budownictwo z okresu PRL-u, to między innymi domy wybudowane w ramach osiedli Saska Kępa I[b] i Saska Kępa II[c][7]. Przykładem architektury końca XX wieku jest powstały w 2000 u zbiegu ulic Zwycięzców i Międzynarodowej apartamentowiec zaprojektowany przez Jacka Zielonkę[8].

Obiekty

edytuj
  • Gmach przy ul. Zwycięzców 7/9 – Zespół Szkół nr 77, w skład którego wchodzi XXXV Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Bolesława Prusa kiedyś również Gimnazjum z Oddziałami Dwujęzycznymi nr 19 im. Bolesława Prusa[9]. Projekt budynku powstał jeszcze przed wprowadzeniem w Polsce socrealizmu (1949). Jest dziełem Barbary i Hieronima Karpowiczów. Elewację pokrywa charakterystyczna ceglana dekoracja (1953-1954)[10]. Na ścianie od strony Katowickiej znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca Warszawską Syrenkę, wykonana przez Wojciecha Czerwosza[11]. Przed gmachem od strony ul. Zwycięzców stoi popiersie patrona szkoły autorstwa Stanisława Sikory, odsłonięte 19 maja 1983[12].
  • Budynek przy ul. Zwycięzców 10 – willa rodziny Genzlów z 1938, zaprojektowana przez Kazimierza Rafalskiego[13].
  • Budynek przy ul. Zwycięzców 11 – na jego ścianie od strony ul. Katowickiej znajduje się płaskorzeźba Plon autorstwa Jerzego Jarnuszkiewicza. Jest to jeden z ostatnich zachowanych elementów wykonanej w drugiej połowie lat 40. XX wieku dekoracji ul. Katowickiej[14]. W 2011 płaskorzeźba wpisana została do rejestru zabytków[15], a następnie odnowiona[16].
  • Budynek przy ul. Zwycięzców 12 – Ambasada Republiki Azerbejdżanu[17].
  • Budynek przy ul. Zwycięzców 15 – dawny Kącik Retro wyróżniający się wystrojem wnętrza, przejściowo biuro AWS[18], obecnie galeria sztuki i komis połączone z restauracją[19].
  • Budynek przy ul. Zwycięzców 19 – dom wielorodzinny z 1935, zaprojektowany przez Stanisława Barylskiego[13].
  • Budynek na rogu ul. Zwycięzców i Zakopiańskiej – dom, w którym mieszkali m.in. Bronisław Tomecki i Władysław Terlecki.
  • Dom przy ul. Francuskiej 2 (róg Zwycięzców) – willa Łepkowskich z 1933-1934 zaprojektowana przez Lucjana Korngolda i Piotra Marię Lubińskiego. Jej najbardziej charakterystyczne elementy znajdują się po stronie ogrodu – jest to rozległy taras, na który można wejść po krętych schodach[20]. Budynek od początku spotykał się z przychylnymi recenzjami i wskazywany był jako realizacja w duchu idei Le Corbusiera[21]. Obecnie w budynku mieści się siedziba firmy Bose International Planning and Architecture[22].
  • Budynek przy ul. Zwycięzców 29 – Ambasada Republiki Kolumbii[17].
  • Budynek przy ul. Zwycięzców 30 – dom wielorodzinny z 1937, zaprojektowany przez Leonarda Kario[13].
  • Budynek przy ul. Zwycięzców 31 – dom wielorodzinny z 1935, zaprojektowany przez Romana Felińskiego[13]. W domu tym mieszkała Wanda Grodecka, sanitariuszka w powstaniu warszawskim. W 1944 jej mieszkanie służyło jako kryjówka dla trzech powstańców przyprowadzonych przez Juliana Ambroziewicza[23].
  • Budynek przy ul. Zwycięzców 34 – siedziba Departamentu Zawodów Prawniczych i Dostępu do Pomocy Prawnej Ministerstwa Sprawiedliwości[24].
  • Budynek przy ul. Zwycięzców 39 – dom, w którym w latach 1946-1968[25] mieszkał Witold Lutosławski[26] (lokal nr 10).
  • Gmach przy ul. Zwycięzców 44 – Zespół Szkół nr 84, w skład którego wchodzi Szkoła Podstawowa nr 168 im. Wiktora Gomulickiego oraz Gimnazjum z Oddziałami Dwujęzycznymi nr 25 im. Czesława Niemena[27].
  • Budynek przy ul. Zwycięzców 46 – Urząd Pocztowy nr 111[28].
  • Rzeźba plenerowa Majestat Wszechżycia Ryszarda Wojciechowskiego w pobliżu ulicy Międzynarodowej.

Galeria

edytuj
  •  
    Zwycięzców 20: Tablica pamiątkowa
  •  
    Zwycięzców 20: Tablica pamiątkowa
  •  
    Zwycięzców 22: Tablica pamiątkowa
  •  
    Zwycięzców 39: Tablica pamiątkowa
  •  
    Majestat Wszechżycia Ryszarda Wojciechowskiego

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Z wydzielonymi pasami do skrętu na Wał Miedzeszyński i w ul. Francuską
  2. ↑ Osiedle z 1960 powstałe na terenie między ulicami Angorską, Międzynarodową, Saską i Zwycięzców, zaprojektowane przez Arnolda Majorka
  3. ↑ Osiedle powstałe na terenie między ulicami Międzynarodową, Zwycięzców, Paryską i Trasą Łazienkowską

Przypisy

edytuj
  1. ↑ ZTM Warszawa – Mapa Komunikacyjna Warszawy. ztm.waw.pl. [dostęp 2012-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-05)].
  2. ↑ Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 27. ISBN 83-915407-0-7.
  3. ↑ Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 32. ISBN 83-915407-0-7.
  4. ↑ Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 11. ISBN 83-915407-0-7.
  5. ↑ Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 40. ISBN 83-915407-0-7.
  6. ↑ Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 44. ISBN 83-915407-0-7.
  7. ↑ Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 108-109. ISBN 83-915407-0-7.
  8. ↑ Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 122-123. ISBN 83-915407-0-7.
  9. ↑ Zespół Szkół nr 77 w Warszawie. prus.edu.pl. [dostęp 2012-12-22].
  10. ↑ Magdalena Piwowar, Grzegorz Piątek, Jarosław Trybuś: SAS. Ilustrowany atlas architektury Saskiej Kępy. Centrum Architektury, 2012, s. 52. ISBN 978-83-934574-0-3.
  11. ↑ Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa w listach, opisach, wspomnieniach.... Warszawa: Kowalska/Stiasny, 2004, s. 218.
  12. ↑ Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 126. ISBN 83-915407-0-7.
  13. ↑ a b c d Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 168. ISBN 83-915407-0-7.
  14. ↑ Paweł Giergoń: Płaskorzeźba „Plon” Jerzego Jarnuszkiewicza w Rejestrze Zabytków. sztuka.net.pl, 2011-01-28. [dostęp 2012-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-05)].
  15. ↑ Zabytkowy „Plon“ na Saskiej Kępie. mwkz.pl. [dostęp 2012-12-22].
  16. ↑ Plon wspólnego działania. pragapld.waw.pl, 2011-11-16. [dostęp 2012-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-06)].
  17. ↑ a b Heads and diplomatic staff of diplomatic missions of foreign states in the Republic of Poland, A – F. msz.gov.pl. [dostęp 2012-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-24)]. (ang.).
  18. ↑ Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 17. ISBN 83-915407-0-7.
  19. ↑ NANA cafe i komis rzeczy pięknych. nanacafe.pl. [dostęp 2012-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-20)].
  20. ↑ Magdalena Piwowar, Grzegorz Piątek, Jarosław Trybuś: SAS. Ilustrowany atlas architektury Saskiej Kępy. Centrum Architektury, 2012, s. 43. ISBN 978-83-934574-0-3.
  21. ↑ Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 52-55. ISBN 83-915407-0-7.
  22. ↑ Bose Architects. Contact. [dostęp 2012-09-06].
  23. ↑ Wanda Grodecka: Wspomnienie sanitariuszki. W: Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa w listach, opisach, wspomnieniach.... Warszawa: Kowalska/Stiasny, 2004, s. 132.
  24. ↑ Departament Nadzoru Zawodów Prawniczych i Dostępu do Pomocy Prawnej. bip.ms.gov.pl. [dostęp 2012-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-26)].
  25. ↑ Witold Lutosławski - Przewodnik po Warszawie. Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, 2013. [dostęp 2016-09-27].
  26. ↑ Trasa spacerowa – Saska Kępa. pragapld.waw.pl. [dostęp 2012-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (19 października 2020)].
  27. ↑ Zespół Szkół nr 84. zs84.pl. [dostęp 2012-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-07)].
  28. ↑ Wyszukiwarka placówek Poczty Polskiej. poczta-polska.pl. [dostęp 2012-12-22].

Bibliografia

edytuj
  • Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001. ISBN 83-915407-0-7.
  • Magdalena Piwowar, Grzegorz Piątek, Jarosław Trybuś: SAS. Ilustrowany atlas architektury Saskiej Kępy. Centrum Architektury, 2012. ISBN 978-83-934574-0-3.
  • Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa w listach, opisach, wspomnieniach... Warszawa: Kowalska/Stiasny, 2004.

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulica_Zwycięzców_w_Warszawie&oldid=73166962”