Uwodornianie

reakcja chemiczna polegająca na przyłączeniu wodoru do innego indywiduum cząsteczkowego

Uwodornianie, uwodornienie, hydrogenizacja, hydrogenacja, wodorowanie, hydrogenolizareakcja redukcji polegająca na przyłączaniu wodoru do danego związku chemicznego.

W chemii organicznej uwodornienie zachodzi zazwyczaj z częściowym rozerwaniem wiązania wielokrotnego węgiel-węgiel lub węgiel-heteroatom. Reakcja uwodarniania wymaga często stosowania wysokich ciśnień i stosowania katalizatorów, takich nikiel Raneya, żelazo, pallad, chrom, miedź oraz ich mieszane tlenki.

Uwodornienie wykorzystuje się na masową skalę do produkcji margaryny, gdzie nienasycone tłuszcze roślinne będące cieczami w temperaturze pokojowej przeprowadza się w tłuszcze nasycone nie posiadające podwójnych wiązań C-C w swoich łańcuchach węglowodorowych; powstają przy tym znacznie większe (powyżej 5%), niż w tłuszczach zwierzęcych, m.in. w maśle, (w których stanowią 3-5%) ilości tłuszczów trans.

Osobny artykuł: Tłuszcze jadalne.

Przykładowe reakcje uwodornienia

edytuj
C17H33COOH + H2 → C17H35COOH
C4H4O + 2H2 → C4H8O
 
Uwodorninie kwasu maleinowego do kawsu bursztynowego z użyciem palladu jako katalizatora
 
Uwodorninie pirydyny do piperydyny z użyciem niklu Raneya jako katalizatora
 
Uwodornienie fenyloacetylenu do styrenu za pomocą katalizatora Lindlara
 
Katalityczna redukcja naftalenu

Zobacz też

edytuj