Władysław Kulesza (pułkownik)
Władysław Kulesza[a] (ur. 24 marca 1888 w majątku Gizowszczyzna na Wołyniu, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – pułkownik kawalerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
.jpg)
| |
 pułkownik kawalerii
| |
| Data i miejsce urodzenia |
24 marca 1888 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
14 Pułk Ułanów Jazłowieckich |
| Stanowiska |
zastępca dowódcy pułku |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
      
| |
Życiorys
edytujUrodził się 24 marca 1888 w majątku Gizowszczyzna, w ówczesnym powiecie starokonstantynowskim guberni wołyńskiej, w rodzinie Hieronima i Elżbiety de Mezer[2].
Ukończył Szkołę Kawalerii w Jelizawietgradzie. W latach 1918–1921 walczył w szeregach 14 pułku ułanów jazłowieckich. Po zakończeniu wojny z bolszewikami został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 64. lokatą w korpusie oficerów jazdy. W 1923 pełnił służbę na stanowisku dowódcy I dywizjonu – zastępcy dowódcy 14 pułku Ułanów Jazłowieckich. Od 13 listopada do 20 grudnia 1923 oraz od 4 października do 4 listopada 1924 pełnił czasowo obowiązki dowódcy 6 Pułku Strzelców Konnych w Żółkwi. Od 10 czerwca 1924 był słuchaczem trzymiesięcznego kursu dla oficerów sztabowych kawalerii w Centralnej Szkole Kawalerii w Grudziądzu[3]. Z dniem 20 listopada 1924 został przeniesiony z 14 puł. do 1 pułku strzelców konnych w Garwolinie na stanowisko dowódcy pułku[4]. 12 kwietnia 1927 został awansowany na pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 i 4,5. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[5]. W marcu 1929 został przeniesiony do kadry oficerów kawalerii z równoczesnym przeniesieniem służbowym do Wojskowego Zakładu Remontu Koni na stanowisko przewodniczącego Komisji Remontowej Nr 3 w Krakowie[6]. Służbę na tym stanowisku pełnił przez dziesięć lat[7]. W marcu 1939 posiadał najwyższe starszeństwo i lokatę wśród pułkowników kawalerii[b].
Był żonaty z Rosjanką, z którą miał syna. Właściciel majątku w Sewruni na Wołyniu.
W czasie kampanii wrześniowej 1939 po agresji ZSRR na Polskę dostał się do niewoli sowieckiej i został osadzony w obozie w Kozielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Katyniu i tam pogrzebany[8], gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[9].
Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został mianowany pośmiertnie do stopnia generała brygady[10][11]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów"[12][13].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Niepodległości (25 stycznia 1933)[14]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie, po raz pierwszy w 1921)[15]
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[16][17]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[17]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[17]
- Odznaka pamiątkowa I Korpusu Polskiego w Rosji[17]
- Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”)[17]
Zobacz też
edytuj
Uwagi
edytuj- ↑ W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Władysław I Kulesza”, w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko[1].
- ↑ Pułkownicy kawalerii, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1. Wykaz został sporządzony w lutym 1939 i zawierał dane o pułkownikach kawalerii będące podstawą przeprowadzenia wyboru na stopień generała brygady. Spośród czternastu pułkowników kawalerii umieszczonych w wykazie tylko Piotr Skuratowicz został mianowany generałem brygady ze starszeństwem z 19 marca 1939. Dziewięciu kandydatom do stopnia generalskiego zarzucono „brak dowodzenia” wielką jednostką kawalerii. Wśród nich, jako pierwszy, figurował pułkownik Władysław Kulesza.
Przypisy
edytuj- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1525.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-08-26].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 5 czerwca 1924, s. 309.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 123 z 21 listopada 1924, s. 686.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927, s. 123.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929, s. 91.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 126, 862.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 326.
- ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-06-27] (pol.).
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 2 [dostęp 2024-09-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2024-01-09].
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 24, poz. 33 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 64)
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
- ↑ a b c d e Fotografia Władysława Kuleszy w mundurze pułkownika (1937 r.)
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.