Wielkie Urwisko

Urwisko w paśmie Wzgórz Trzebnickich, położone w Gminie Oborniki Śląskie

Wielkie Urwiskourwisko w paśmie Wzgórz Trzebnickich, położone w Gminie Oborniki Śląskie, powiecie trzebnickim, województwie dolnośląskim. Urwisko należy do mikroregionu Grzbietu Trzebnickiego, a jego obrębie położone jest w ramach Południowego Grzbietu stanowiącego część Pasma Południowego, które jest oddzielone od Pasma Północnego przebiegającą na północ od niego Doliną Wilczą, nad którą urwisko góruje.

Wielkie Urwisko
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Wysokość

25-30 m

Rodzaj obiektu

urwisko

Położenie na mapie gminy Oborniki Śląskie
Mapa konturowa gminy Oborniki Śląskie, blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Wielkie Urwisko”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Wielkie Urwisko”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Wielkie Urwisko”
Położenie na mapie powiatu trzebnickiego
Mapa konturowa powiatu trzebnickiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Wielkie Urwisko”
51°17′28″N 16°59′33″E/51,291111 16,992500

Położenie

edytuj

Wielkie Urwisko położone jest na północnej krawędzi Południowego Grzbietu stanowiącego część Pasma Południowego[1][2][3]. Wymienione struktury fizycznogeograficzne należą do mikroregionu o indeksie 318.444 (według regionalizacji fizycznogeograficznej opracowanej przez Jerzego Kondrackiego) – Grzbiet Trzebnicki[4][5], będący częścią mezoregionu o indeksie 318.44 – Wzgórza Trzebnickie[4][6], objętego makroregionem o indeksie 318.4 – Wał Trzebnicki[4][7]. U podnóża urwiska rozpościera się Dolina Wilcza[1][2][3][8][9].

Pod względem podziału administracyjnego jest ono położone w Gminie Oborniki Śląskie, powiecie trzebnickim, województwie dolnośląskim (zobacz: podział administracyjny województwa dolnośląskiego)[1][8][10][11], w obrębie ewidencyjnym wsi Borkowice, położonej w dolinie, po stronie północnej od urwiska[1][3][8].

Charakterystyka

edytuj

Wysokość względna urwiska wynosi około od 25 m do 30 m[12]. Uznaje się je za najbardziej widowiskową część północnych zboczy grzbietu. Jest ono rozległą ścianą o kilkudziesięciometrowej szerokości, która stromo opada ku dolinie[3]. Wierzchołek urwiska i jego podnóże porośnięte są lasem mieszanym, stanowiącym część niewielkiego kompleksu leśnego, nazywanego w niektórych opracowaniach Las w Borkowicach (około 16 ha). Lasy te podlegają nadleśnictwu Oborniki Śląskie[3][13]. U jego podnóża przebiega niewielki ciek wodny określany jako struga – Młynówka[8][14], nazywana także Lubniówką (prawostronny dopływ rzeki Odry, ujście w miejscowości Uraz)[3][15][16][17][18]. Znajduje się tu również przełom tej strugi – Przełom Lubniówki[1][3][12][19], w którym struga pływnie w krętym korycie o głębokości od 3 m do 5 m[12] oraz polana – Polana Łez[1][8][12][20].

Nazwa własna – Wielkie Urwisko[8][11][21] – jest nazwą niestandaryzowaną, gdyż została ustalona i ujęta w państwowym rejestrze nazw geograficznych na podstawie wywiadu terenowego. Odnosi się do ukształtowania terenu określonego jako urwisko. W rejestrze tym przypisano jej identyfikator: PRNG – 235636, identyfikator IIP – PL.PZGiK.320.NGRP.235636. Podaje on następujące współrzędne geograficzne punktu głównego urwiska: szerokość geograficzna51°17'28" N, długość geograficzna16°59'33" E. Nazwa ta została ujęta w rejestrze 16.02.2015 r.[11][21].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f Zwoliński 2018 ↓, mapa.
  2. a b Ranoszek i in. 2008 ↓, s. 9.
  3. a b c d e f g Przyroda Dolnego Śląska 2019 ↓, Las w Borkowicach.
  4. a b c Kondracki i b.d. ↓, s. 278-280.
  5. PRNG 2023 ↓, PRNG: 141023.
  6. PRNG 2023 ↓, PRNG: 141026.
  7. PRNG 2023 ↓, PRNG: 141025.
  8. a b c d e f GUGiK 2023 ↓, PRG, PRNG.
  9. PRNG 2023 ↓, PRNG: 235631.
  10. UMWD 2023 ↓, BDOT10k.
  11. a b c PRNG 2023 ↓, PRNG: 235636.
  12. a b c d Czermak i b.d. ↓, Szlak żółty.
  13. Rosiński i in. 2015 ↓, s. 121.
  14. PRNG 2023 ↓, PRNG: 70323.
  15. Gmina Oborniki Śląskie 2023 ↓, Wilczyn.
  16. ESHP 2023 ↓, 174648 (Lubniówka).
  17. Krauze-Tomczyk, Ostrowski 2006 ↓, s. 143.
  18. Rosiński i in. 2015 ↓, s. 25-26, 169, 216.
  19. Rosiński i in. 2015 ↓, s. 251.
  20. PRNG 2023 ↓, PRNG: 245077.
  21. a b pzgik.geoportal.gov.pl 2023 ↓, Wielkie Urwisko.

Bibliografia

edytuj