Wielonarodowa Dywizja Centrum-Południe

Wielonarodowa Dywizja Centrum-Południe (WDC-P) (ang. Multinational Division Central-SouthMND C-S) – związek taktyczny utworzony w 2003 roku do administrowania centralno-południowym sektorem Iraku po zakończeniu II wojny w Zatoce, dowodzona przez dowództwo Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Iraku.

Wielonarodowa Dywizja Centrum-Południe (WDC-P)
Multinational Division Central-South (MND C-S)
Historia
Państwo

 Polska (dowództwo)
 Hiszpania
 Ukraina
inne

Sformowanie

3 września 2003 (przejęcie kontroli nad strefą)

Rozformowanie

4 października 2008 (oddanie kontroli nad strefą)

Dowódcy
Pierwszy

gen. Andrzej Tyszkiewicz

Ostatni

gen. Andrzej Malinowski

Działania zbrojne
Stabilizacja Iraku
Organizacja
Dyslokacja

Camp Babilon (sztab do 2004)
Camp Echo

Rodzaj sił zbrojnych

wojska lądowe

Rodzaj wojsk

piechota zmotoryzowana

Podległość

Kombinowane Połączone Siły Zadaniowe 7 (do 2004)
Wielonarodowy Korpus Irak (3 Korpus)

Skład

3 brygady i 6 batalionów (2003)
2 bataliony (2008)

Strefy odpowiedzialności w Iraku w 2003 roku

I zmiana

edytuj

W maju 2003 Stany Zjednoczone zaprosiły Polskę do operacji wojskowej w Iraku, gdzie miała objąć dowództwo nad organizowaną Wielonarodową Dywizją Centrum-Południe. Pierwsze oddziały I zmiany PKW przybyły w czerwcu, a po nich kolejne z 20 różnych krajów.

3 września, licząca 8500 żołnierzy (w tym 2500 z Polski) WDC-P oficjalnie rozpoczęła działalność. W jej skład wchodziły:

Ponadto w polskiej strefie stacjonował 2,5-tysięczny kontyngent Sił Zbrojnych Stanów Zjednoczonych[a]. Nie wchodził on w skład dywizji, ale był do dyspozycji jej dowódcy[1].

Były one rozlokowane w 5 prowincjach, o obszarze łącznie 64 058 km² i zamieszkanych przez 3 600 000 Irakijczyków:

Dywizja wykonywała głównie zadania stabilizacyjne, czyli:

  • konwoje, patrole
  • rozbrojenie ludności, rozminowanie terenów
  • pomoc humanitarna
  • szkolenie irackich sił bezpieczeństwa

II zmiana

edytuj
 
Polski patrol z Obozu Babilon

II zmiana oficjalnie działała od 13 lutego 2004, kontynuując zadania stabilizacyjne. W tym czasie, po zamachu bombowym w Madrycie, wycofana została Brygada Plus-Ultra (3 BGB), czyli kontyngenty z: Hiszpanii, Hondurasu i Dominikany (salwadorski pozostał). Nowe OdeB MNDC-S, liczącej 6500 żołnierzy, wyglądało następująco:

Dywizja kontrolowała już tylko 4 prowincje (An-Nadżaf przejęli Amerykanie, a Al-Kadisijję Polacy), o powierzchni 40 079 km² i zamieszkanych przez 3 100 000 Irakijczyków:

III zmiana

edytuj

III zmiana rozpoczęła działalność 18 lipca 2004, wciąż wykonując te same zadania, co poprzednie. Zmianą było przeniesienie siedziby dowództwa z Obozu Babilon do Obozu Echo pod koniec roku.

Struktura Dywizji, po wycofaniu się kontyngentów z Tajlandii i Węgier, wyglądała następująco:

Po przekazaniu Amerykanom Karbalii (gdzie pozostał jedynie polski szpital wojskowy), pod kontrolą Polaków znajdowały się 3 prowincje, o obszarze 31 944 km² i liczące 2 200 000 mieszkańców:

IV zmiana

edytuj

IV zmiana, realizująca działania stabilizacyjno-szkoleniowe (przekazywanie odpowiedzialności Irakijczykom, ograniczone zadania operacyjne), działała od 1 lutego 2005. W skład zmniejszonej do 5500 żołnierzy (w tym 1700 polskich) Wielonarodowej Dywizji wchodziły:

Dywizja kontrolował wciąż te same trzy prowincje:

V zmiana

edytuj
 
Polski patrol z Obozu Echo

V zmiana, mająca tym razem charakter szkoleniowo-stabilizacyjny (postawiono większy nacisk na szkolenie irackiej 8 Dywizji Piechoty), rozpoczęła działalność 26 lipca 2005. W związku z tym w WDC-P służyło już tylko 3500 żołnierzy (1400 polskich), podzielonych na następujące formacje:

Pod koniec roku odpowiedzialność za prowincję Babilon przekazano Amerykanom, więc polska strefa liczyła 24 263 km² powierzchni i 1 100 000 mieszkańców:

VI zmiana

edytuj

VI zmiana, rozpoczęta 6 lutego 2006, realizowała zadania szkoleniowo-doradcze (szkolenie i wsparcie wojsk irackich). Przez to PKW został zmniejszony do 900 żołnierzy (jego liczebność już się nie zmieniła do października 2008), podczas gdy cała MNDC-S liczyła ich 3800, a jej skład przedstawiał się następująco:

Dywizja wciąż kontrolowała tylko 2 prowincje:

VII zmiana

edytuj

VII zmiana, doradczo-szkoleniowa, działała od 18 lipca 2006. Wielonarodową Dywizja liczyła wtedy 1800 żołnierzy w składzie:

Strefa odpowiedzialności pozostała taka sama:

VIII zmiana

edytuj

VIII zmiana, rozpoczęta 24 stycznia 2007, wciąż realizowała działania doradczo-szkoleniowe. Także stan osobowy WDC-P pozostał taki sam (1800), zmiany zaszły w strukturze organizacyjnej:

Strefa kontrolowana przez Polaków pozostała niezmienna:

IX zmiana

edytuj

25 lipca 2007 był początkiem działalność IX zmiany.

Dywizja, zmniejszona do 1200 żołnierzy miała w składzie:

  •   Wielonarodowa Dywizja Centrum-Południe (1 DZ) – gen. Tadeusz Buk
    •   Grupa Bojowa – Task Force Lynx (1 bsp)
    •   Samodzielna Grupa Powietrzno-Szturmowa – Task Force Falcon (25 BKPow, 49 pśb)
    •   Zgrupowanie Sił Specjalnych (1 psk)
    •   Batalion Dowodzenia (1 bdow)
    •   Jednostki wsparcia ogólnego

Wojska te dalej były rozlokowane w:

X zmiana

edytuj
 
Żołnierz z Task Force Lynx

X, ostatnia zmiana działała od 30 stycznia 2008 roku. Głównym zadaniem Dywizji (liczącej 1200 żołnierzy), oprócz doradztwa i szkolenia 8 DP, było teraz przekazanie całości kontroli Irakijczykom, co nastąpiło 4 października i zabezpieczenie wycofania oddziałów koalicyjnych (ostatnie, salwadorskie powróciły w styczniu 2009). Do tego momentu tworzyły ją:

Do października Polacy kontrolowali już tylko 1 prowincję, o powierzchni 8153 km² i zamieszkanej przez 925 000 mieszkańców:

Państwa uczestniczące

edytuj

W chwili przejęcia kontroli na strefą w MNDC-S służyli żołnierze z następujących krajów:

oraz wydzieleni oficerowie z:

W następnych latach doszły jeszcze kontyngenty z Armenii oraz Bośni i Hercegowiny, zaś w chwili oddawania kontroli nad strefą Dywizję tworzyły:

Zobacz też

edytuj
  1. Dwa bataliony policji wojskowej, siły szybkiego reagowania, ochrony i rozpoznania, śmigłowce ewakuacji medycznej oraz kompania medyczna.

Przypisy

edytuj
  1. Grzegorz Jasiński (red.): Kronika Wojska Polskiego; Polski Kontyngent Wojskowy w Iraku 2003-2008. Warszawa: Fundacja Polonia Militaris, 2011, s. 50. ISSN 1734-2317.

Bibliografia

edytuj
  • Grzegorz Jasiński (red.): Kronika Wojska Polskiego; Polski Kontyngent Wojskowy w Iraku 2003-2008. Warszawa: Fundacja Polonia Militaris, 2011. ISSN 1734-2317.
  • Oficjalna strona PKW Irak. pkwirak.wp.mil.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-26)].