Wikipedia

Wiesław Kotański

japonista polski

Wiesław Roman Kotański (ur. 7 kwietnia 1915 w Warszawie[1], zm. 8 sierpnia 2005) – japonista, profesor Uniwersytetu Warszawskiego. Twórca i nestor polskiej japonistyki.

Wiesław Roman Kotański
Data i miejsce urodzenia

7 kwietnia 1915
Warszawa

Data śmierci

8 sierpnia 2005

profesor
Specjalność: japonistyka
Alma Mater

Instytut Wschodni w Warszawie

nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Warszawski

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal 10-lecia Polski Ludowej Medal 30-lecia Polski Ludowej Medal 40-lecia Polski Ludowej Złote Promienie ze Wstęgą Orderu Świętego Skarbu (Japonia, od 2003) Złote Promienie ze Wstęgą Orderu Wschodzącego Słońca (Japonia)
Grób Wiesława Kotańskiego i jego syna Marka na wojskowych Powązkach

Życiorys edytuj

Po raz pierwszy zetknął się z językiem japońskim w Sekcji Japońskiej Szkoły Wschodoznawczej przy Instytucie Wschodnim subsydiowanym przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych II Rzeczypospolitej jako ośrodek studiów politycznych nad obszarami ZSRR, Azji i Afryki (sowietologicznych i orientalistycznych). W trakcie trzyletnich studiów japoński był dla niego językiem głównym, obok ubocznych: malajskiego, angielskiego i rosyjskiego.

Doprowadził do powstania w 1955 roku Zakładu Japonistyki przy Katedrze Sinologii UW. Specjalista z dziedziny historii Japonii, językoznawstwa, religioznawstwa, kulturoznawstwa, autor licznych prac, tłumacz, m.in. dwóch fundamentalnych pozycji: Dziesięć tysięcy liści. Antologia literatury japońskiej oraz Kojiki, czyli Księga dawnych wydarzeń.

W 1973 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, w 1977 roku Orderem Świętego Skarbu za osiągnięcia w badaniach kultury Japonii, a w 1986 roku Orderem Wschodzącego Słońca[2]. Był również odznaczony Medalem 10-lecia Polski Ludowej, Medalem 30-lecia Polski Ludowej oraz Medalem 40-lecia Polski Ludowej[3].

Jego synem był Marek Kotański, twórca Monaru.

Został pochowany na Powązkach Wojskowych w Warszawie (kwatera A-1a-26)[4].

Publikacje edytuj

Publikacje książkowe edytuj

  • Dziesięć tysięcy liści. Antologia literatury japońskiej, PWN, Warszawa 1961
  • Zarys dziejów religii w Japonii, Książka i Wiedza, Warszawa 1963, stron 214.
  • Teksty do nauki pisma japońskiego dla I roku, Wyd. UW, Warszawa 1973, stron 306.
  • Sztuka Japonii, WAiF, Warszawa 1974.
  • Drugi stopień nauki pisma japońskiego, Wyd. UW, Warszawa 1976, stron 344.
  • Japońskie opowieści o bogach, Iskry, Warszawa 1983, ISBN 83-207-0196-1.
  • Kojiki, czyli Księga dawnych wydarzeń, PIW, Warszawa 1986.
  • Opowieści o pierwszych władcach japońskich, Iskry, Warszawa 1990, ISBN 83-207-0940-7.
  • Wiśnie rozkwitłe pośród zimy, Wydawnictwo Kokusai Bunka Shuppansha, Tokio 1992; współautor.
  • Dziedzictwo japońskich bogów, Ossolineum, Wrocław 1995, ISBN 83-04-04198-7.
  • W kręgu shintoizmu, t. 1, Przeszłość i jej tajemnice, Dialog, Warszawa 1995, stron 265.
  • W kręgu shintoizmu, t. 2, Doktryna, kult, organizacja, Dialog, Warszawa 1995, stron 283.

Artykuły edytuj

  • Irracjonalizm i nauka, w: Życie Nauki II (11-12), Warszawa 1949, s. 354–364.
  • Japońskie wyrazy w języku polskim, w: Język Polski, XVII, Warszawa 1948, s. 191–196.
  • O nowe ujęcie nauk filologicznych – rozważania orientalisty, w: Życie Warszawy, II (17-18), Warszawa 1948, s. 315–325.
  • Composita w języku japońskim, Sprawozdanie z posiedzenia Komisji Jezykoznawczej Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Wydz. I Językoznawstwa i Historii Literatury II, Warszawa 1949, s. 50–66.
  • Pierwotny kult shintō w Japonii, w: Przegląd Orientalistyczny, nr 2, Warszawa 1949, s. 51–61.
  • Katana, w: Słownik historyczny nauk plastycznych, Zeszyt dyskusyjny, PWN, Warszawa 1951, s. 48–50.
  • Z czego się śmieje Japończyk?, w: Przegląd Orientalistyczny, 4(8), Warszawa 1952, s. 119–128.
  • Ewolucja języka japońskiego, w: Przegląd Orientalistyczny, 2(6), Warszawa 1953, s. 97–107.
  • O badaniach nad znajomością Japonii w Polsce, w: Przegląd Orientalistyczny, 4(8), Warszawa 1953, s. 249–254.
  • Struktura zdania japońskiego, w: Rocznik Orientalistyczny, XIX, Warszawa 1954, s. 179–188.
  • Pōrando-ni okeru minzoku-no bunka, w: Nihon bungaku, IV, 4, Tokio 1955, s. 285–289.
  • Tokunaga Sunao jako nowelista, w: Przegląd Orientalistyczny, 4(16), s. 429–438.
  • Malarz japoński Tojo Oda (Sessiu), Wyd. Ministerstwa Kultury i Sztuki, Warszawa 1956, s. 85–94.
  • Mistrz sprzed 450 lat, w: Przegląd Orientalistyczny, 2(18), Warszawa 1956, s. 117–130.
  • Warushawa-de-no Nippon-kodai-bungaku-no yakai, w: Nihon bungaku, V, 5, Tokio 1956, s. 369–370.
  • Pōrando-dayori, w: Izumi, 21, Warszawa 1957, s. 14–15.
  • Japonista w Japonii, w: Przegląd Orientalistyczny, 2(30), Warszawa 1958, s. 161–172.
  • Wystawa drzeworytu japońskiego XVII-XX wieku w Muzeum Narodowym w Krakowie, w: Przegląd Orientalistyczny, 1(33), s. 87–89.
  • Kilka uwag o środkach zdobniczych w starożytnej poezji japońskiej, w: Przegląd Orientalistyczny, 2(38), Warszawa 1961, s. 129–140.
  • Kulty i wierzenia pierwotne w Japonii, w: Euhemer, 2(21), Warszawa 1961, s. 18–34.
  • Spotkanie z orientalistami, w: Euhemer, 5(24), Warszawa 1961, s. 71–74.
  • Stosunki kulturalne między Polską a Japonią (zarys), w: Przegląd Orientalistyczny, 2(38), Warszawa 1961, s. 141–158; współautor
  • Ryōchū Stanisław Umeda – szkic biograficzny, w: Przegląd Orientalistyczny, 3(43), Warszawa 1962, s. 275–288.
  • Chiny a Japonia, w: Chiny, 4, s. 14–15; oraz w: Chiny, 5, Warszawa 1963, s. 16–21.
  • Klucz do „Wrót Piekieł”, w: Kontynenty, 5, Warszawa 1963, s. 8–11.
  • Religie współczesnego Nipponu, w: Argumenty, 51-52, Warszawa 1963, s. 1–2.
  • The Stucture of the Japanese Conjugation, w: Trudy XXV Mieżdunarodnowo kongressa wostokowiedow, Moskwa 9-11 awgusta 1960 g., vol. 1, Moskwa 1963, s. 358–362.
  • Religie Japonii, w: Zarys dziejów religii. Praca zbiorowa, Warszawa 1964 (wyd. II – 1968, s. 148–184; wyd. III – 1976, s. 170–206)
  • Japonica u Skargi, w: Prace Filologiczne, XVIII, 4, Warszawa 1965, s. 239–251.
  • Binarnyje swiazi w japonskom tiekstie, w: Issledowania po japonskomu jazyku, Nauka, Moskwa 1967, s. 54–71.
  • Pod znakiem lotosu, w: Kontynenty, 2, Warszawa 1967, s. 16–19.
  • Kaigai-ni okeru nihongo-no kenkyū to nihongo-kyōiku: Pōrando, w: Kokugo-nenkan Shōwa 45-nempan, Shūei-shuppan, Tokio 1970, 40-43.
  • Notatki z podróży do Japonii, w: Przegląd Orientalistyczny, 2(74), Warszawa 1970, s. 139–140.
  • Japoński shintoizm, czyli od magii do metafizyki, w: kontynenty, 3, Warszawa 1972, s. 6–8.
  • Semiotyczne podstawy interpretacji symbolu religijnego (na materiale japońskim), w: Studia Semiotyczne, III, Wrocław 1972, s. 169–175.
  • Czy będziemy czytać polskie przekłady japońskich klasyków?, w: Literatura na świecie, 12(32), Warszawa 1973, s. 258–275.
  • Japoński siedemnastozgłoskowiec haiku, w: Poezja, 1(10), Warszawa 1975, s. 3–21.
  • Kosmogonia japońska, w: Euhemer, 3(97), Warszawa 1975, s. 15–32.
  • Pōrando-bunka to Nihon-bunka, w: Pōrando-no bunka to shakai, Tameidō, Tokio 1975, s. 21–38.
  • Tradycje przeszłości w nowej sztuce Japonii, w: Przegląd Orientalistyczny, 2(940, Warszawa 1975, s. 135–146.
  • The belief in Kotodama and some misinterpretations of Kojiki, w: European Studies on Japan, Paul Norbury Publications, Tenterden 1979, s. 237–242.
  • Imiona bogów w „Kojiki”, najstarszej kronice japońskiej, w: Euhemer, 3(117), Warszawa 1980, s. 3–13.
  • Religiozni običaji, obredi i simboli u Japanu, w: Religiozni obredi, običaji i simboli, Radnička Stampa, Beograd, s. 115–121.
  • Semiogramy i sylabogramy, czyli o pismie japońskim, w: Kontynety, 5, Warszawa 1980, s. 26–29.
  • Äußerungsformen der Kategorie des Komischen im Kojiki, w: Literaturen Asien und Afrikas. Theoretische Probleme, Akademie Verlag, Berlin 1981, s. 243–247.
  • Das altjapanische Jenseitsbild, w: Bochumer Jahrbuch zur Ostasienforschung, Bochum 1981, s. 178–195.
  • Poeta japoński w epoce przedpiśmiennej, w: Przegląd Orientalistyczny, 1(11), Warszawa 1981, s. 17–22.
  • Pōrando-ni okeru nihon bungaku-no juryō, w: Bungaku, vol. 50, nr 12, Tokio 1982, s. 162–171.
  • Japanese Studies in Poland, w: Oriental Studies in the Sixty Years of Independent Poland, PWN, Warszawa 1983, s. 53–58.
  • An Attempt at Systematizing Syntagmatic Relations in Japanese Utterance, w: Man and Society in Japan Today, ed. by Mikołaj Melanowicz, Warsaw Univ. Press, Warsaw, pp. 21–36.
  • Ukryta warstwa znaczeniowa w japońskiej kronice „Kojiki”, w: Przegląd Orientalistyczny, 1-4, Warszawa 1984, s. 3–12.
  • Generic denotations accompanying names of gods and men in the „Kojiki”, w: Rocznik Orientalistyczny, XLIV, 2, Warszawa 1985, s. 5–21.
  • A New Approach to the Problem of Ancient Japanese Funeral Ceremonies as Depicted in the Kojiki, w: Rocznik Orientalistyczny, XLV, 1, Warszawa 1986, s. 35–40.
  • Computer Analysis of Japanese Mythological Names, w: Cahiers d’Etudes et de Documents sur les Religions du Japon, VII, Paris 1986, s. 9–28.
  • Generic Denotations Accompaying Names of Gods and Men in the „Kojiki”, II, w: Rocznik Orientalistyczny, XLV, 1, Warszawa 1986, s. 41–58.
  • Haiku i inne tendencje literatury japońskiej – tezy, w: Literackie warsztaty: zen w sztuce – haiku, Wojewódzki Dom Kultury im. Henryka Karlińskiego, Legnica 1986, s. 25–29.
  • Japońskie Quod erat in principio, w: Euhemer, 1(1390, Warszawa 1986, s. 3–20.
  • Shintō jako tło kultury japońskiej – tezy, w: Literackie warsztaty: zen w sztuce – haiku, Wojewódzki Dom Kultury im. Henryka Karlińskiego, Legnica 1986, s. 71–81.
  • Shintō – religia Japonii, w: Euhemer, 3-4(141-142), Warszawa 1986, s. 71–81.
  • Shintō – skansen manaizmu, w: Euhemer, 2(140), Warszawa 1986, s. 71–81.
  • Some Suppositions on Moral Attitudes of the Heroes of Kojiki, w: Cahiers d’Etudes et de Documents sur les Religions du Japon, VII, Paris 1986, s. 29–46.
  • From Ecology to Midufology, w: Orientalia Varsoviensia, nr 1, Warszawa 1987, s. 127–140.
  • Na tropie japońskiego systemu wartości, w: Co badania filologiczne mówią o wartości?, t. 1, Warszawa 1987, s. 9–48.
  • A New Approach to the Problem of Antecedence in the Shintō Pantheon, w: Cahiers d’Etudes et de Documents sur les Religions du Japon, VIII Paris 1988 s. 34–43
  • Tradycja we współczesnej kulturze Japonii, w: Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, XLIV, Warszawa 1990.
  • Kodai bunka denrai genpon no kaishaku no shomondai (Problematyka interpretacji oryginalnych tekstów powstałych w archaicznej kulturze), w: Bunka bengogaku – Culture and Linguistics, Tokio 1992.
  • Wpływ religii shintō na kształtowanie się osobowości Japończyka, w: Japonica, nr 1, Warszawa 1993, s. 13–24.
  • Najnowsze studia nad tekstem Kojiki w Japonii, w: Japonica, nr 2, Warszawa 1994, s. 145–157.
  • Od ekologii do mizuhologii, w: Japonica, nr 2, Warszawa 1993, s. 13–28.
  • Poezja japońskich bogów, czyli na tropie zaczątków satyry (I), w: Japonica, nr 3, Warszawa 1994 s. 23–50.
  • Poezja japońskich bogów, czyli na tropie zaczątków satyry (II), w: Japonica, nr 4 Warszawa 1995 s. 17–52.
  • Intonacja jako narzędzie badań nad tekstem starojapońskim, w: Japonica, nr 5, Warszawa 1995, s. 23–36.
  • Pamięci Profesora Yoshigami Shōzō, w: Japonica, nr 6, s. 13–16.
  • Wspomnienia z początków japonistyki w Polsce i inne refleksje, w: Japonica, nr 12, Warszawa 2000, s. 33–40.

Przekłady edytuj

  • Ryūnosuke Akutagawa, Pajęcza nić (Kumo no ito), w: Przegląd Orientalistyczny, 1(5), Warszawa 1952, s. 44–47.
  • Adam Mickiewicz, Wakage e no kō (Oda do młodości), w: Senretsu, 1, Sapporo, s. 35–37; oraz w: Warera no uta, 12, Hiroshima 1955, s. 4–6.
  • Yamabe no Akahito, Wiersz (Man’yōshū, ks. VI, wiersz 36), w: Przegląd Orientalistyczny, 2(14), Warszawa 1955, s. 194.
  • Yamabe no Omi Okura, Dialog o nędzy, w: Przegląd Orientalistyczny, 1(13), Warszawa 1955, s. 66–72.
  • Ze średniowiecznej poezji japońskiej, w: Przegląd Orientalistyczny, 2(22), Warszawa 1957, s. 169–173.
  • Miyazawa Kataharu, Dwudziesty października (Jūgatsu hatsuka), w: Przegląd Orientalistyczny, 2(26), Warszawa 1958, s. 177–178.
  • Opowieści radcy Tsutsumi; Czarna szminka, w: Przegląd Orientalistyczny, 4(32), Warszawa 1958, s. 383–391.
  • Otomo no Yakimochi, Siedem strof do dziewczyny, w: Zwierciadło, 8, Warszawa 1963, s. 6.
  • Kawabata Yasunari, Kraina śniegu, PIW, Warszawa 1964, stron 194 (wyd. II, PIW, 1969, stron 156)
  • Ueda Akinari, Opowieść przy deszczu i księżycu, w: Kontynenty, 12, s. 9–11.
  • Ueda Akinari, Po deszczu przy księżycu, Ossolineum, Wrocław 1968, stron 286.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Złota księga nauki polskiej, Gliwice: Helion, 1999, s. 151–152.
  2. ↑ Wyjazdy zagraniczne polskich orientalistów, [w:] Przegląd orientalistyczny. Nr 1-2, 2005, s. 116.
  3. ↑ Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, s. 595.
  4. ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-30].

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiesław_Kotański&oldid=70833264”