Wiesław Stępniewski
Wiesław Zenon Stępniewski (ur. 4 stycznia 1909 w Kamieńcu Podolskim, zm. 9 grudnia 1998 w Springfield (USA)[1]) – polski konstruktor lotniczy.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
konstruktor |
Urodził się w rodzinie starej szlachty wołyńskiej herbu Szreniawa. W 1927 ukończył Korpus Kadetów nr 2 w Chełmnie po czym wstąpił na Wydział Mechaniczny Politechniki Warszawskiej, gdzie studiował na Oddziale Lotniczym. W marcu 1934 roku otrzymał dyplom inżyniera. Był współkonstruktorem między innymi samolotu PZL.37 Łoś. Od 1935 roku kierownik techniczny Instytutu Techniki Szybownictwa i Motoszybownictwa we Lwowie i wykładowca tamtejszej politechniki. Był konstruktorem motoszybowca ITS-8 i współkonstruktorem szybowca wyczynowego TS-1/34 Promyk[2]. Od 1935 roku brał udział w kongresach ISTUS, a w 1939 r. był członkiem międzynarodowego jury w konkursie na Szybowiec Olimpijski[3].
Po wybuchu II wojny światowej pracownik przemysłu lotniczego we Francji, gdzie w firmie Bronzavia w Paryżu pracował nad modernizacją francuskich samolotów myśliwskich[4]. Po upadku Francji przedostał się do Anglii, gdzie w listopadzie 1940 roku został powołany w skład Polskiej Grupy Ekspertów[5], w marcu 1941 roku został kierownikiem działu aerodynamiki i wytrzymałości kanadyjskiej wytwórni samolotów De Havilland[6]. Również w 1941 roku przygotował dla National Advisory Comittee for Aeronautics opracowanie dotyczące zagadnień transportu lotniczego z wykorzystaniem szybowców[7]. W następnych latach współpracował z Wacławem Czerwińskim nad odtworzeniem dokumentacji projektowej szybowca WWS-1 Salamandra i zbudowaniem jego kanadyjskiej wersji oznaczonej jako DHC "Sparrow". W latach 1944-1945, wspólnie z Wsiewołodem Jakimiukiem opracował wstępny projektu samolotu wielozadaniowego De Havilland Canada DHC-2 Beaver, oraz samolotu szkolnego De Havilland Canada DHC-1 Chipmunk dla brytyjskiego RAF[3].
W 1946 osiadł na stałe w USA, gdzie stał się jednym z pionierów amerykańskiego przemysłu śmigłowcowego[8]. W latach 1946–1947 pracował w Jet Helicopter Corp[9]. Następnie pracował w wielu firmach, między innymi w wytwórni śmigłowców Piasecki Helicopter, znanej potem jako Boeing Vertol, gdzie był dyrektorem badań rozwojowych[3].
W tym okresie do największych osiągnięć profesora zaliczyć można opracowanie aerodynamiczne śmigłowców dwuwirnikowych w układzie podłużnym, który to typ śmigłowców jest wytwarzany do dziś dnia w Boeing Helicopters w Filadelfii. Drugim ważnym osiągnięciem jest kierowanie pracami nad samolotem pionowego startu i lądowania z pochylanymi skrzydłami Vertol 76 (oznaczenie wojskowe VZ-2)[10]. Była to konstrukcja pionierska, a doświadczenia zdobyte przy jej projektowaniu, produkcji i badaniach otworzyły drogę do współczesnych pionowzlotów tego typu.
W latach 1969–1975 wykładowca na uczelniach technicznych w USA między innymi w Princeton University. Autor lub współautor blisko 100 publikacji w tym fundamentalnego podręcznika aerodynamiki wiropłatów, a także tłumacz kilku naukowych książek rosyjskich[10]. W 1975 przeszedł na emeryturę, pozostając jednak konsultantem wytwórni śmigłowców Boeing Helicopters w Filadelfii. W 1992 założył własną firmę prowadzącą prace studialne i tłumaczenia na rzecz wojska i NASA[9]. W trakcje swojej pracy we własnej firmie stale współpracował także z polskimi instytucjami naukowymi w dziedzinie badań nad śmigłowcami i edukacją w tym zakresie.
Członek polskich i międzynarodowych stowarzyszeń lotniczych. Laureat nagród i odznaczeń polskich, amerykańskich, brytyjskich oraz szwedzkich.
Zmarł 9 grudnia 1998 w USA. Zgodnie z ostatnią wolą jego prochy zostały sprowadzone do Polski i 6 marca 1999 spoczęły na Cmentarzu Rzymskokatolickim w Radomiu, przy ulicy Limanowskiego.
Został upamiętniony na Wydziale MEiL Politechniki Warszawskiej poprzez nadanie jego imienia jednemu z audytoriów.
Przypisy edytuj
- ↑ Stępniewski Wiesław, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2019-10-15].
- ↑ Glass 1976 ↓, s. 406, 436.
- ↑ a b c Stępniewski Wiesław Zenon. samolotypolskie.pl. [dostęp 2019-10-15]. (pol.).
- ↑ Płoszajski 2007 ↓, s. 16.
- ↑ Płoszajski 2007 ↓, s. 100.
- ↑ Płoszajski 2007 ↓, s. 139.
- ↑ Air transport by gliders. Some technical observations.. books.google.pl. [dostęp 2019-10-15]. (pol.).
- ↑ Płoszajski 2007 ↓, s. 151.
- ↑ a b WIESLAW ZENON STEPNIEWSKI. frankpiaseckien.muzeumlotnictwa.pl. [dostęp 2019-10-15]. (pol.).
- ↑ a b Wiesław Stępniewski (1909-1998). bcpw.bg.pw.edu.pl. [dostęp 2019-10-15]. (pol.).
Bibliografia edytuj
- Andrzej Glass: Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1976. OCLC 830596725.
- Jerzy Płoszajski: Technicy lotnictwa polskiego na Zachodzie 1939-1946. Cz. 1. Londyn: Stowarzyszenie Techników Polskich w Wielkiej Brytanii, 1993. ISBN 0-9522473-0-5. OCLC 749530918.
Linki zewnętrzne edytuj
- Szlachta Wołynia. [dostęp 2010-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-16)].