Wojciech Agenor Gołuchowski
Wojciech Maria Agenor Adam Eugeniusz Gołuchowski[a] herbu Leliwa (ur. 13 września 1888 w Bukareszcie, zm. 20 czerwca 1960 w Warszawie) – polski hrabia[1], ziemianin, oficer wojskowy, polityk, wojewoda lwowski, senator IV kadencji w II Rzeczypospolitej.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
13 września 1888 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Wojewoda lwowski | |
| Okres |
od 9 lipca 1928 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
       
| |
Życiorys edytuj
Wywodził się z rodziny arystokratycznej, zaangażowanej w politykę Austro-Węgier. Jego ojcem był Agenor Maria Adam Gołuchowski, minister spraw zagranicznych Austro-Węgier i II Ordynat na Skale. Jego matką była księżniczka Anna z Muratów (1863–1940). Był bratem Agenora Marii Joachima (1886–1956) i Karola Marii Agenora (ur. 1892).
Jego żoną pod koniec lipca 1912 we Lwowie została hrabina Zofia-Maria Baworowska (córka Michała)[2]. Mieli trójkę dzieci: Jana Marię Wojciecha (ur. 1913, zm. 1995), Marię Annę Zofię (ur. 1916, zm. 1996), oraz Zofię Marię Ignacę (ur. 1918, zm. 2000)[3].
Absolwent Wydziału Prawa uniwersytetu Lwowskiego (1911). Działacz Lwowskiej Grupy Konserwatystów, prezes Związku Ziemian Małopolski Wschodniej, radca lwowskiej Izby Rolniczej. Był prezesem honorowym Małopolskiego Strażackiego Klubu Sportowego „Leopolia”[4].
Przed 1914 uzyskał tytuł hrabiego i austriackiego podkomorzego[5]. Podczas I wojny światowej został oficerem C. K. Armii, mianowany na stopień nadporucznika kawalerii w rezerwie z dniem 1 listopada 1914[6]. Do około 1917 był przydzielony do 8 pułku dragonów[5][7]. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę został przyjęty to Wojska Polskiego i zweryfikowany w stopniu rotmistrza rezerwy kawalerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[8][9]. W początkowych latach 20. był oficerem rezerwy 6 pułku Strzelców Konnych w Żółkwi[10][11]. W 1934 jako rotmitrz rezerwy kawalerii był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr VI jako oficer po ukończeniu 40 roku życia i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów Miasto[12].
W 1922 właściciel majątków ziemskich o powierzchni 14 320 ha[13]. W latach 1928–1930 wojewoda lwowski. Wybrany na posła w 1928 z listy BBWR zrzekł się mandatu. W latach 1935–1938 senator Rzeczypospolitej z województwa lwowskiego. Członek Rady Głównej Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich w 1939[14].
Zmarł 20 czerwca 1960 roku w Warszawie, pochowany na warszawskich Powązkach (kwatera 303-1-23)[3].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (8 listopada 1930)[15][16]
- Złoty Krzyż Zasługi[16]
- Odznaka Honorowa Polskiego Czerwonego Krzyża I stopnia (1935)[17]
- Oficer Orderu Palm Akademickich (Francja)[16]
- Wielki Oficer Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia)[16]
- Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii (Rumunia, 1929)[18]
- Srebrny Medal Zasługi Wojskowej na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej – Austro-Węgry (przed 1917)[7]
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej – Austro-Węgry (przed 1916)[5]
- Krzyż Jubileuszowy Wojskowy – Austro-Węgry (przed 1917)[7]
Rodzina edytuj
Z poślubioną w 1912 hr. Zofią Baworowską (1887–1971) miał troje dzieci:
- 1. Jana Marię Wojciecha Gołuchowskiego (ur. 1913), który pozostawił potomstwo
- 2. Marię Annę Gołuchowską (1916–1997) zamężną Henrykową Dembińską
- 3. Zofię Marię Gołuchowską (1918 - 2000) zamężną Stefanową Libiszowską
Uwagi edytuj
- ↑ W ewidencji wojskowych C. K. Armii był określany w języku niemieckim jako „Adalbert Gołuchowski”.
Przypisy edytuj
- ↑ Jerzy Sewer Dunin Borkowski: Almanach Błękitny. Warszawa: 1908, s. 373, 378.
- ↑ Zaślubiny. „Nowości Illustrowane”. Nr 31, s. 16, 3 sierpnia 1912.
- ↑ a b Marek Jerzy Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego: Wojciech Maria Agenor hr. Gołuchowski z Gołuchowa h. Leliwa [online].
- ↑ Wiadomości bieżące. Walne zgromadzenie M. S. K. S.. „Słowo Polskie”, s. 7, Nr 275 z 7 października 1931.
- ↑ a b c Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916, s. 582.
- ↑ Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916, s. 559.
- ↑ a b c Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1917. Wiedeń: 1917, s. 761.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 696.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 591.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 664.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 619.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 117, 954.
- ↑ Wojciech Roszkowski, Lista największych właścicieli ziemskich w Polsce w 1922 r., w: Przegląd Historyczny, 1983, Tom 74 , Numer 2, s. 284
- ↑ Rocznik Ziem Wschodnich 1939, s. 211.
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 351 „za zasługi na polu administracji państwowej”.
- ↑ a b c d Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 216.
- ↑ Polski Czerwony Krzyż. Sprawozdanie za 1935. Warszawa: 1936, s. 11.
- ↑ Wysokie odznaczenia rumuńskie. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 264 z 16 listopada 1929.
Bibliografia edytuj
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923. [dostęp 2023-02-10].
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924. [dostęp 2023-02-10].
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934. [dostęp 2023-02-10].
- Kto był kim w II Rzeczypospolitej, pod red. prof. Jacka Majchrowskiego, Warszawa 1994, wyd I