Zuzana (armatohaubica)
Armatohaubica samobieżna wz. 2000 Zuzana (ShKH vz. 2000 Zuzana, słow. Samohybná Kanónová Húfnica vz. 2000 Zuzana) – słowacka armatohaubica samobieżna, stanowiąca lokalną wersję czechosłowackiej armatohaubicy Dana. Produkowana w dwóch odmianach – ShKH Zuzana oraz ShKH Zuzana 2.
 Armatohaubica samobieżna wz. 2000 Zuzana | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ pojazdu |
armatohaubica samobieżna |
| Trakcja |
kołowa 8×8 |
| Załoga |
4 |
| Historia | |
| Produkcja |
od 1998 |
| Dane techniczne | |
| Silnik |
Tatra T3-939-52 o mocy 361 KM |
| Pancerz |
stalowy do 15 mm |
| Długość |
12,97 m |
| Szerokość |
3,02 m |
| Wysokość |
3,52 m |
| Masa |
bojowa: 28,6 t |
| Osiągi | |
| Prędkość |
80 km/h po drodze |
| Zasięg pojazdu |
750 km po drodze, |
| Pokonywanie przeszkód | |
| Brody (głęb.) |
1,4 m |
| Rowy (szer.) |
2,0 m |
| Ściany (wys.) |
0,6 m |
| Kąt podjazdu |
58% |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| armatohaubica kal. 155 mm o długości lufy 45 kalibrów, wielkokalibrowy karabin maszynowy NSWT kal. 12,7 mm | |
| Wyposażenie | |
| system ochrony przed bronią masowego rażenia, wyrzutnie granatów dymnych | |
| Użytkownicy | |
| Słowacja, Cypr, Ukraina | |
_(cropped).jpg)
Historia edytuj
Haubicoarmata samobieżna wz. 2000 Zuzana powstała jako słowacka odmiana czechosłowackiej Dany. Pierwsza faza rozwoju słowackiego systemu artyleryjskiego, który otrzymał nazwę Zuzana rozpoczęła się w 1992 roku i trwała do 1995 roku. Głównie prace skupiały się wówczas na opracowaniu armaty w standardzie NATO, wynoszącym 155 mm. Długość lufy wynosić miała 45 kalibrów. W 1997 roku nowo opracowana Zuzana przeszła pozytywnie testy wojskowe i w 1998 roku pierwsze egzemplarze zostały wprowadzone do służby w słowackich wojsk lądowych. Łącznie wyprodukowano 16 haubic samobieżnych wz. 2000 Zuzana dla Słowacji oraz 12 dla Grecji, które ostatecznie zostały przekazane Cyprowi[1][1][1].
W 2013 roku podczas Międzynarodowych Targów Obronności i Technik Ochrony IDET po raz pierwszy zaprezentowano nową wersję armatohaubicy, oznaczoną jako Zuzana 2. System osadzono na nowym podwoziu oraz wyposażono w nowe działo. Producentem wersji jest spółka Konštrukta-Defence. W 2018 roku słowacki rząd zatwierdził zakup 25 kołowych haubic samobieżnych Zuzana 2 za łączną kwotę 175 mln euro. W lipcu 2021 roku dostarczono pierwsze egzemplarze[2].
Konstrukcja edytuj
Zuzana edytuj
Zuzana stanowi rozwinięcie czechosłowackiej armatohaubicy Dana. Osadzona jest na tym samym podwoziu co oryginał. Napęd stanowi silnik wysokoprężny z turbodoładowaniem Tatra T3-939-52 o mocy 361 KM. Załoga składa się z 4 osób – kierowcy, który zajmuje przednią kabinę oraz dowódcy, celowniczego i ładowniczego, którzy zajmują stanowisko w obrotowej wieży. Jej główne uzbrojenie stanowi armatohaubica kalibru 155 mm o długości lufy 45 kalibrów. Ładowanie odbywa się za pośrednictwem automatu ładowania. Jednostka ognia wynosi 40 pocisków oraz 40 ładunków miotających. Do prowadzenia ognia, tak samo jak w starszej wersji, wieża obracać się może do 60° w stosunku do osi wzdłużnej. Kąt podniesienia lufy wynosi od -3,5° do +70°. Szybkostrzelność wynosi między 5 a 6 wystrzałów/min. Maksymalna donośność ognia wynosi 39 kilometrów. Do samoobrony służy zamontowany w wieży wielkokalibrowy karabin maszynowy NSWT kal. 12,7 mm[3][4][5].
Zuzana 2 edytuj
Zuzana 2 to głęboko zmodernizowana wersja podstawowej Zuzany. Osadzona jest na zmodyfikowanym podwoziu kołowym, opartym na ciężarówce Tatra 815 VP w układzie napędowym 8×8. Długość systemu wynosi 14,2 m, szerokość 3,02 m a wysokość 3,52 m. Masa bojowa całego systemu artyleryjskiego wynosi 32,4 tony. W przedniej części znajduje się kabina kierowcy, za nią przedział napędowy z 8-cylindrowym silnikiem wysokoprężnym z turbodoładowaniem Tatra T-3B-928.70 o mocy 442 KM i sprzężoną z nim skrzynią biegów Tatra 10 TS 180. Maksymalna prędkość wynosi 80 km/h w promieniu 600 km. Zuzana 2 jest w stanie pokonywać pionową przeszkodę o wysokości 0,6 m oraz wykop o długości 2 m. Dodatkowo haubica ta dysponuje możliwością pokonywania wzniesień o nachyleniu 60% oraz możliwością brodzenia do 1,4 m. W centralnej części kadłuba ulokowana jest obrotowa wieża z nowym działem kal. 155 mm, w której znajduje się trzech członków załogi – dowódca, celowniczy, ładowniczy. Osłona kadłuba oraz wieży zapewnia ochronę przed ostrzałem z broni strzeleckiej kalibru 12,7 mm i odłamkami pocisków artyleryjskich[2][6].
Główne uzbrojenie stanowi haubicoarmata w kalibrze NATO-wskim 155 mm. Długość lufy wynosi 52 kalibry. Ulokowana jest w obrotowej wieży, która obraca się w zakresie 360°. Jednak do prowadzenia ognia, tak samo jak w starszej wersji, wieża obracać się może do 60° w stosunku do osi wzdłużnej. Kąty elewacji lufy wynoszą od -3,3° do +70°. Ładowanie odbywa się za pośrednictwem automatu ładowania. Jednostka ognia wynosi 40 sztuk amunicji. 30 naboi znajduje się bezpośrednio w automacie, zaś pozostałe w specjalnym magazynie amunicji. Szybkostrzelność systemu wynosi od 2 wystrzałów/min w trybie ładowania ręcznego do 5 wystrzałów/min przy użyciu automatu ładowania. Maksymalna donośność prowadzonego ognia wynosi 41 km przy użyciu amunicji o wydłużonym zasięgu (gazogeneratorem), minimalny zaś to 5 km. Do samoobrony służy zamontowany w wieży wielkokalibrowy karabin maszynowy kal. 12,7 mm[2][6].
Standardowo haubica wyposażona jest w system kierowania ogniem z komputerem balistycznym, celownik do prowadzenia ognia na wprost oraz systemy nawigacji. Dodatkowo wozy dysponują układem klimatyzacji, centralnym systemem pompowania opon oraz układem ochrony przed bronią masowego rażenia. W pobliżu lufy zamontowany jest także radar prędkości wylotowej pocisku[6].
A-40 Himalaya edytuj
Prototyp z pierwszej połowy lat 90. obejmujący posadowienie zmodyfikowanej wieży systemu z działem 155 mm na podwoziu czołgu T-72[7]. Uczestniczył m.in. w konkursie na haubicę samobieżną dla Indii oraz Polski (w którym zwyciężyła AHS Krab)[7].
Diana edytuj
Prototyp z 2015 roku na polskim podwoziu UPG-NG, zaprezentowany na Międzynarodowym Salonie Przemysłu Obronnego w Kielcach we wrześniu tego roku. Uzbrojony w armatohaubicę kalibru 155 mm L/55, zapas amunicji wynosi 80 pocisków i ładunków miotających, w tym 40 w automacie ładowania. Masa wynosi 50 t, długość 11,8 m, szerokość 3,5 m, wysokość 3,69 m[8].
Użytkownicy edytuj
Obecni edytuj
Słowacja – 16 haubic wz 2000 Zuzana w służbie od 1999 roku. W 2018 roku zamówiono 25 haubic Zuzana 2. Dostawy rozpoczęły się w 2021 roku[9].
Cypr – 12 haubic wz 2000 Zuzana[10].
Ukraina – 1 czerwca 2022 roku Ukraina zakupiła 8 haubic Zuzana 2 w związku z inwazją Rosji na Ukrainę, z czego pierwsze 4 dostarczono w sierpniu 2022[11].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Apológia č. 11, 1997, s. 16 - 17.
- ↑ a b c Zuzana 2 155mm 52 caliber 8x8 wheeled self-propelled howitzer data [online], armyrecognition.com [dostęp 2022-06-23] (ang.).
- ↑ Zuzana [online], Weaponsystems.net [dostęp 2022-06-25] (ang.).
- ↑ 155mm ShKH Zuzana [online], globalsecurity.org [dostęp 2022-06-25].
- ↑ 155mm ShKH Zuzana [online], globalsecurity.org [dostęp 2022-06-25].
- ↑ a b c ZUZANA 2 155mm Self Propelled Gun Howitzer [online], Army Technology [dostęp 2022-06-23] (ang.).
- ↑ a b Tomasz Szulc. Brytyjskie działo samobieżne AS90. „Nowa Technika Wojskowa”. nr 3/99, s. 17, 1999. ISSN 1230-1655.
- ↑ Światowy debiut Diany. „Raport – Wojsko Technika Obronność”. Nr targowy 1/2015, s. 18, 1 września 2015. Agencja Lotnicza Altair.
- ↑ Pierwsze armatohaubice ZUZANA 2 dla Sił Zbrojnych Republiki Słowackiej [online], Wydawnictwo militarne ZBIAM, 28 lipca 2021 [dostęp 2022-06-23] (pol.).
- ↑ Ukraine might buy Slovak 155mm artillery with range of 40 km [online], 10 kwietnia 2022 [dostęp 2022-06-23] (ang.).
- ↑ AK. Pierwsze armatohaubice Zuzana 2 dotarły na Ukrainę. „Wojsko i Technika”. Nr 9/2022, s. 5, wrzesień 2022. Warszawa.