Łupice (województwo lubuskie)
Łupice (niem. Lupitze) – wieś w Polsce, położona w województwie lubuskim, w powiecie wschowskim, w gminie Sława.
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2012) |
805 |
| Strefa numeracyjna |
68 |
| Kod pocztowy |
67-410[2] |
| Tablice rejestracyjne |
FWS |
| SIMC |
0913947 |
Położenie na mapie gminy Sława  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wschowskiego  | |
 51°57′47″N 16°06′24″E/51,963056 16,106667[1]
| |
Podział wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0913953 | Kaliska | część wsi |
Historia edytuj
Miejscowość pierwotnie związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od końca XIII wieku. Wymieniona w dokumencie zapisanym po łacinie z 1252 jako Lupicza, 1278 Lupiza, 1358 Lupicz, 1445 Lupycz, 1563 Lupycza , 1571 Lupicze, 1610 Lupecza, 1944 Ostweide (Lupitze)[5].
W 1563 wieś leżała w powiecie kościańskim województwa poznańskiego Korony Królestwa Polskiego w parafii Świętopietrze, a od 1610 w parafii Stary Klasztor, obecnie Kaszczor[5].
Wieś była początkowo własnością książęcą, później rycerską, a następnie należała do Opactwa Cystersów w Przemęcie. 23 czerwca 1252 książę wielkopolski Przemysł I nadał wojewodzie poznańskiemu oraz podkomorzemu Bolesława Pobożnego, komesowi Beniaminowi Zarembie, wsie Łupice, Stary Klasztor, Wieleń oraz zaginioną wieś Obrzycko koło miasta Sława. Uwolnił je jednocześnie od danin: podworowego, stróży, powozu, narzazu i przewodu[5]. 6 stycznia 1278 książęta wielkopolscy Bolesław Pobożny oraz Przemysł II w wystawionym dokumencie lokacyjnym oznajmili, że komes i wojewoda wielkopolski Beniamin przekazał opatowi opactwa cystersów w Paradyżu otrzymane od tych książąt wsie: Wieleń koło Przemętu oraz 7 innych w tym także Łupice oraz m.in. Ciosaniec w celu założenia nowego klasztoru cysterskiego. Książęta przyjeli tę fundację pod opiekę oraz nadali wymienionym w dokumencie wsiom immunitety ekonomiczno-sądowe, a także zezwolili na ich lokację na prawie niemieckim, zwalniając je od ceł oraz obowiązku wypraw wojennych z wyjątkiem obrony kraju[5][6].
W 1370 król Polski Kazimierz Wielki potwierdził posiadłości opactwa cystersów w Wieleniu, w tym m.in. własność wsi Łupice, zezwalając jednocześnie na ich lokację na prawie średzkim. Mieszkańcy wymienionych wsi klasztornych mieli podlegać sądownictwu opata, który w sprawach dotyczących wsi miał odpowiadał przed królem[5]
W 1567 nastąpiło rozgraniczenie dóbr Kiebłowo oraz Solec należących do Abrahama Kiebłowskiego od wsi klasztornych w Przemęcie w tym m.in. Łupic[5].
Wieś odnotowana została w historycznych regestrach podatkowych. W 1563 miał miejsce pobór podatków ze wsi, od 3 łanów, karczmy dorocznej, 6 komorników. W 1566 pobrano podatki od 3 łanów kmiecych, 14 zagrodników z rolami, jednego zagrodnika bez roli, karczmy dorocznej, 4 komorników bez bydła. W 1571 pobór ze wsi płacił opat przemęcki. Został on pobrany od 3 łanów kmiecych, łana sołtysiego, karczmy dorocznej, 11 komorników, 2 rzemieślników. W 1581 opactwo cystersów w Przemęcie zapłaciło pobór z Łupic. W 1610 odnotowano wysokość dziesięciny ze wsi płaconej do kościoła parafialnego w Starym Klasztorze. Płaciło ją 7 kmieci po 2 korce pszenicy oraz dwa korce owsa, a karczmarz po jednym korcu pszenicy i owsa[5].
Wieś duchowna Łupice, własność opata cystersów w Przemęcie pod koniec XVI wieku leżała w powiecie kościańskim województwa poznańskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów[7].
Po rozbiorach Polski miejscowość wraz z całą Wielkopolską znalazła się w zaborze pruskim. W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Łupice należała do wsi większych w ówczesnym powiecie babimojskim rejencji poznańskiej[8]. Łupice należały do kaszczorskiego okręgu policyjnego tego powiatu i stanowiły część majątku Kaszczor, który należał wówczas do rządu Królestwa Prus w Berlinie[8]. Według spisu urzędowego z 1837 roku Łupice liczyły 504 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 60 dymów (domostw)[8].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 74153
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 753 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b c d e f g Gąsiorowski 1992 ↓, s. 67.
- ↑ Chmielewski 1982 ↓, s. 262–263.
- ↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 247.
- ↑ a b c Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜stwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 190.
Bibliografia edytuj
- Antoni Gąsiorowski: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. III L-Q, zeszyt 4, hasło „Łupice”. Poznań: Wydawnictwo PTPN, 1992, s. 67.