Świstaki

plemię gryzoni

Świstaki[3], dawniej: susły i świszcze[4] (Marmotini) – plemię ssaków z podrodziny afrowiórek (Xerinae) w rodzinie wiewiórkowatych (Sciuridae).

Świstaki
Marmotini[1]
Pocock, 1923[2]
Ilustracja
Systematyka
Domena eukarionty
Królestwo zwierzęta
Typ strunowce
Podtyp kręgowce
Gromada ssaki
Podgromada żyworodne
Infragromada łożyskowce
Rząd gryzonie
Podrząd wiewiórkokształtne
Rodzina wiewiórkowate
Podrodzina afrowiórki
Plemię świstaki
Typ nomenklatoryczny

Marmota Blumenbach, 1779

Rodzaje

zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies

Zasięg występowaniaEdytuj

Plemię obejmuje gatunki występujące w Ameryce Północnej i Eurazji[5][6].

SystematykaEdytuj

W 1938 roku amerykański zoolog Arthur H. Howell podjął próbę usystematyzowania susłów[7] i połączył większość z nich w jeden rodzaj Citellus Oken, 1816 z podrodzajami[8]:

Howell nie włączył do Citellus świstaka (Marmota) oraz nieświszczuka (Cynomys), zwanych też „pieskami preriowymi”[8]. W 1945 roku Monroe Bryant dokonał nowego podziału, który od systematyki Howell'a różnił się tylko wyłączeniem Ammospermophilus z rodzaju Citellus grupującego susły i nadaniem mu rangi samodzielnego siostrzanego taksonu[9]. W 1956 roku Międzynarodowa Komisja Nomenklatury Zoologicznej zakwestionowała nomenklatoryczną wartość pracy Okena, a tym samym anulowała nazwę rodzajową Citellus, włączając objęte nią gatunki do rodzaju Spermophilus[10].

W 2005 roku Richard W. Thorington – kurator działu ssaków – oraz Robert S. Hoffmann – dyrektor Muzeum Historii Naturalnej w Waszyngtonie podjęli kolejną próbę usystematyzowania susłów. Uwzględnili w niej wyniki najnowszych badań genetycznych[11][12]. Zaproponowali nowy podział Spermophilus na podrodzaje[10][13]:

  • Callospermophilus – 3 gatunki
  • Ictidomys – 4 gatunki
  • Otospermophilus – 5 gatunków
  • Poliocitellus – 1 gatunek
  • Spermophilus – 26 gatunków, w tym wszystkie susły euroazjatyckie
  • Xerospermophilus – 2 gatunki

Wraz z rodzajem Spermophilus do Marmotini zostały zaliczone[6]:

  • Ammospermophilus
  • Cynomys
  • Marmota
  • Sciurotamias
  • Tamias

W 2009 roku amerykańscy zoolodzy Kristofer M. Helgen, F. Russell Cole, Lauren Helgen i Don E. Wilson opublikowali wyniki badań filogenetycznych z wykorzystaniem mitochondrialnego genu cytochromu b, które wskazały konieczność rewizji dotychczasowego podziału systematycznego, oraz podzielenie taksonu Spermophilus na kilka mniejszych rodzajów. Autorzy równocześnie potwierdzili, że zarówno Ammospermophilus, Cynomys, Tamias, Sciurotamias, jak i Marmota są z nimi blisko spokrewnione i należą do wspólnego plemienia[10]. W taki ujęciu do ro rodzaju należą następujące gatunki[5][3]:

Polskie nazewnictwoEdytuj

W 1968 roku Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych Polskiego Towarzystwa Zoologicznego nadała plemieniu Marmotini nazwę „susły i świszcze”[4]. Zwierzęta objęte wcześniej rodzajem Spermophilus (sensu lato) są w języku polskim określane mianem susłów[7]. W wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” plemieniu Marmotini przypisano nazwę świstaki[3].

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ Marmotini, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ P.I. Pocock. The Classification of the Scinridae. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 93 (1), s. 240, 1923 (ang.). 
  3. ↑ a b c Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 207–214. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)
  4. ↑ a b Zygmunt Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne - Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.
  5. ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 614–626. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.)
  6. ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Tribe Marmotini. W: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-23].
  7. ↑ a b Krzysztof Próchnicki, Piotr Duda, Tadeusz Grądziel, Stefan Męczyński, Ryszard Styka, Jan Smiełowski: Suseł perełkowany. Świebodzin: Wydawnictwo Klubu Przyrodników, 2008, s. 140, seria: Monografie przyrodnicze. ISBN 978-83-87846-56-5.
  8. ↑ a b Arthur H. Howell: Revision of the North American Ground Squirrels, with a Classification of the North American Sciuridae. Waszyngton: United States Department of agriculture. Bureau of biological survey, 1936, s. 256, seria: North American fauna, nr. 56.
  9. ↑ Monroe David Bryant. Phylogeny of Nearctic Sciuridae. „The American Midland Naturalists”, s. 257-390, 1945 (ang.). 
  10. ↑ a b c Kristofer M. Helgen, F. Russell Cole, Lauren Helgen, Don E. Wilson. Generic revision in the Holarctic ground squirrel genus Spermophilus. „Journal of Mammalogy”. 2 (90), s. 270–305, 2009 (ang.). 
  11. ↑ Matthew D. Herron, Todd A. Castoe. Sciurid phylogeny and the paraphyly of Holarctic ground squirrels (Spermophilus). „Molecular Phylogenetics and Evolution”, s. 1015–1030, 2004. University of Central Florida (ang.). Sprawdź autora:1.
  12. ↑ Richard G. Harrison, Steven M. Bogdanowicz. Phylogeny and evolutionary history of the ground squirrels (Rodentia: Marmotinae). Evolution. „Journal of Mammalian”, s. 249–276, 2003. DOI: 10.1023/B:JOMM.0000015105.96065.f0 (ang.). Sprawdź autora:1.
  13. ↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Marmotini. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2018-02-07]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Świstaki&oldid=62782165”