Adam Ronikier
Adam Feliks Ronikier (ur. 1 listopada 1881 w Warszawie, zm. 4 września 1952 w Orchard Lake) – hrabia, polski konserwatywny działacz społeczny i polityczny, współzałożyciel Stronnictwa Narodowego, prezes Rady Głównej Opiekuńczej, członek Korporacji Akademickiej Arkonia, właściciel dóbr Ryki, obywatel ziemski guberni siedleckiej w 1909[1].
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1 listopada 1881 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
4 września 1952 |
ŻyciorysEdytuj
W 1916 był członkiem Zarządu Towarzystwa Polskiej Macierzy Szkolnej[2]. Był pracownikiem Komisji do Spraw Jeńców Tymczasowej Rady Stanu[3]. W 1918 pełnił funkcję przedstawiciela Rady Regencyjnej w Berlinie. W czasie I wojny światowej był jednym z organizatorów Rady Głównej Opiekuńczej i kierował nią w latach 1916–1918. Był także pierwszym prezesem RGO podczas II wojny światowej w latach 1940–1943. Po zdymisjonowaniu przez Niemców, spotkał się z brytyjskim agentem politycznym Horacym Coockiem w Warszawie w grudniu 1943. Gestapo aresztowało Ronikiera na trzy tygodnie i przesłuchiwało w Krakowie w lutym 1944. Po uwolnieniu za radą arcybiskupa Sapiehy udał się do Korczyny do majątku generała Stanisława Szeptyckiego.
W lipcu 1944 ponownie prowadził rozmowy polityczne z Niemcami, w celu zapobieżenia przewidywanej masakry młodzieży polskiej w Warszawie. Adam Ronikier przedstawił ideę, by Armia Krajowa przejęła Warszawę bez morderczego boju z Niemcami, na co skłonni byli przystać niektórzy politycy i wojskowi niemieccy (vide casus Paryża w sierpniu 1944). Ideę tę popierał m.in. Józef Mackiewicz.
Hrabia Ronikier opuścił Polskę 18 stycznia 1945, tuż przed wkroczeniem Armii Czerwonej do Krakowa, zagrożony aresztowaniem i karą śmierci, o których usłyszał w radiu. Zmarł na emigracji w USA.
Jego prochy zostały sprowadzone do Polski i 15 maja 2009 spoczęły w rodzinnym grobie na warszawskich Powązkach.
DziełaEdytuj
- Pamiętniki 1939-1945 (red. i oprac. tekstu Maria Rydlowa), Wyd. Literackie, Kraków 2001, ISBN 83-08-03169-2.
PrzypisyEdytuj
- ↑ Spis alfabetyczny obywateli ziemskich Królestwa Polskiego ze wskazaniem ostatniej stacji pocztowej, 1909, s. 103.
- ↑ Józef Stemler, Dzieło samopomocy narodowej. Polska Macierz Szkolna 1905-1935, Warszawa 1935, s. 173.
- ↑ Włodzimierz Suleja, Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998, s. 221.