Althea Gibson

Althea Gibson (ur. 25 sierpnia 1927 w Hrabstwie Clarendon, zm. 28 września 2003 w East Orange) – tenisistka amerykańska, pierwsza czarnoskóra zwyciężczyni Wimbledonu.

Althea Gibson

Althea Gibson
Państwo	Stany Zjednoczone
Data i miejsce urodzenia	25 sierpnia 1927 Hrabstwo Clarendon
Data i miejsce śmierci	28 września 2003 East Orange
Wzrost	180 cm
Gra	praworęczna
Gra pojedyncza
Australian Open	F (1957)
Roland Garros	W (1956)
Wimbledon	W (1957–1958)
US Open	W (1957–1958)
Gra podwójna
Australian Open	W (1957)
Roland Garros	W (1956)
Wimbledon	W (1956–1958)
US Open	W (1957)

Pochodząca z niezamożnej rodziny Gibson dorastała w nowojorskiej dzielnicy Harlem, wyróżniając się w kilku dyscyplinach sportowych, m.in. koszykówce. Poważne treningi tenisowe podjęła dzięki wsparciu Waltera Johnsona, lekarza i działacza sportowego, zasłużonego dla tenisa afroamerykańskiego. W 1946 Gibson przeniosła się do Wilmington (Karolina Północna) i po roku sięgnęła po pierwszy tytuł w mistrzostwach krajowych czarnoskórych.

Tenis podlegał w tym okresie w USA zasadom segregacji rasowej, Afromerykanie prowadzili odrębne rozgrywki pod patronatem własnej federacji, Amerykańskiego Towarzystwa Tenisowego (American Tennis Association). W tych rozgrywkach Gibson startowała regularnie, zdobywając łącznie dziesięć tytułów mistrzyni USA. Jednocześnie ukończyła studia trenerskie z tenisa i koszykówki na Florida A&M University w Tallahassee (Floryda) i pracowała jako instruktorka sportowa na Lincoln University w Jefferson City (Missouri). W 1950 Gibson została ostatecznie dopuszczona do mistrzostw USA w Nowym Jorku; pierwsza Murzynka w historii turnieju po przejściu pierwszej rundy zmierzyła się z rozstawioną z numerem trzecim mistrzynią Wimbledonu, Louise Brough. Nie sprostała wprawdzie faworytce, ale po wyrównanej walce; Gibson była nawet o jednego gema od zwycięstwa, kiedy mecz przerwały gwałtowne opady deszczu. Brough przystąpiła następnego dnia do kontynuacji meczu skoncentrowana i ostatecznie wygrała 6:1, 3:6, 9:7.

Przełamanie bariery rasowej zapoczątkowało bogatą karierę Althei Gibson. W 1952 po raz pierwszy znalazła się w czołowej dziesiątce rankingu zawodniczek amerykańskich. W 1955 wygrała prestiżowe mistrzostwa Włoch w Rzymie. Rok później odniosła pierwsze wielkoszlemowe zwycięstwo – w finale mistrzostw Francji pokonała 6:0, 12:10 Angelę Mortimer. Również w 1956 po raz pierwszy triumfowała na Wimbledonie, ale w grze podwójnej w parze z Angielką Angelą Buxton. W finale mistrzostw USA uległa Shirley Fry.

Dalsze sukcesy przyniósł Amerykance sezon 1957. Poniosła wprawdzie porażkę w finale mistrzostw Australii (ponownie z Fry), ale później wygrała Wimbledon i mistrzostwa USA. Została powołana do reprezentacji narodowej w Pucharze Wightman, a na światowej liście rankingowej osiągnęła pozycję liderki. Pozostała w tej klasyfikacji na pierwszym miejscu także w 1958, kiedy skutecznie obroniła tytuły na Wimbledonie i mistrzostwach USA. Associated Press przyznał jej w latach 1957-1958 dwukrotnie tytuł sportsmenki roku.

Po sukcesach w 1958 Gibson zdecydowała się zakończyć karierę wśród amatorów. Tenis zawodowy kobiet nie miał w tym okresie tak rozbudowanych rozgrywek jak tenis męski – Amerykanka występowała przede wszystkim w serii pojedynków z Karol Fageros (wcześniej klasyfikowaną w czołowej dziesiątce w USA) w przerwach pokazowych meczów koszykarzy Harlem Globetrotters. W pojedynkach tych, rozgrywanych w 1960, Gibson okazała się zdecydowanie lepsza (wygrała 114 spotkań ze 118). Swoich sił próbowała także jako golfistka w ramach turniejów Ladies Professional Golf Association, wydała autobiografię, nagrała płytę (Althea Gibson Sings, 1959), wystąpiła w filmie (The Horse Soldiers, 1959, u boku m.in. Johna Wayne'a). Kiedy w 1968 rozpoczęła się era "open" tenisa i zawodowcy mogli przystąpić do rywalizacji wielkoszlemowej, liczyła sobie już 39 lat i nie startowała. Działała natomiast w instytucjach sportowych, była m.in. stanowym komisarzem ds. sportu New Jersey (1975–1985). Zajmowała się także szkoleniem tenisowym.

Althea Gibson była pierwszą czarnoskórą zwyciężczynią turnieju wielkoszlemowego. Łącznie wygrała jedenaście turniejów zaliczanych do Wielkiego Szlema, z czego pięć w grze pojedynczej. Była zawodniczką praworęczną, o wzorowym przygotowaniu atletycznym. Dysponowała dobrym serwisem i mocnymi uderzeniami z głębi kortu, lubiła także atakować przy siatce. Tej wszechstronności zawdzięczała zwycięstwa zarówno na wolnej nawierzchni paryskich kortów im. Rolanda Garrosa, jak i na wimbledońskiej trawie. Niewykluczone, że jej kariera rozwinęłaby się jeszcze pełniej, gdyby nie ograniczenia rasowe; w turnieju wielkoszlemowym debiutowała dopiero w wieku 23 lat.

W 1971 została uhonorowana miejscem w Międzynarodowej Tenisowej Galerii Sławy.

Finały wielkoszlemowe

Gra pojedyncza (7)

Wygrane (5)

Rok	Turniej	Przeciwniczka w finale	Wynik finału
1956	French Championships	Angela Mortimer	6:0, 12:10
1957	Wimbledon	Darlene Hard	6:3, 6:2
1957	U.S. Championships	Louise Brough	6:3, 6:2
1958	Wimbledon (2)	Angela Mortimer	8:6, 6:2
1958	U.S. Championships (2)	Darlene Hard	3:6, 6:1, 6:2

Przegrane (2)

Rok	Turniej	Przeciwniczka w finale	Wynik finału
1957	Australian Championships	Shirley Fry	6:3, 6:4
1956	U.S. Championships	Shirley Fry	6:3, 6:4

Gra podwójna (7)

Wygrane (5)

Rok	Turniej	Parnerka	Przeciwnicy w finale	Wynik finału
1956	French Championships	Angela Buxton	Darlene Hard Dorothy Head Knode	6:8, 8:6, 6:1
1956	Wimbledon	Angela Buxton	Fay Muller Daphne Seeney	6:1, 8:6
1957	Australian Championships	Shirley Fry	Mary Bevis Hawton Fay Muller	6:2, 6:1
1957	Wimbledon (2)	Darlene Hard	Mary Bevis Hawton Thelma Coyne Long	6:1, 6:2
1958	Wimbledon (3)	Maria Bueno	Margaret Osborne DuPont Margaret Varner	6:3, 7:5

Przegrane (2)

Rok	Turniej	Partnerka	Przeciwnicy w finale	Wynik finału
1957	U.S. Championships	Darlene Hard	Louise Brough Margaret Osborne DuPont	6:2, 7:5
1958	U.S. Championships	Maria Bueno	Darlene Hard Jeanne Arth	2:6, 6:3, 6:4

Gra mieszana (4)

Wygrane (1)

Rok	Turniej	Partner	Przeciwnicy w finale	Wynik finału
1957	U.S. Championships	Kurt Nielsen	Darlene Hard Robert Howe	6:3, 9:7

Przegrane (3)

Rok	Turniej	Parter	Przeciwnicy w finale	Wynik finału
1956	Wimbledon	Gardnar Mulloy	Shirley Fry Vic Seixas	2:6, 6:2, 7:5
1957	Wimbledon	Neale Fraser	Darlene Hard Mervyn Rose	6:4, 7:5
1958	Wimbledon	Kurt Nielsen	Lorraine Coghlan Bob Howe	6:3, 13:11

Osiągnięcia w turniejach wielkoszlemowych na przestrzeni lat

Turniej	1950	1951	1952	1953	1954	1955	1956	1957	1958	Bilans
Australian Open	A	A	A	A	A	A	A	F	A	0 / 1
Franch Open	A	A	A	A	A	A	W	A	A	1 / 1
Wimbledon	A	3R	A	A	A	A	1/4	W	W	2 / 4
US Open	2R	3R	3R	1/4	1R	3R	F	W	W	2 / 9
Bilans	0 / 1	0 / 2	0 / 1	0 / 1	0 / 1	0 / 1	1 / 3	2 / 3	2 / 2	5 / 15

A = zawodniczka nie brała udziału w turnieju.

Bilans = stosunek wygranych turniejów do sumy wszystkich startów.

Bibliografia

• Profil na stronie ITF [online], International Tennis Federation [dostęp 2017-08-20]  (ang.).
• Profil na stronie Międzynarodowej Tenisowej Galerii Sławy