Bierna (województwo dolnośląskie)
Bierna (niem. Berna[5]) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie zgorzeleckim, w gminie Sulików.
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
260-280[2] m n.p.m. |
| Liczba ludności (III 2011) |
364[3] |
| Strefa numeracyjna |
75 |
| Kod pocztowy |
59-970[4] |
| Tablice rejestracyjne |
DZG |
| SIMC |
0192442 |
Położenie na mapie gminy Sulików  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu zgorzeleckiego  | |
 51°02′05″N 15°07′15″E/51,034722 15,120833[1]
| |
Położenie edytuj
Bierna to wieś o długości około 1,4 km leżąca na Pogórzu Izerskim, pomiędzy Wysoczyzną Siekierczyńską i Wzgórzami Zalipiańskimi, nad górnym biegiem Czerwonej Wody, na wysokości około 260-280 m n.p.m.[2]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0192459 | Nowoszyce | część wsi |
W latach 1954–1971 wieś należała i była siedzibą władz gromady Bierna, po jej zniesieniu w gromadzie Zawidów II. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.
Historia edytuj
Wieś lokowano na prawie niemieckim w XIII wieku. Nazwa wsi ma przypuszczalnie słowiański rodowód, w języku staroserbołużyckim słowo borno oznaczało moczarowaty lub bagnisty grunt. W najstarszych dokumentach wieś zapisywano jako Berne (1483, 1490), Berna (1533), Bernaw (1563)[2]. W maju 1427 r. Bierną spustoszyli husyci maszerujący w kierunku Lubania. Miejscowość mocno wyniszczyła wojna trzydziestoletnia[2]. Jak podają współczesne kroniki najgorsze były lata 1633-1645. Napływ imigrantów religijnych z Czech doprowadził do powstania na wschodnim skraju wsi w 1658 r. kolonii zwanej dziś Nowoszyce a dawniej Neuhaus[2]. Kolejna migracja uchodźców religijnych w 1780 r. doprowadziła do założenia następnej kolonii - Wielichów[2]. Jednym z najtragiczniejszych dni w historii miejscowości był 14 czerwca 1880 r. Trwające kilkanaście godzin ulewne deszcze spowodowały gwałtowny przybór Czerwonej Wody. Rozszalały potok zniszczył doszczętnie 12 domów a 76 poważnie uszkodził. Śmierć poniosło 18 mieszkańców, w tym 5 dzieci w wieku 6-12 lat. Sąsiednie wsie poniosły tego dnia również olbrzymie straty, lecz w żadnej z nich liczba ofiar nie była tak wielka, jak w Biernej. Po 1945 r. wieś została zasiedlona przez mieszkańców z okolic Lwowa, Nadwórnej i Przemyślan. W 1845 r. Bierna wraz ze swoimi koloniami liczyła 229 domów i 1725 mieszkańców, w 1939 r. zarejestrowano 864 mieszkańców a w 2002 r. 418[9]. Krótko po II wojnie światowej miejscowość została włączona do Polski, do nowo powstałego województwa wrocławskiego i przez krótki czas znano ją jako Czerwona Woda. W 1978 roku było tu 106 gospodarstw rolnych, w 1988 roku ich liczba zmalała do 56[2].
Zabytki edytuj
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[10]:
- młyn, obecnie budynek mieszkalno-gospodarczy, nr 144, z lat 1843-1848.
Zabytki nieistniejące:
Osoby związane z Bierną edytuj
- Johann Christoph Altnikol (1720-1759), urodził się w Biernej, kompozytor i organista, zięć Jana Sebastiana Bacha.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 5812
- ↑ a b c d e f g Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 2: Pogórze Izerskie. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, s. 118-121. ISBN 83-85773-60-6.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 62 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ M. Choroś, Ł. Jarczak, Słownik nazw miejscowych Dolnego Śląska, Opole 1995, s. 20.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 22 grudnia 2023 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw i rodzajów niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych. (Dz.U. z 2023 r. poz. 2799)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Waldemar Bena, Polskie Górne Łużyce, 2003.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 257. [dostęp 2012-11-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ L.A. Dannenberg, M. Donath: Schlösser in der polnischen Oberlausitz. Meißen: 2011, s. 175.
Bibliografia edytuj
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 2: Pogórze Izerskie. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, ISBN 83-85773-60-6.