Bitwa pod Treszczyną

bitwa z okresu wojny polsko-bolszewickiej
(Przekierowano z Bitwa pod Treszczyzną)

Bitwa pod Treszczyną[a]walki polskiego Białostockiego pułku strzelców z oddziałami sowieckimi toczone w pierwszym roku wojny polsko-bolszewickiej.

Bitwa pod Treszczyną
Wojna polsko-bolszewicka
Czas

lipiec 1919

Miejsce

pod Treszczyną

Terytorium

Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich

Wynik

zwycięstwo Polaków

Strony konfliktu
 Polska  Rosyjska FSRR
Dowódcy
Marian Turkowski
Siły
Białostocki pułk strzelców oddziały ACz
brak współrzędnych
Adam Przybylski,
Wojna Polska 1918–1921[1]

Geneza

edytuj

W pierwszych miesiącach 1919 roku na wschodnich krańcach odradzającej się Rzeczypospolitej stacjonowały jeszcze wojska niemieckie Ober-Ostu. Ich ewakuacja powodowała, że opuszczane przez nie tereny od wschodu zajmowała Armia Czerwona. Jednocześnie od zachodu podchodziły oddziały Wojska Polskiego[2]. W lutym 1919 jednostki polskie weszły w kontakt bojowy z oddziałami Armii Czerwonej. Rozpoczęła się nigdy niewypowiedziana wojna polsko-bolszewicka[3].

Wskutek zarządzenia pogotowia bojowego przeciwko Niemcom, w maju i czerwcu front przeciwsowiecki pozostawał w defensywie. W drugiej połowie lipca Naczelne Dowództwie WP zakończyło prace nad planem szeroko zakrojonej operacji zaczepnej, której celem było opanowanie Mińska, Borysowa, Bobrujska i oparcie frontu o linię rzek Dźwiny i Berezyny[4].

Walczące wojska

edytuj
Jednostka Dowódca Podporządkowanie
  Wojsko Polskie
Dywizja Litewsko-Białoruska gen. Adam Mokrzecki Front Litewsko-Białoruski
Białostocki pułk strzelców ppłk Stefan Pasławski Dywizja Lit.-Biał.
→ II/ Białostockiego ps por. Marian Turkowski Białostocki ps
  Armia Czerwona
oddziały ACz 16 Armia

Walki pod Treszczyną

edytuj

Podczas polskiej ofensywy na Białorusi, II batalion Białostockiego pułku strzelców por. Mariana Turkowskiego, wzmocniony baterią artylerii, otrzymał rozkaz uchwycenia przeprawy na Uszy. Batalion maszerował traktem na Turzec i Mir[5]. Na drodze stał silnie broniony przez Sowietów Turzec i Zagórze. Idąca w szpicy 5 kompania por. Wincentego Powiechrowskiego uderzyła jednym plutonem na miejscowość, kolejny pluton prowadził działania demonstracyjne wzdłuż drogi na Korelicze, a trzeci obchodził Turzec od południa i zmusił nieprzyjaciela do opuszczenia wzgórz. Koncentryczny atak plutonów zakończył się sukcesem, a Sowieci wycofali się w kierunku na Zagórze. Pozostałe pododdziały batalionu obeszły prawe skrzydło nieprzyjaciela, a uderzająca od czoła 5 kompania opanowała wieś, którą pośpiesznie opuścił przeciwnik obawiający się okrążenia[6].

Pomimo zmęczenia porucznik Turkowski zdecydował się na kontynuowanie natarcia. Tym razem w szpicy maszerowała 6 kompania piechoty. Szpica niepostrzeżenie dotarła pod Treszczynę i zdobyła ją. Na skraju wioski ustawiono całą broń maszynową i rozpoczęto ostrzał mostów na Uszy. Kilkakrotnie powtarzane sowieckie kontrataki zostały odparte. Po około godzinie pod Treszczynę dotarły pozostałe kompanie batalionu z artylerią. Uderzenie sił głównych przełamano obronę przeciwnika. Polacy obsadzili jeden most, a następnie, przy wsparciu baterii, opanowali folwark Usza i drugi most[5][7].

  1. Odziemkowski 2004 ↓, s. 416 nazywa miejscowość Treszczyzną, a Różycki i Dybkowski 1929 ↓, s. 15 używają nazwy Treszczyna.

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj