Bolesław Michałek

polski krytyk filmowy, scenarzysta i dyplomata

Bolesław Michałek (ur. 12 czerwca 1925 w Toruniu, zm. 29 sierpnia 1997 w Warszawie) – polski scenarzysta, krytyk filmowy i dyplomata.

Bolesław Michałek
Data i miejsce urodzenia

12 czerwca 1925
Toruń

Data i miejsce śmierci

29 sierpnia 1997
Warszawa

Rodzaj działalności

scenarzysta, krytyk filmowy i dyplomata

Ambasador RP we Włoszech
Okres urzędowania

od 1990
do 1995

Poprzednik

Józef Wiejacz

Następca

Maciej Górski

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Medal 10-lecia Polski Ludowej Oficer Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
Grób Bolesława Michałka na cmentarzu Powązkowskim

Życiorys

edytuj

Urodził się w rodzinie Stefana, adwokata, notariusza, w latach 1922–1924 prezydenta Torunia, i Heleny z Dzięgielewskich (1896–1961). Miał starszego brata Witolda (ur. 1921) i młodszą siostrę Hannę Marię, po mężu Moricca (1933–2014), lekarkę osiadłą we Włoszech[1].

Podczas okupacji niemieckiej ukończył w Warszawie tajne gimnazjum oficjalnie działające jako "kursy przygotowawcze do szkół zawodowych drugiego stopnia". W 1942 podjął pracę w Asko-Opus - pralni, piorącej mundury niemieckiego wojska. W 1943 na tajnych kompletach Liceum im. Stefana Żeromskiego zdał maturę. Pod pseudonimem „Boruta” walczył w powstaniu warszawskim jako strzelec w północnym Śródmieściu w plutonie 191 2 kompanii IV zgrupowania „Gurt” I Obwodu „Radwan” Armii Krajowej. Po upadku powstania, na początku października 1944 trafił do obozu Zeithain k. Drezna, następnie do Stalagu IV B w Muhlbergu[1].

Po wojnie w 1949 ukończył wydział nauk społecznych i politycznych Université Libre w Brukseli. W grudniu 1949 powrócił do Polski. Pracował jako referent w centrali „Ciech”, potem w Ministerstwie Handlu Wewnętrznego[1].

W latach 1955–1957 pracował w Centralnym Archiwum Filmowym, następnie w redakcji dwutygodnika „Film i Teatr” (1957–1958). Od 1958 współpracował z miesięcznikiem „Film”, a w latach 1960–1972 był jego redaktorem naczelnym. W 1962 rozpoczął w telewizji autorski cykl „Kino Krótkich Filmów”. W 1972 został zastępcą redaktora naczelnego miesięcznika „Kino” i pracował na tym stanowisku do 1983. Równocześnie z pracą w „Kinie” był także kierownikiem literackim Zespołu Filmowego „X” (od 1973 do rozwiązania zespołu w 1983).

Następnie wykładał gościnnie na uniwersytetach w USA i Niemczech. W 1989 został członkiem Komitetu Kinematografii i kierownikiem literackim Zespołu Filmowego „Tor”.

W latach 1990–1995 był ambasadorem Rzeczypospolitej Polskiej we Włoszech, akredytowanym także w San Marino i na Malcie.

Zasiadał w jury konkursu głównego na 26. MFF w Cannes (1973) oraz na 47. MFF w Berlinie (1997).

Był członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (m.in. przewodniczącym Klubu Krytyków Filmowych (1956–1975), Stowarzyszenia Filmowców Polskich, FIPRESCI (m.in. przewodniczącym organizacji w latach 1968–1972 i 1974–1979 oraz honorowym przewodniczącym od 1982). W 1995 został członkiem Rady Etyki Mediów.

Był mężem Janiny z Biłków (1925–2018), historyka sztuki

Zmarł w Warszawie, spoczął na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 124-4-10)[2].

Twórczość

edytuj

Książki

edytuj
  • Sztuka faktów: z historii filmu dokumentalnego (1958)
  • Trzy portrety (1959)
  • Szkice o filmie polskim (1960)
  • Film się zmienia (1967)
  • Marzenia i rzeczywistość (1970)
  • Kino naszych czasów (1972)
  • Film – sztuka w ewolucji (1975)
  • Ćwiczenia z anatomii kina (1976)
  • Notes filmowy (1981)

Scenariusze

edytuj

Ordery i odznaczenia

edytuj

Nagrody i wyróżnienia

edytuj
  • Nagroda im. Karola Irzykowskiego (1959, 1969, 1977)[5]
  • Nagroda Przewodniczącego Kinematografii za twórczość filmową w dziedzinie filmu fabularnego Łabędzi śpiew (1989)[5]

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c 25 lat temu zmarł Bolesław Michałek, krytyk filmowy, scenarzysta i dyplomata [online], dzieje.pl [dostęp 2025-05-09].
  2. Cmentarz Stare Powązki: STEFAN MICHAŁEK, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-03-14].
  3. M.P. z 1955 r. nr 104, poz. 1411 - Uchwała Rady Państwa z dnia 2 marca 1955 r. nr 0/359 - na wniosek Ministra Handlu Wewnętrznego.
  4. Laureaci Nagród ZAiKS-u [online], www.zaiks.org.pl [dostęp 2025-05-09].
  5. a b c Bolesław Michałek w bazie filmpolski.pl

Bibliografia

edytuj