Wikipedia

Borów Wielki

wieś w województwie lubuskim

Borów Wielki – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie nowosolskim, w gminie Nowe Miasteczko.

Borów Wielki
wieś
Ilustracja
Kościół pw. św. Wawrzyńca
Państwo

 Polska

Województwo

 lubuskie

Powiat

nowosolski

Gmina

Nowe Miasteczko

Liczba ludności (2022)

634[1]

Strefa numeracyjna

68

Kod pocztowy

67-125[2]

Tablice rejestracyjne

FNW

SIMC

0912356

Położenie na mapie gminy Nowe Miasteczko
Mapa konturowa gminy Nowe Miasteczko, po lewej znajduje się punkt z opisem „Borów Wielki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Borów Wielki”
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Borów Wielki”
Położenie na mapie powiatu nowosolskiego
Mapa konturowa powiatu nowosolskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Borów Wielki”
Ziemia51°40′54″N 15°37′28″E/51,681667 15,624444
Multimedia w Wikimedia Commons

Nazwa edytuj

Nazwa pochodzi od polskiej nazwy bór określającej las, w którym wszystkie albo większość drzew to drzewa iglaste. Pierwsza wzmianka o wsi Borov z 1220 roku. W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Boraw[3][4].

W historii notowano również Grossenbora 1376, Grossenborau 1936-1945, Wielki Borów 1945, Borów Kożuchowski 1945-1948, Borów 1948-2001, Borów Wielki od 2001

Historia edytuj

Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z początków XIII wieku. Już od średniowiecza wieś ta należała do największych w okolicy. Prawdopodobnie od przełomu XIV i XV wieku występuje podział wsi na Borów Wielki Dolny i Borów Wielki Górny. W późniejszym okresie dodatkowo wydziela się Borów Środkowy. Od początku XV wieku wieś jest własnością rycerskiego rodu von Rechenberg. W latach powojennych Borów Wielki był siedzibą gminy.

W latach 1946-54 siedziba gminy Borów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Właściciele wsi Borów Wielki Dolny

  • XV–XVII w. ród von Rechenberg
  • 1676 von Knobelsdorff
  • do 1945 Robert von Trüschler

Właściciele wsi Borów Wielki Górny

  • od XV wieku do 1713 roku rodzina von Unruh
  • 1713 von Globen
  • 1804–1945 von Neumman.

Zabytki edytuj

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[5]:

  • kościół parafialny pod wezwaniem św. Wawrzyńca[6]. Wczesnogotycki, jednonawowy, murowany z kamienia i rudy darniowej z XIII wieku. W XV wieku dobudowano kwadratową wieżę oraz zakrystię. W XVIII wieku do nawy dobudowano kruchtę. W początkach XIX wieku zbudowano neogotyckie mauzoleum rodzin von Arnhold oraz Unruh. Pod koniec XIX wieku kościół otrzymał neogotycki hełm na wieży. W kościele zachował się późnogotycki tryptyk z około 1500 roku oraz renesansowa chrzcielnica z roku 1593 ufundowana przez Henryka von Rechenberga
  • plebania, nr 56, z XVIII wieku/XIX wieku
  • zespół pałacowy, z XVIII wieku-XIX wieku:
    • pałac z XVIII/XIX wieku. Klasycystyczny z elementami architektury późnobarokowej.Założony na rzucie prostokąta, dwukondygnacyjny, podpiwniczony. Dach mansardowy z wystawkami i wolimi oczami. Wybudowany na zlecenie Jana Ernesta Fryderyka von Arnold. Po II wojnie światowej pałac przechodził burzliwe dzieje. Do 1956 roku mieścił się tutaj Ośrodek Szkolenia Traktorzystów. Następnie w latach 1961-1967 funkcjonowało w pałacu więzienie dla kobiet. W latach 1967-1969 w budynku pałacu mieściła się szkoła. Od 1969 roku pałac jest w gestii PGR. W połowie lat 90 przechodzi w ręce prywatne. Obecnie jest zaniedbany
    • oficyna
    • park
    • dwór, z XVII wieku wybudowany na części murów wcześniejszego XV-wiecznego dworu. W 1962 roku dokonano adaptacji dworu na magazyn zbożowy. Obecnie w rękach prywatnych popada w ruinę

Borów Dolny:

  • park.

Demografia edytuj

Liczba mieszkańców miejscowości w poszczególnych latach[7]:

Rok Ilość mieszkańców
1998 678
2002 690
2009 702
2011 667
2021 634

Od 1998 do 2021 roku ilość mieszkańców zmalała o 6,5%.

Osoby urodzone w Borowie Wielkim edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 85 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
  4. ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, "Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis", Breslau 1889
  5. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 49. [dostęp 2013-02-02].
  6. ↑ Borów Wielki - Parafia pw. św. Wawrzyńca. kuria.zg.pl. [dostęp 2016-05-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-08)].
  7. ↑ Wieś Borów Wielki (lubuskie) » mapy, GUS, nieruchomości, regon, kod pocztowy, atrakcje, wypadki drogowe, kierunkowy, edukacja, demografia, tabele, zabytki, statystyki, linie kolejowe, liczba ludności, Polska w liczbach [dostęp 2023-01-02] (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Andrzejewski, T., Budowle sakralne powiatu nowosolskiego. Nowa Sól 2007, str 17
  • Andrzejewski, T., Miejscowości powiatu nowosolskiego. Nowa Sól: Muzeum Miejskie w Nowej Soli 2004, str 35-38
  • Lutsch, H., Verzeichnis der Kunstdenkmäler der Provinz Schlesien [Bd. 3]: Die Kunstdenkmäler des. Reg.-Bezirks Liegnitz Breslau: Wilh. Gottl. Korn. 1891, str 70
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Borów_Wielki&oldid=69336698”