Wikipedia

Bridgwater

miasto w Anglii

Bridgwater (IPA – /'brɪdʒˌwɒtə(ɹ)/, lok. /'brɪdʒˌwɒʔə(ɹ)/[2][3]) – miasto w Wielkiej Brytanii, w Anglii w hrabstwie Somerset. Stolica i centrum administracyjne okręgu Sedgemoor. Położone nad rzeką Parrett, na równinie Somerset Levels, między wzgórzami Quantock i Mendip, w odległości ok. 9 km od Kanału Bristolskiego. Miasto znajduje się w połowie drogi między Bristolem a Exeter, przy autostradzie M5.

Bridgwater
Ilustracja
Centralny punkt miasta
Państwo

 Wielka Brytania

Kraj

 Anglia

Region

South West

Hrabstwo ceremonialne

Somerset

Unitary authority

Somerset

Powierzchnia

28 km²

Populacja (2011)
• liczba ludności
• gęstość


35 886
1306 os./km²

Nr kierunkowy

01278

Kod pocztowy

TA6, TA5

Położenie na mapie Somersetu
Mapa konturowa Somersetu, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bridgwater”
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii
Mapa konturowa Wielkiej Brytanii, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Bridgwater”
Położenie na mapie Anglii
Mapa konturowa Anglii, na dole znajduje się punkt z opisem „Bridgwater”
Ziemia51°07′40,79″N 2°59′34,79″W/51,127997 -2,992997
Strona internetowa
Widok na West Quay
Kanał Bridgwater – Taunton

Miasto jest lokalnym centrum przemysłowym, a ze względu na dogodne położenie i możliwości transportowe, również regionalnym centrum logistycznym, siedzibą regionalnych centrów dystrybucyjnych takich firm jak m.in. Argos, Wincanton (Somerfield), Robert Wiseman & Sons Ltd. Stanowi zaplecze ekonomiczne dla siedziby władz hrabstwa – Taunton. Siedziba okręgu wyborczego.

Według danych na rok 2011 miasto zamieszkiwało 35 886 osób[4].

Nazwa edytuj

Pierwszy człon nazwy miasta, bridg- pochodzi od starogermańskiego brigg oznaczającego nadbrzeże, natomiast water to zniekształcona forma imienia Waltera Douaia, księcia normandzkiego[5]. Istnieje również wersja etymologiczna mówiąca o moście wybudowanym przez Waltera[6].

Potocznie miasto nazywane jest Bridgy[7].

Położenie geograficzne edytuj

 
Położenie miasta na mapie fizycznej południowo-zachodniej Anglii

Miasto położone jest w południowo-zachodniej Anglii, w rozległej niecce między wzgórzami Quantock z południa i Mendip z północnego zachodu, na równinie Somerset Levels, w jej północno-zachodniej części. Przez miasto przepływa rzeka Parrett, ulegająca silnym pływom oceanicznym z pobliskiego Kanału Bristolskiego. Jest jedną z siedmiu rzek w Anglii ulegających pływom morskim[8]. Dlatego rzeka płynie każdego dnia w dwóch kierunkach – w porze odpływu do ujścia i w głąb lądu podczas przypływu. Różnica w poziomie wód sięga od pół do trzech metrów[9]. Dokładne informacje łącznie z godzinami pływów znaleźć można na tablicy przy moście miejskim. Obecnie rzeka ujęta jest planem przeciwpowodziowym[10]. Rzeka połączona jest z inną rzeką Somersetu, Tone kanałem Bridgwater – Taunton o długości 23 km, wybudowanym w 1827 w celu połączenia wodnego między kanałem La Manche a Kanałem Bristolskim. Obecnie kanał nie ma znaczenia nawigacyjnego, wykorzystywany jest wyłącznie do celów rekreacyjnych[11].

Klimat edytuj

 
Śnieg na Wzgórzach Quantock

Tak jak reszta hrabstwa i regionu South West England, klimat Bridgwater jest wilgotniejszy i łagodniejszy niż w pozostałej części Anglii. Średnia roczna temperatura wynosi 10 °C i wykazuje wahania zarówno dobowe, jak i zależne od pory roku, ale z powodu łagodzącego wpływu morza odchyłki są znacznie mniejsze niż w pozostałej części kraju. Najzimniejszym miesiącem w mieście jest styczeń, gdy temperatura waha się między 1 a 2 °C. Najcieplejszymi miesiącami są lipiec i sierpień z temperaturą 21 °C[12].

Południowo-zachodnia część Anglii ulega działaniom Wyżu Azorskiego, który zwłaszcza latem rozszerza stąd swe działanie na obszary znajdujące się na północ hrabstwa. Wpływowi temu podlega również hrabstwo Sedgemoor i Bridgwater. Wskutek konwekcyjnego ruchu powietrza tworzą się chmury, redukując nasłonecznienie, zwłaszcza na obszarze przyległym do wzgórz Quantock Hills. Roczna liczba godzin słonecznych w mieście wynosi 1600[13].

Opady występują w relacji z niżami i konwekcją. Większość opadów występuje jesienią i ma związek z Niżem Atlantyckim Średni opad roczny wynosi 787 milimetrów[14]. W mieście śnieg jest prawdziwą rzadkością, rocznie występuje tu od 1 do 3 dni z pokrywą śnieżną, często bywają bezśnieżne zimy[15][16]. Największą prędkość wiatru notuje się od listopada do marca. Przeważają wiatry z południowego zachodu i – co specyficzne dla miasta, z północy, od strony wzgórz Mendip[17].

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII rok
temp max. °C 7,9 8,0 10,2 12,2 15,6 18,3 20,7 20,5 17,8 14,2 10,8 8,8 13,8
temp min. °C 1,9 1,8 3,0 3,6 6,2 8,8 10,9 10,8 9,0 6,7 4,1 2,9 5,8
opad mm 123,6 87,6 80,6 66,3 62,6 58,7 43,4 66,5 85,4 108,6 106,6 128,7 1018,6

Temperatury minimalne, maksymalne i średnie opad miesięczne w latach 1971–2000 w Nettlecombe pod Bridgwater[18].

Historia edytuj

 
Fabryka Royal Ordnance Factory w Bridgwater produkowała amunicję podczas II wojny światowej
 
Mapa Bridgwater z roku 1946
 
Historyczność miasta podkreślana jest na każdym kroku

Wieki średnie edytuj

Najstarsze udokumentowane informacje na temat miasta sięgają roku 800, następnie zostało ono wzmiankowane w Domesday Book (1086). W 1200 miasto uzyskało status gminy (borough), miało prawo wybudować most i zamek miejski – przywileje te nadał miastu Henryk II Plantagenet. Wybudowany w jego czasach zamek przetrwał do czasów dyktatury Olivera Cromwella[19].

W związku z częstymi wylewami rzeki Parrett, spowodowanymi pływami, wybudowano fosę miejską o szerokości 20 metrów, gromadzącą wodę w okresach przypływów i chroniącą śródmieście. Za czasów Henryka III miasto uzyskało dalsze przywileje handlowe i stało się siedzibą gildii[20].

Czasy nowożytne edytuj

W roku 1487 król Henryk VIII złożył deklarację mieszkańcom miasta, że Bridgwater będzie hrabstwem z własnymi prawami[21]. W XVII wieku, po nieudanej próbie zburzenia siedziby parlamentu brytyjskiego, w kraju powstała tradycja obchodzenia rocznicy zamachu fajerwerkami. W Bridgwater pokazy pirotechniczne dają początek brytyjskiemu karnawałowi. W 1645 miasto ucierpiało w walkach podczas dyktatury Cromwella i związanej z nią wojny domowej. Kilkadziesiąt lat później, w 1685, Bridgwater stało się miejscem rebelii Monmoutha. Książę Monmouth ogłosił się samozwańczym królem Anglii, a uroczystość koronacyjna odbyła się na centralnym placu miasta, Cornhill Square. Oddziały Monmoutha ruszyły niezwłocznie na podbój Bristolu i Bath. Operacja nie udała się i po ostatecznej klęsce w bitwie o Sedgemoor[22] (1685) Monmouth został stracony w londyńskiej Tower. Bitwa została stoczona pod niedaleką wsią Westonzoyland i uważana jest za ostatnią bitwę w Anglii rozegraną w uzgodnionym przez obie strony miejscu i czasie[23]. W tym czasie na znaczeniu zyskuje port w Bridgwater, jako część portu bristolskiego, zajmujący się głównie sprowadzaniem wina z Francji[5]. jako pierwsze miasto w Anglii, Bridgwater wystąpiło w roku 1785 z petycją o zniesienie niewolnictwa[21]. Wraz z rozwojem techniki w XVIII-XIX wieku Bridgwater zyskało na znaczeniu jako miasto przemysłowe, ze szczególnym nastawieniem na przemysł mineralny. Powstały doki miejskie, wkrótce też uzyskało ono połączenie kolejowe z Bristolem i Londynem w ramach tzw. Grand Western Railway. Rozwinął się przemysł mineralny i cegielnictwo, w XIX wieku produkowano tu na szeroką skalę dachówki.

Historia najnowsza edytuj

Koniec dziewiętnastego stulecia i początek dwudziestego to przyśpieszenie industrializacji kraju, które co prawda nie uczyniło z Somersetu regionu przemysłowego, ale ugruntowało pozycję Bridgwater jako jednego z najważniejszych centrów przemysłowych hrabstwa. Bridgwater stało się dużym skupiskiem proletariatu, toteż nie oszczędziły go fale strajków z 1890 i 1926 roku. Zwłaszcza ten drugi, 3 maja przebiegał gwałtownie i został siłą zdławiony przez policję[24]

W pierwszych dniach II wojny światowej miasto żywiołowo odpowiedziało na apel premiera o przyjmowanie żon i dzieci zmobilizowanych żołnierzy. Miasto przyjęło 6500 matek i dzieci, z czego aż 1000 w pierwszym tygodniu po apelu[21]. Na apel uprawiania działek i hodowania królików Dig for Victory w mieście powstało 400 nowych działek[21]. Bitwa o Anglię obeszła się z miastem stosunkowo łagodnie: miasto przeżyło trzy poważne naloty – 1 sierpnia, w nocy z 24 na 25 sierpnia i 1 października 1940. Efektem bitwy powietrznej na terenie miasta były 263 zrzucone bomby, 1638 uszkodzonych budynków i 4 zestrzelone samoloty wroga[21]. Już na początku wojny w północno-zachodniej części miasta, na granicy z wsią Woolavington lokalizowano ROF Bridgwater, znaną również jako ROF 37, fabrykę środków wybuchowych i amunicji. Produkowano tu heksogen[25], wówczas nowoczesny środek wybuchowy, jeszcze w fazie eksperymentalnej. Na potrzeby fabryki wybudowano nawet sztuczną rzekę Huntspill[26].

Do lat 50. XX wieku miasto znane było jako ośrodek wikliniarstwa. Przemysł ten upadł wraz z osuszeniem bagien Sedgemoor. Upadła również jedna z większych angielskich cegielni. Miasto ponownie zyskało na znaczeniu podczas rewolucji logistycznej lat 70., będąc miejscem do obsługi regionalnych centrów dystrybucyjnych wielkich firm.

Demografia, oświata i nauka edytuj

Według danych na rok 2001 Bridgwater zamieszkiwało 36 563 osób[4]. Najwięcej ludności, bo 29,6% znajduje się w wieku produkcyjnym. Dokładniej proporcje między poszczególnymi grupami wiekowymi ilustruje poniższa tabela (dane na rok 2001):

Wiek udział procentowy
0-15 20,6
16-24 14,0
25-44 29,6
45-emeryt. 17,4
wiek emeryt. 18,3

Profil ludności miasta, charakterystyczny dla regionów wiejskich w Anglii, przedstawia poniższa tabela[27].

Bridgwater[28] Anglia[28]
Średnia wieku 37 39,05
Emeryci 21,19% 21,96%
Bezrobotni 3,65% 3,22%
Z wyższym wykształceniem 9,96% 19,77%
Studenci 1,61% 3,40%
Imigranci 12,16% 12,18%
Średnia droga dojazdu do pracy 10,57 km 14,63 km

W Bridgwater znajduje się dziewięć szkół podstawowych, pięć średnich oraz trzy specjalne. W mieście działa college, przekształcony z dawnej szkoły politechnicznej, w którym kształci się, zarówno na kursach stałych, jak i wieczorowych i zaocznych, 20 000 studentów rocznie[29]. Obecnie oferuje kształcenie nie tylko w kierunkach technicznych, ale ogólnokształcącym i humanistycznym.

Administracja i polityka edytuj

W roku 1973 w wyniku reformy administracyjnej Bridgwater stracił swój historyczny status borough i stając się częścią i zarazem stolicą dystryktu Sedgemoor. Jest siedzibą Okręgu Wyborczego Bridgwater. W parlamencie brytyjskim reprezentowany jest przez jednego posła, wybieranego w ordynacji większościowej. Obecnie już drugą kadencję (od 2001) deputowanym jest Ian Liddel-Graigner z Partii Konserwatywnej[30]. Burmistrzem miasta jest Graham Granter[31] z partii liberalnej.

Religia edytuj

 
Wieża tego kościoła ma ponad 52 m

Wśród mieszkańców miasta dominującą religią jest chrześcijaństwo, głównie katolicyzm i anglikanizm. Jest również ważną siedzibą różnych obrządków: metodystów, zielonoświątkowców oraz Armii Zbawienia. Z pozostałych wyznań przeważa islam i hinduizm, głównie w środowiskach imigracyjnych.

W mieście znajduje się w sumie obecnie 11 świątyń i miejsc kultu religijnego[32] (w roku 2008 było 21 świątyń i miejsc kultu religijnego[33]).

Kościoły:

  • Kościół św. Marii
  • katolicki kościół pod wezwaniem św. Józefa
  • kościół Armii Zbawienia (znany mieszkańcom z corocznych koncertów kolęd)
  • kościół metodystów

Kultura, wydarzenia i imprezy edytuj

 
Podczas karnawału w Bridgwater
 
Pomnik upamiętniający sztuczne ognie w Bridgwater

Bridgwater jest centrum kulturalnym dystryktu Sedgemoor w hrabstwie Somerset. Największym ośrodkiem organizacyjnym i wystawowym jest dom kultury Bridgwater Arts Centre, działa od roku 1946 i koordynuje życie kulturalne miasta. Gościł po raz pierwszy po wojnie Congrès international d’architecture moderne[34]. Dla młodzieży stworzono, częściowo za miejskie pieniądze, klub Engine Room, prowadzący działalność kulturalną i edukację techniczną (w tym internetową). Miasto posiada bibliotekę, działającą od 1906 roku[35].

Karnawał Guya Fawkesa edytuj

Osobny artykuł: Karnawał w Bridgwater.

Południowa i południowo-zachodnia Anglia mają swój specyficzny rodzaj rozrywki – karnawały. O ile na południu odbywają się one w sierpniu (np. karnawał w Ryde), w Somersecie ich największe nasilenie przypada na listopad, a wiąże się je tradycyjnie ze Spiskiem Prochowym. Karnawał w Bridgwater odbywa się zawsze w pierwszy piątek listopada bądź piątek przed 5 listopada – dniem Guya Fawkesa i uważany jest za największy karnawał Anglii[36]. Odbywa się cyklicznie jako stałe święto od roku 1880 i pod tym względem ustępuje tylko karnawałowi w Ryde na Wyspie Wight[37]. W święcie biorą udział lokalne szkoły tańca, całość polega na przejściu korowodu karnawałowego, najczęściej na specjalnie na tę okoliczność przygotowywanych platformach. Impreza corocznie gromadzi ok. 20 000 widzów i jest jedną z największych cyklicznych imprez południowo-zachodniej Anglii. Po inauguracji w Bridgwater w następnych dniach karnawał przenosi się do innych miast dystryktu Sedgemoor – Highbridge, Burnham-on-Sea i North Petherton. Podczas karnawału prowadzi się zbiórkę pieniędzy na cele dobroczynne – w roku 2007 zebrano 28 000 funtów[38].

Karnawałowi towarzyszy corocznie Squib Parade – pokaz sztucznych ogni w stylu osiemnastowiecznym (po angielsku zwanych Squib). Odbywa się on na zakończenie karnawału, a udział w nim bierze ok. 200 osób[39]. Dwustu uczestników, zwanych squibbers bądź squib marshals tworzy dwuszereg wzdłuż ulicy High Street i odpala specjalnie na ten dzień przygotowane pochodnie, wykonane według osiemnastowiecznej receptury. W centrum miasta znajduje się pomnik Squibbersa.

Inne wydarzenia edytuj

Targ zwierząt Odbywa się corocznie od początku XVI wieku i uważany jest za jeden z najstarszych w Anglii[40]. Dawniej handlowano tu końmi, obecnie dominują mniejsze zwierzęta – kucyki i osły. Impreza odbywa się tradycyjnie w trzeci czwartek września, w okolicy dnia św. Macieja. Wydarzeniu towarzyszy weekendowy festyn i dni miasta.

Corocznie w lipcu ma miejsce Someset Art Week – największe wydarzenie kulturalne miasta. Towarzyszą mu wystawy, koncerty i niewielkie imprezy publiczne.

Architektura i zabytki edytuj

 
Pomnik pamięci ofiar wojny
 
Haygrove School

Choć miasto znane jest ze średniowiecza, niewiele ostało się w nim z architektury XVIII wieku i późniejszej. Po przebudowie w XVIII wieku, centrum zaczęło kształtować się na nowo. Największe piętno na wyglądzie śródmieścia wywarł wiek XIX[41]. Architektura obiektów przemysłowych ukształtowała się pod koniec XIX wieku[41]. Dwudziesty wiek nie zaszkodził wiktoriańskiemu wyglądowi śródmieścia, a miasto rozwija się głównie na peryferiach, bez ingerencji w centralną część. Najwyższy budynek miasta, jedyny wieżowiec, liczy dziewięć pięter, przeważa budownictwo do 25 metrów.

Budownictwo sakralne edytuj

Najważniejszym budynkiem sakralnym miasta – i jednym z najstarszych – jest czternastowieczny kościół św. Marii Magdaleny. Kościół w tym miejscu był już w średniowieczu, obecna budowla pochodzi z początków XIV wieku. Kościół ma strzelistą, smukłą sylwetkę z charakterystyczną smukłą wieżą o wysokości 52 metrów[42]. Kościół uznany został za zabytek klasy I. Według legendy, z wieży budowli Monmouth obserwował swych wrogów przed ostatecznym atakiem[43][44]. Innym zabytkiem sakralnym jest anglikański kościół św. Jana Chrzciciela (bud. 1843), arch. John Brown.

Budownictwo świeckie edytuj

Na Bath Street, u wylotu miasta, położony jest dworek Sydenham Manor House, najważniejszy świecki zabytek miasta, klasy II. Wybudowany w XIV wieku, odrestaurowany w roku 1613[45]. Nieudostępniony do zwiedzania, większość znajdujących się w nim cennych obiektów jest obecnie w muzeum miejskim[41].

Na przedmieściu, w Goathurst znajduje się osiemnastowieczny dworek Halswell House, wybudowany w XVIII wieku w stylu klasycystycznym. Otoczenie zawiera również elementy z tego okresu, m.in. łuk w stylu rzymskim. Podczas II wojny światowej mieścił się tu krótko obóz jeniecki. Dworek znajduje się w rękach prywatnych, częściowo udostępniony do zwiedzania[46].

Najważniejszym pomnikiem miasta, na centralnym miejscu u zbiegu Fore Street i High Street jest pomnik Roberta Blake’a, wybudowany w roku 1900[21]. W roku 2004 na centralnym placu miasta powstał pomnik upamiętniający unikalne w skali Anglii pokazy sztucznych ogni w stylu historycznym – Squibber’s Monument.

Zabytki i pomniki miasta

Sport i rekreacja edytuj

Klub piłkarski, Bridgwater Town F.C., największy klub sportowy miasta, występuje w rozgrywkach piłkarskich pierwszej ligi amatorskiej, w okręgu południowo-zachodnim. Klub rugby Bridgwater & Albion RFC, najstarszy istniejący obecnie klub sportowy miasta gra w III lidze[47]. Miasto posiada jeden mały stadion piłkarski oraz publiczną pływalnię krytą Sedgemoor Splash, obiekt utrzymany w konwencji aquaparku, ze zjeżdżalniami i sztuczną falą[48]. Możliwe jest uprawianie sportów wodnych – żeglarstwa na zalewie retencyjnym i w dokach, oraz kajakarstwa na kanale Taunton – Bridgwater oraz rzece Parrett. Przez miasto przebiega krajowy szlak rowerowy nr 3[49] łączący Land’s End i Bristol.

Tereny zielone edytuj

 
Staw przy Taunton Road – ulubione miejsce wędkarzy

Bridgwater posiada wiele terenów zielonych, choć niekoniecznie w centrum miasta. Nie ma typowego parku, największy obiekt tego typu znajduje się w klinie między drogą A 38 a rzeką Parrett i pełni funkcję błoni miejskich. Drugie błonia, wykorzystywane jako teren do festynów i imprez masowych, są położone na zachód od Durleigh Road, na zachodnich przedmieściach. Blisko centrum znajduje się skwer Kings Place, z pomnikiem ofiar II wojny światowej. Zielone tereny rekreacyjne są przede wszystkim związane z ciekami wodnymi – rzeką Parrett i kanałem Bridgwater – Taunton o długości 23 km[11], wzdłuż którego przebiega krajowa rowerowa droga nr 3. Sprzęt pływający, głównie kajaki, udostępnia miejscowy oddział YMCA[50]. Jezioro retencyjne i rezerwuar wody pitnej w Durleigh jest wykorzystywane do uprawiania sportów wodnych. Blisko śródmieścia znajduje się staw, użytkowany tradycyjnie przez wędkarzy.

Gospodarka edytuj

 
Baza dystrybucyjna Wincantona i Somerfielda w Bridgwater

Od czasów powojennych krajobraz gospodarczy miasta uległ zasadniczym przeobrażeniom, w dużej mierze odzwierciedlającym sytuację ogólną w kraju, ale też kształtowaną przez czynniki regionalne i lokalne. Z ośrodka drobnej wytwórczości i rzemiosła miasto przeistoczyło się w ośrodek przemysłowy o skali ponadregionalnej. Nowe życie przyniosła zwłaszcza budowa autostrady M5 i regulacja rzeki Parrett, aczkolwiek jej znaczenie znacznie zmalało, a port towarowy ma już wyłącznie znaczenie lokalne.

Ze względu na infrastrukturę – bliskość autostrady M5, lotniska, sieć dróg, Bridgwater jest siedzibą przemysłu przetwórczego, zwłaszcza w branży spożywczej. Znajdują się tu pakowarnie (JP Fruits, Sharpak, Delta), rozlewnia soków (Gerber) oraz mleczarnia wraz z centrum dystrybucji – Robert Wiseman & Sons, oddana do użytku w roku 2008. Bridgwater to również ośrodek logistyczny o znaczeniu ponadregionalnym – centrum regionalnych ośrodków dystrybucyjnych wielu firm – Exel (kontrakt z NHS – Narodowym Funduszem Zdrowia), Wincanton – kontrakt z sieciami sklepów i marketów Somerfield, centrum dystrybucji Argos oraz Morrisons (w budowie), a także centra logistyczne Langdons, Eddie STOBART. W Bridgwater znajduje się oddział amerykańskiego koncernu CRC[51], produkujący środki utrzymania ruchu (głównie aerozole). Do niedawna działała tu duża fabryka celofanu, obecnie zlikwidowana. Mimo licznych przekształceń i likwidacji, miasto nie jest zagrożone bezrobociem, które w 2000 wynosiło 700 osób[52].

Transport edytuj

 
Stacja kolejowa w Bridgwater
 
Wjeżdżających do miasta autostradą M 5 wita pomnik z wierzby

Bridgwater zawsze był centrum komunikacyjnym o znaczeniu ponadregionalnym. Do czasów nowożytnych największą arterią miasta była rzeka Parrett, której zawdzięcza ono egzystencję i rozwój[53]. W latach sześćdziesiątych XIX wieku wybudowano kolej łączącą Plymouth z Bristolem i Londynem; przebiegała ona przez miasto a budynek dworcowy zaprojektował Isambard Kingdom Brunel. Od tego czasu znaczenie tego ośrodka miejskiego wzrosło. Miastu pomogło również wybudowanie autostrady M5 w latach 70. – droga szybkiego ruchu połączyła je z najważniejszymi ośrodkami w Anglii. Obecnie miasto skomunikowane jest z większymi ośrodkami miejskimi w hrabstwie, jak również z dużymi miastami: Bristol, Cardiff, Londyn, Birmingham. Jedyną niedogodnością jest fakt że z powodu zbyt krótkich peronów nie zatrzymują się tu pociągi pośpieszne – najbliższa stacja to Taunton. Bridgwater jest również centrum autobusowej komunikacji miejskiej i podmiejskiej, dysponuje dworcem autobusów miejskich, podmiejskich i dalekobieżnych.

Transport szynowy edytuj

Zobacz też: Linia kolejowa Bristol – Exeter.

Transport drogowy edytuj

Transport lotniczy edytuj

Bridgwater w kulturze edytuj

 
Admirał Blake znów walczy z Francuzami. Francuski targ w Bridgwater

W Ulisessie Jamesa Joyce’a pojawia się marynarz, który pływał z cegłami z Bridgwater i znalazł „pchłę w łóżku w Bridgwater”[56]. Obraz miasta i jego mieszkańców znajdujemy w książce popularnej pisarki i żeglarki angielskiej Clare Francis Homeland[57], jak również odnajdziemy tam stosunek mieszkańców miasta do polskiej emigracji wojennej. Na Castle Street kręcono film Przygody Toma Jonesa[58]. Nazwa miasta została również rozsławiona przez Toma Kinga, barona Bridgwater, ministra w rządach Margaret Thatcher, wyśmiewanego wielokrotnie w programie satyrycznym Spitting Image. Miasto jest również obiektem dowcipów znanych jako Bridgwater Jokes, odpowiednikiem kulturowym polskiego Wąchocka.

Miasta partnerskie edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ New Mayor sworn in. Bridgwater Mercury, 2011-05-20. [dostęp 2011-05-21]. (ang.).
  2. ↑ Forma niepoprawna, aczkolwiek bardzo rozpowszechniona w regionie.
  3. ↑ Glottalisation in the UK. [dostęp 2008-05-31]. (ang.).
  4. ↑ a b Somerset Intelligence: Statistics for Wards, LSOAs and Parishes – SUMMARY Profiles. [dostęp 2014-01-04]. (ang.).
  5. ↑ a b A brief history of Bridgwater. [dostęp 2008-05-26]. (ang.).
  6. ↑ British history online. [dostęp 2008-05-26]. (ang.).
  7. ↑ Bridgwater, Somerset Inside Information and Stuff Only Locals Know. [dostęp 2008-09-25]. (ang.).
  8. ↑ Bridgwater – origins and history. [dostęp 2008-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-04-28)]. (ang.).
  9. ↑ Where are the largrst tides?. [dostęp 2008-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-13)]. (ang.).
  10. ↑ Parrett Catchment Project. [dostęp 2008-05-27]. (ang.).
  11. ↑ a b The Bridgwater and Taunton Canal. [dostęp 2008-09-28]. (ang.).
  12. ↑ MetOffice: South – West England – temperature. [dostęp 2008-09-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-07-20)]. (ang.).
  13. ↑ MetOffice: South – West England – Sunshine. [dostęp 2008-09-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-07-20)]. (ang.).
  14. ↑ MetOffice: Rainfall South –West England. [dostęp 2008-09-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-01-09)]. (ang.).
  15. ↑ Could we see snow in Somerset?. [dostęp 2008-09-16]. (ang.).
  16. ↑ MetOffice: South – West England – snow. [dostęp 2008-09-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-07-20)].
  17. ↑ MetOffice: South – West England – Wind. [dostęp 2008-09-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-07-20)]. (ang.).
  18. ↑ MetOffice: Nettlecombe 1971-2000 averages. [dostęp 2008-09-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-02)]. (ang.).
  19. ↑ A vision of Britain through time – Bridgwater. [dostęp 2008-05-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-02)]. (ang.).
  20. ↑ Grahame Farr: Somerset Harbours. Londyn: Christopher Johnson.
  21. ↑ a b c d e f Roger Evans: The Book of Bridgwater. Tiverton: Halsgrove, 2007. ISBN 978-1-84114-509-9.
  22. ↑ The battle of Sedgemoor. [dostęp 2008-05-26]. (ang.).
  23. ↑ History of Bridgwater. [dostęp 2008-09-16]. (ang.).
  24. ↑ Dave Chapple: 1924-1927 Class conflict in a Somerset town. Bridgwater: Somerset Socialist Library, 2002.
  25. ↑ Wayne Cocroft: 'Dangerous Energy: The archaeology of gunpowder and military explosives manufacture. Swindon: English Heritage, 2000. 1-85074-718-0.
  26. ↑ Michael Williams: The Draining of the Somerset Levels. Cambridge: Cambridge University Press, 1970, s. 238. ISBN 0-521-07486-X.
  27. ↑ Somerset County Council: Bridgwater. [dostęp 2008-09-25]. (ang.).
  28. ↑ a b TA6 – demographic data. [dostęp 2008-09-25]. (ang.).
  29. ↑ College Pen Portrait. [dostęp 2008-09-25]. (ang.).
  30. ↑ Alphabetical List of Constituencies and Members of Parliament. [dostęp 2008-09-26]. (ang.).
  31. ↑ Cllr Graham Granter. [dostęp 2008-09-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-27)]. (ang.).
  32. ↑ Bridgwater places of worship [online], 1 sierpnia 2021.
  33. ↑ Bridgwater places of worship. [dostęp 2008-05-29]. (ang.).
  34. ↑ Carolyn Aguilar-Dubose, CIAM. Congrès international d’architecture moderne [online], www.arquitectura.uia.mx [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] (hiszp.).
  35. ↑ The Bridgwater Public Library. [dostęp 2008-09-25]. (ang.).
  36. ↑ Historia karnawału w Bridgwater. [dostęp 2008-05-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-28)]. (ang.).
  37. ↑ The History of Ryde Carnival. [dostęp 2008-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-07)]. (ang.).
  38. ↑ „Bridgwater Star”. Maj 22/08 01/2004, 2008. Matthew College. Bridgwater: Newquest Media. (ang.). 
  39. ↑ Karnawał w Bridgwater. [dostęp 2008-05-26]. (ang.).
  40. ↑ Bridgwater – economic history. [dostęp 2008-05-26]. (ang.).
  41. ↑ a b c Somerset County Council: Bridgwater. [dostęp 2008-09-28]. (ang.).
  42. ↑ a b St Mary, Bridgwater, Somerset. National Churches Trust. [dostęp 2023-11-11]. (ang.).
  43. ↑ St Mary’s Church. [dostęp 2008-05-29]. (ang.).
  44. ↑ Nikolaus Pewsner: South and West Somerset. Londyn: Penguin Books, 1985, s. 94-96. ISBN 0-14-071014-0.
  45. ↑ Sydenham Manor House. [dostęp 2008-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-31)]. (ang.).
  46. ↑ Halswell House. [dostęp 2008-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-18)]. (ang.).
  47. ↑ Bridgwater Rugby Football Club. [dostęp 2008-09-28]. (ang.).
  48. ↑ Sedgemoor Splash. [dostęp 2008-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-21)]. (ang.).
  49. ↑ National Cycle Network. [dostęp 2008-09-30]. (ang.).
  50. ↑ Bridgwater YMCA Foyer. [dostęp 2008-09-28]. (ang.).
  51. ↑ Ambersilco.uk.
  52. ↑ Dane statystyczne miasta Bridgwater. [dostęp 2008-05-26]. (ang.).
  53. ↑ Bridgwater Shipping. Brigwaayter TC. [dostęp 2023-11-11].
  54. ↑ National rail: Bridgwater (BWT). [dostęp 2023-11-11].
  55. ↑ Transport. Bridgwater and taunton College. [dostęp 2023-11-11].
  56. ↑ James Joyce: Ulysses. Znak. ISBN 83-240-0210-3.
  57. ↑ Clare Francis: Homeland. London: Macmillan, 2004. ISBN 978-0-333-90814-3.
  58. ↑ Bridgwater Tourist Information Sedgemoor Somerset. [dostęp 2008-09-25]. (ang.).

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bridgwater&oldid=73235895”