Christian Cannabich

niemiecki muzyk z XVIII wieku

Johann Christian Innocenz Bonaventura Cannabich (ochrzczony 28 grudnia 1731 w Mannheimie[1], zm. 20 stycznia 1798 we Frankfurcie nad Menem[1][2]) – niemiecki kompozytor, skrzypek i dyrygent, przedstawiciel młodszej generacji szkoły mannheimskiej[1].

Johann Christian Cannabich
Ilustracja
Portret Johanna Christiana Cannabicha autorstwa Egida Verhelsta
Imię i nazwisko

Johann Christian Innocenz Bonaventura Cannabich

Data i miejsce urodzenia

przed lub 28 grudnia 1731 (data chrztu)
Mannheim

Pochodzenie

niemieckie

Data i miejsce śmierci

20 stycznia 1798
Frankfurt nad Menem

Instrumenty

skrzypce

Gatunki

muzyka poważna, muzyka klasycyzmu

Zawód

skrzypek, dyrygent

Aktywność

II poł. XVIII wieku

Powiązania

szkoła mannheimska

Życiorys

edytuj

Syn Martina Friedricha. Gry na skrzypcach i kompozycji uczył się u ojca oraz Johanna Stamitza[1]. 6 maja 1744 roku wraz z bratem Matthiasem został przyjęty jako uczeń do mannheimskiej orkiestry dworskiej i od 1745/1746 roku występował w niej jako skrzypek[1]. Jesienią 1750 roku, dzięki stypendium przyznanemu przez elektora Karola IV Teodora, wyjechał do Rzymu, gdzie pobierał naukę u Niccolò Jommellego[1]. W 1753 roku wyjechał do Stuttgartu, rok później do Mediolanu, by ostatecznie w 1757 roku powrócić do Mannheimu, gdzie po śmierci Johanna Stamitza objął stanowisko koncertmistrza orkiestry mannheimskiej[1][2].

W latach 60. i 70. XVIII wieku święcił triumfy jako koncertmistrz i kompozytor, występując często na scenach paryskich[1][2]. Dzięki wsparciu księcia Christiana IV drukował w Paryżu swoje utwory, zaś w 1772 roku zdobył w tym mieście złoty medal w konkursie na symfonię[1]. Pisał muzykę do baletów wystawianych w Paryżu, Berlinie i Kassel[1]. Przyjaźnił się z Leopoldem Mozartem oraz jego synem Wolfgangiem Amadeusem[1], który podziwiał jego muzykę i nawiązywał później do niej w swojej twórczości[1][3]. Salzburski kompozytor udzielał także lekcji gry na fortepianie córce Cannabicha, trzynastoletniej Rosie, według jego słów: „bardzo ładnej, ułożonej panience”[4] oraz sportretował ją w jednej ze swoich sonat (KV 309)[5]. W 1774 roku Cannabich objął posadę dyrektora muzyki instrumentalnej na dworze w Mannheimie[1][2][3]. W 1778 roku wraz z dworem i większością orkiestry przeniósł się do Monachium[1]. Pod koniec życia popadł w problemy finansowe, co zmusiło go do podróżowania z koncertami[1].

Skomponował m.in. ponad 90 symfonii, koncerty, kwintety, tria i duety, około 40 baletów, opery Azakia (1778) i La Croisée (1788) oraz melodramat Elektra (1780)[1]. Częściej od innych twórców szkoły mannheimskiej tworzył 4-częściowe kompozycje cykliczne i stosował powolne wstępy. Melodyka Cannabicha utrzymana była w stylu galant[1]. Jako jeden z pierwszych kompozytorów przydzielał większe partie melodyczne klarnetom i wykorzystywał brzmienie liryczne fagotu[1]. Dyrygując orkiestrą, zgodnie z ówczesnymi zwyczajami występował jako pierwszy skrzypek, udzielając muzykom wskazówek ruchami łokcia i głowy[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 2. Część biograficzna cd. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1984, s. 22–23. ISBN 83-224-0223-6.
  2. a b c d Don Michael Randel: The Harvard Concise Dictionary of Music and Musicians. Cambridge: Belknap Press, 2002, s. 110. ISBN 0-674-00084-6.
  3. a b The Oxford Dictionary of Music. Oxford: Oxford University Press, 2013, s. 141. ISBN 978-0-19-957854-2.
  4. Max Becker: Biografia ilustrowana – Wolfgang Amadeusz Mozart. Warszawa: Muza SA, 2006, s. 76. ISBN 83-7319-911-X.
  5. Alfred Einstein: Mozart. Człowiek i dzieło. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1983, s. 249. ISBN 83-224-0226-0.

Linki zewnętrzne

edytuj