Crotalusrodzaj węży z podrodziny grzechotników (Crotalinae) w rodzinie żmijowatych (Viperidae).

Crotalus[1]
Linnaeus, 1758[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – grzechotnik rogaty {C. cerastes}
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Rząd

łuskonośne

Podrząd

węże

Infrarząd

Alethinophidia

Nadrodzina

Elapoidea

Rodzina

żmijowate

Podrodzina

grzechotniki

Rodzaj

Crotalus

Typ nomenklatoryczny

Crotalus horridus Linnaeus, 1758

Synonimy
Gatunki

zobacz opis w tekście

Zasięg występowania

edytuj

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce (Kanada, Stany Zjednoczone, Meksyk, Belize, Gwatemala, Salwador, Honduras, Nikaragua, Kostaryka, Aruba, Kolumbia, Wenezuela, Gujana, Surinam, Gujana Francuska, Brazylia, Peru, Boliwia, Paragwaj, Urugwaj i Argentyna)[12][13].

Systematyka

edytuj

Etymologia

edytuj
  • Crotalus (Crotalinus): gr. κρoταλον krotalon „grzechotka”, od κροτεω kroteō „grzechotać, stukać”[14].
  • Crotalophorus: gr. κρoταλον krotalon „grzechotka”, od κροτεω kroteō „grzechotać, stukać”[14]; φoρεω phoreō „nosić”[15]. Gatunek typowy: Crotalus durissus Linnaeus, 1758.
  • Caudisona: łac. cauda „ogon”[16]; sonus „hałas, dźwięk”[17]. Gatunek typowy: Caudisona terrifica Laurenti, 1768 (= Crotalus durissus Linnaeus, 1758).
  • Crotalurus: gr. κρoταλον krotalon „grzechotka”, od κροτεω kroteō „grzechotać, stukać”[14]; ουρα oura „ogon”[18]. Nazwa zastępcza dla Crotalus Linnaeus, 1758.
  • Uropsophus: gr. ουρα oura „ogon”[18]; ψοφος psophos „hałas”[19]. Gatunek typowy: Uropsophus triseriatus Wagler, 1830.
  • Urocrotalon: gr. ουρα oura „ogon”[18]; κρoταλον krotalon „grzechotka”, od κροτεω kroteō „grzechotać, stukać”[14]. Gatunek typowy: Crotalus durissus Linnaeus, 1758.
  • Aploaspis: gr. ἁπλοος haploos „prosty”[20]; ασπις aspis „żmija”[21]. Gatunek typowy: Caudisona lepida Kennicott, 1861.
  • Aechmophrys: gr. αιχμη aikhmē „włócznia”[22]; οφρυς ophrus, οφρυος ophruos „brew”[23]. Gatunek typowy: Crotalus cerastes Hallowell, 1854.
  • Paracrotalus: gr. παρα para „blisko”[24]; rodzaj Crotalus Linnaeus, 1758. Gatunek typowy: Caudisona terrifica Laurenti, 1768 (= Crotalus durissus Linnaeus, 1758).

Podział systematyczny

edytuj

Do rodzaju należą następujące gatunki[12]:

Przypisy

edytuj
  1. Crotalus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 214. (łac.).
  3. J.L. Gronovius: Zoophilacium Gronovianum: exhibens animalia quadrupeda, amphibia, pisces, insecta, vermes, mollusca, testacea, et zoophyta. Cz. 1. Lugduni Batavorum: Apud Theodorum Haak et Socium et Samuelem et Johannem Luchtmans, 1763, s. 26. (łac.).
  4. J.N. Laurenti: Specimen medicum, exhibens synopsin reptilium emendatam cum experimentis circa venena et antidota reptilium austracorum, quod authoritate et consensu. Viennae: Joan. Thomae, 1768, s. 92. (łac.).
  5. C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 77. (fr.).
  6. C.S. Rafinesque. Animals. III Class. Erpetia.—The Reptiles. „Annals of Nature”. 1, s. 5, 1820. (ang.). 
  7. J.G. Wagler: Natürliches System der Amphibien, mit vorangehender Classification der Säugethiere und Vögel. Ein Beitrag zur vergleichenden Zoologie. München, Stuttgart und Tübingen: In der J.G. Cotta’scchen Buchhandlung, 1830, s. 176. (niem.).
  8. L.J.F.J. Fitzinger: Systema reptilium. Fasciculus primus, Amblyglossae. Vindobonae: Braumüller et Seidel, 1843, s. 29. (łac.).
  9. E.D. Cope. On the Reptilia and Batrachia of the Sonoran Province of the Nearctic Region. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 18, s. 310, 1866. (ang.). 
  10. E. Coues: Synopsis of the reptiles and batrachians of Arizona; with critical and field notes, and an extensive synonymy. W: G.M. Wheeler: Report upon United States Geographical surveys west of the one hundredth meridian. Cz. 5: Zoology. Washington: G.P.O., 1875, s. 609. (ang.).
  11. A.F.T. Reuss. Über eine neurotoxische Otterngruppe Europas, Mesocoronis 1927. und über ihre Stellung unter den Solenoglyphen der Welt. „Glasnik zemaljskog muzeja u Bosni i Hercegovini”. 42, s. 88, 1930. (niem.). 
  12. a b P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Crotalus. The Reptile Database. [dostęp 2019-11-19]. (ang.).
  13. R. Midtgaard: Crotalus. RepFocus. [dostęp 2019-11-19]. (ang.).
  14. a b c d Jaeger 1944 ↓, s. 63.
  15. Jaeger 1944 ↓, s. 172.
  16. Jaeger 1944 ↓, s. 43.
  17. Jaeger 1944 ↓, s. 216.
  18. a b c Jaeger 1944 ↓, s. 247.
  19. Jaeger 1944 ↓, s. 187.
  20. Jaeger 1944 ↓, s. 101.
  21. Jaeger 1944 ↓, s. 24.
  22. Jaeger 1944 ↓, s. 7.
  23. Jaeger 1944 ↓, s. 154.
  24. Jaeger 1944 ↓, s. 161.
  25. W. Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 59, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.
  26. a b c d e f g h i j k Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 394, 412, 413, 414. ISBN 83-01-14344-4.
  27. a b c d e W. Jaroniewski: Jadowite węże świata. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1984, s. 81, 83, 86. ISBN 83-02-00977-6.
  28. a b R.W. Bryson, Jr., Ch.W. Linkem, M.E. Dorcas, A. Lathrop, J.M. Jones, J. Alvarado-Díaz, Ch.I. Grünwald & R.W. Murphy. Multilocus species delimitation in the Crotalus triseriatus species group (Serpentes: Viperidae: Crotalinae), with the description of two new species. „Zootaxa”. 3826 (3), s. 475–496, 2014. DOI: 10.11646/zootaxa.3826.3.3. (ang.). 
  29. M.A. Davis, M.R. Douglas, M.L. Collyer & M.E. Douglas. Deconstructing a Species-Complex: Geometric Morphometric and Molecular Analyses Define Species in the Western Rattlesnake (Crotalus viridis). „PLoS ONE”. 11 (1), s. e0146166, 2016. DOI: 10.1371/journal.pone.0146166. (ang.). 
  30. a b Rubén Alonso Carbajal-Márquez, José Rogelio Cedeño-Vázquez, Arely Martínez-Arce, Edgar Neri-Castro i Salima C. Machkour- M'Rabet. Accessing cryptic diversity in Neotropical rattlesnakes (Serpentes: Viperidae: Crotalus) with the description of two new species. „Zootaxa”. 4729 (4), s. 451–481, 2020. DOI: 10.11646/zootaxa.4729.4.1. (ang.). 
  31. a b J.M. Meik, S. Schaack, O. Flores-Villela & J.W. Streicher. Integrative taxonomy at the nexus of population divergence and speciation in insular speckled rattlesnakes. „Journal of Natural History”. 52 (13–16), s. 989–1016, 2018. DOI: 10.1080/00222933.2018.1429689. (ang.). 

Bibliografia

edytuj