Crotalus

	Crotalus
	Linnaeus, 1758
	; Przedstawiciel rodzaju – grzechotnik rogaty {C. cerastes}
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Rząd	łuskonośne
Podrząd	węże
Infrarząd	Alethinophidia
Nadrodzina	Elapoidea
Rodzina	żmijowate
Podrodzina	grzechotniki
Rodzaj	Crotalus
	Typ nomenklatoryczny
	Crotalus horridus Linnaeus, 1758
Synonimy
	Crotalophorus Gronovius, 1763; Caudisona Laurenti, 1768; Crotalinus Rafinesque, 1815; Crotalurus Rafinesque, 1820; Uropsophus Wagler, 1830; Urocrotalon Fitzinger, 1843; Aploaspis Cope, 1866; Aechmophrys Coues, 1875; Paracrotalus Reuss, 1930;
	Crotalophorus Gronovius, 1763; Caudisona Laurenti, 1768; Crotalinus Rafinesque, 1815; Crotalurus Rafinesque, 1820; Uropsophus Wagler, 1830; Urocrotalon Fitzinger, 1843; Aploaspis Cope, 1866; Aechmophrys Coues, 1875; Paracrotalus Reuss, 1930;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Crotalus – rodzaj węży z podrodziny grzechotników (Crotalinae) w rodzinie żmijowatych (Viperidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce (Kanada, Stany Zjednoczone, Meksyk, Belize, Gwatemala, Salwador, Honduras, Nikaragua, Kostaryka, Aruba, Kolumbia, Wenezuela, Gujana, Surinam, Gujana Francuska, Brazylia, Peru, Boliwia, Paragwaj, Urugwaj i Argentyna)^[12]^[13].

Systematyka

Etymologia

Crotalus (Crotalinus): gr. κρoταλον krotalon „grzechotka”, od κροτεω kroteō „grzechotać, stukać”^[14].
Crotalophorus: gr. κρoταλον krotalon „grzechotka”, od κροτεω kroteō „grzechotać, stukać”^[14]; φoρεω phoreō „nosić”^[15]. Gatunek typowy: Crotalus durissus Linnaeus, 1758.
Caudisona: łac. cauda „ogon”^[16]; sonus „hałas, dźwięk”^[17]. Gatunek typowy: Caudisona terrifica Laurenti, 1768 (= Crotalus durissus Linnaeus, 1758).
Crotalurus: gr. κρoταλον krotalon „grzechotka”, od κροτεω kroteō „grzechotać, stukać”^[14]; ουρα oura „ogon”^[18]. Nazwa zastępcza dla Crotalus Linnaeus, 1758.
Uropsophus: gr. ουρα oura „ogon”^[18]; ψοφος psophos „hałas”^[19]. Gatunek typowy: Uropsophus triseriatus Wagler, 1830.
Urocrotalon: gr. ουρα oura „ogon”^[18]; κρoταλον krotalon „grzechotka”, od κροτεω kroteō „grzechotać, stukać”^[14]. Gatunek typowy: Crotalus durissus Linnaeus, 1758.
Aploaspis: gr. ἁπλοος haploos „prosty”^[20]; ασπις aspis „żmija”^[21]. Gatunek typowy: Caudisona lepida Kennicott, 1861.
Aechmophrys: gr. αιχμη aikhmē „włócznia”^[22]; οφρυς ophrus, οφρυος ophruos „brew”^[23]. Gatunek typowy: Crotalus cerastes Hallowell, 1854.
Paracrotalus: gr. παρα para „blisko”^[24]; rodzaj Crotalus Linnaeus, 1758. Gatunek typowy: Caudisona terrifica Laurenti, 1768 (= Crotalus durissus Linnaeus, 1758).

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[12]:

Crotalus adamanteus – grzechotnik diamentowy^[25]
Crotalus angelensis
Crotalus aquilus
Crotalus armstrongi
Crotalus atrox – grzechotnik teksaski^[26]
Crotalus basiliscus – grzechotnik meksykański^[27]
Crotalus campbelli^[28]
Crotalus catalinensis – grzechotnik kataliński^[27]
Crotalus cerastes – grzechotnik rogaty^[26]
Crotalus cerberus^[29]
Crotalus culminatus
Crotalus durissus – grzechotnik straszliwy^[26]
Crotalus ehecatl^[30]
Crotalus enyo
Crotalus ericsmithi
Crotalus estebanensis
Crotalus horridus – grzechotnik pospolity^[27]
Crotalus intermedius
Crotalus lannomi
Crotalus lepidus – grzechotnik skalny^[26]
Crotalus lorenzoensis
Crotalus mictlantecuhtli^[30]
Crotalus mitchellii – grzechotnik kropiaty^[26]
Crotalus molossus – grzechotnik górski^[26]
Crotalus morulus
Crotalus oreganus
Crotalus ornatus
Crotalus polisi^[31]
Crotalus polystictus
Crotalus pricei – grzechotnik parzystoplamy^[26]
Crotalus pusillus
Crotalus pyrrhus
Crotalus ravus – grzechotniczek meksykański^[27]
Crotalus ruber – grzechotnik kalifornijski^[27]
Crotalus scutulatus – grzechotnik pustynny^[26]
Crotalus simus
Crotalus stejnegeri
Crotalus stephensi
Crotalus tancitarensis
Crotalus thalassoporus^[31]
Crotalus tigris – grzechotnik tygrysi^[26]
Crotalus tlaloci^[28]
Crotalus totonacus
Crotalus transversus
Crotalus triseriatus
Crotalus tzabcan
Crotalus unicolor
Crotalus vegrandis
Crotalus viridis – grzechotnik preriowy^[26]
Crotalus willardi – grzechotnik graniopyski^[26]

Przypisy

↑ Crotalus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 214. (łac.).
↑ J.L. Gronovius: Zoophilacium Gronovianum: exhibens animalia quadrupeda, amphibia, pisces, insecta, vermes, mollusca, testacea, et zoophyta. Cz. 1. Lugduni Batavorum: Apud Theodorum Haak et Socium et Samuelem et Johannem Luchtmans, 1763, s. 26. (łac.).
↑ J.N. Laurenti: Specimen medicum, exhibens synopsin reptilium emendatam cum experimentis circa venena et antidota reptilium austracorum, quod authoritate et consensu. Viennae: Joan. Thomae, 1768, s. 92. (łac.).
↑ C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 77. (fr.).
↑ C.S. Rafinesque. Animals. III Class. Erpetia.—The Reptiles. „Annals of Nature”. 1, s. 5, 1820. (ang.).
↑ J.G. Wagler: Natürliches System der Amphibien, mit vorangehender Classification der Säugethiere und Vögel. Ein Beitrag zur vergleichenden Zoologie. München, Stuttgart und Tübingen: In der J.G. Cotta’scchen Buchhandlung, 1830, s. 176. (niem.).
↑ L.J.F.J. Fitzinger: Systema reptilium. Fasciculus primus, Amblyglossae. Vindobonae: Braumüller et Seidel, 1843, s. 29. (łac.).
↑ E.D. Cope. On the Reptilia and Batrachia of the Sonoran Province of the Nearctic Region. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 18, s. 310, 1866. (ang.).
↑ E. Coues: Synopsis of the reptiles and batrachians of Arizona; with critical and field notes, and an extensive synonymy. W: G.M. Wheeler: Report upon United States Geographical surveys west of the one hundredth meridian. Cz. 5: Zoology. Washington: G.P.O., 1875, s. 609. (ang.).
↑ A.F.T. Reuss. Über eine neurotoxische Otterngruppe Europas, Mesocoronis 1927. und über ihre Stellung unter den Solenoglyphen der Welt. „Glasnik zemaljskog muzeja u Bosni i Hercegovini”. 42, s. 88, 1930. (niem.).
↑ ^a ^b P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Crotalus. The Reptile Database. [dostęp 2019-11-19]. (ang.).
↑ R. Midtgaard: Crotalus. RepFocus. [dostęp 2019-11-19]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Jaeger 1944 ↓, s. 63.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 172.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 43.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 216.
↑ ^a ^b ^c Jaeger 1944 ↓, s. 247.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 187.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 101.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 24.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 7.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 154.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 161.
↑ W. Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 59, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 394, 412, 413, 414. ISBN 83-01-14344-4.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e W. Jaroniewski: Jadowite węże świata. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1984, s. 81, 83, 86. ISBN 83-02-00977-6.
↑ ^a ^b R.W. Bryson, Jr., Ch.W. Linkem, M.E. Dorcas, A. Lathrop, J.M. Jones, J. Alvarado-Díaz, Ch.I. Grünwald & R.W. Murphy. Multilocus species delimitation in the Crotalus triseriatus species group (Serpentes: Viperidae: Crotalinae), with the description of two new species. „Zootaxa”. 3826 (3), s. 475–496, 2014. DOI: 10.11646/zootaxa.3826.3.3. (ang.).
↑ M.A. Davis, M.R. Douglas, M.L. Collyer & M.E. Douglas. Deconstructing a Species-Complex: Geometric Morphometric and Molecular Analyses Define Species in the Western Rattlesnake (Crotalus viridis). „PLoS ONE”. 11 (1), s. e0146166, 2016. DOI: 10.1371/journal.pone.0146166. (ang.).
↑ ^a ^b Rubén Alonso Carbajal-Márquez, José Rogelio Cedeño-Vázquez, Arely Martínez-Arce, Edgar Neri-Castro i Salima C. Machkour- M'Rabet. Accessing cryptic diversity in Neotropical rattlesnakes (Serpentes: Viperidae: Crotalus) with the description of two new species. „Zootaxa”. 4729 (4), s. 451–481, 2020. DOI: 10.11646/zootaxa.4729.4.1. (ang.).
↑ ^a ^b J.M. Meik, S. Schaack, O. Flores-Villela & J.W. Streicher. Integrative taxonomy at the nexus of population divergence and speciation in insular speckled rattlesnakes. „Journal of Natural History”. 52 (13–16), s. 989–1016, 2018. DOI: 10.1080/00222933.2018.1429689. (ang.).

Bibliografia

Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).

[itis-1] Crotalus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Linnaeus-2] C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 214. (łac.).

[Gronovius-3] J.L. Gronovius: Zoophilacium Gronovianum: exhibens animalia quadrupeda, amphibia, pisces, insecta, vermes, mollusca, testacea, et zoophyta. Cz. 1. Lugduni Batavorum: Apud Theodorum Haak et Socium et Samuelem et Johannem Luchtmans, 1763, s. 26. (łac.).

[Laurenti-4] J.N. Laurenti: Specimen medicum, exhibens synopsin reptilium emendatam cum experimentis circa venena et antidota reptilium austracorum, quod authoritate et consensu. Viennae: Joan. Thomae, 1768, s. 92. (łac.).

[Rafinesque-5] C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 77. (fr.).

[Rafinesque1820-6] C.S. Rafinesque. Animals. III Class. Erpetia.—The Reptiles. „Annals of Nature”. 1, s. 5, 1820. (ang.).

[Wagler-7] J.G. Wagler: Natürliches System der Amphibien, mit vorangehender Classification der Säugethiere und Vögel. Ein Beitrag zur vergleichenden Zoologie. München, Stuttgart und Tübingen: In der J.G. Cotta’scchen Buchhandlung, 1830, s. 176. (niem.).

[Fitzinger-8] L.J.F.J. Fitzinger: Systema reptilium. Fasciculus primus, Amblyglossae. Vindobonae: Braumüller et Seidel, 1843, s. 29. (łac.).

[Cope-9] E.D. Cope. On the Reptilia and Batrachia of the Sonoran Province of the Nearctic Region. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 18, s. 310, 1866. (ang.).

[Coues-10] E. Coues: Synopsis of the reptiles and batrachians of Arizona; with critical and field notes, and an extensive synonymy. W: G.M. Wheeler: Report upon United States Geographical surveys west of the one hundredth meridian. Cz. 5: Zoology. Washington: G.P.O., 1875, s. 609. (ang.).

[Reuss-11] A.F.T. Reuss. Über eine neurotoxische Otterngruppe Europas, Mesocoronis 1927. und über ihre Stellung unter den Solenoglyphen der Welt. „Glasnik zemaljskog muzeja u Bosni i Hercegovini”. 42, s. 88, 1930. (niem.).

[Uetz&Hallermann-12] P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Crotalus. The Reptile Database. [dostęp 2019-11-19]. (ang.).

[repfocus-13] R. Midtgaard: Crotalus. RepFocus. [dostęp 2019-11-19]. (ang.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=93_63]-14] Jaeger 1944 ↓, s. 63.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=202_172]-15] Jaeger 1944 ↓, s. 172.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=73_43]-16] Jaeger 1944 ↓, s. 43.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=246_216]-17] Jaeger 1944 ↓, s. 216.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=277_247]-18] Jaeger 1944 ↓, s. 247.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=217_187]-19] Jaeger 1944 ↓, s. 187.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=131_101]-20] Jaeger 1944 ↓, s. 101.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=54_24]-21] Jaeger 1944 ↓, s. 24.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=37_7]-22] Jaeger 1944 ↓, s. 7.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=184_154]-23] Jaeger 1944 ↓, s. 154.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=191_161]-24] Jaeger 1944 ↓, s. 161.

[Juszczyk-25] W. Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 59, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.

[pwn-26] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 394, 412, 413, 414. ISBN 83-01-14344-4.

[Jaroniewski-27] W. Jaroniewski: Jadowite węże świata. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1984, s. 81, 83, 86. ISBN 83-02-00977-6.

[Bryson&inni-28] R.W. Bryson, Jr., Ch.W. Linkem, M.E. Dorcas, A. Lathrop, J.M. Jones, J. Alvarado-Díaz, Ch.I. Grünwald & R.W. Murphy. Multilocus species delimitation in the Crotalus triseriatus species group (Serpentes: Viperidae: Crotalinae), with the description of two new species. „Zootaxa”. 3826 (3), s. 475–496, 2014. DOI: 10.11646/zootaxa.3826.3.3. (ang.).

[Davis&inni-29] M.A. Davis, M.R. Douglas, M.L. Collyer & M.E. Douglas. Deconstructing a Species-Complex: Geometric Morphometric and Molecular Analyses Define Species in the Western Rattlesnake (Crotalus viridis). „PLoS ONE”. 11 (1), s. e0146166, 2016. DOI: 10.1371/journal.pone.0146166. (ang.).

[ZT47294-30] Rubén Alonso Carbajal-Márquez, José Rogelio Cedeño-Vázquez, Arely Martínez-Arce, Edgar Neri-Castro i Salima C. Machkour- M'Rabet. Accessing cryptic diversity in Neotropical rattlesnakes (Serpentes: Viperidae: Crotalus) with the description of two new species. „Zootaxa”. 4729 (4), s. 451–481, 2020. DOI: 10.11646/zootaxa.4729.4.1. (ang.).

[Meik&inni-31] J.M. Meik, S. Schaack, O. Flores-Villela & J.W. Streicher. Integrative taxonomy at the nexus of population divergence and speciation in insular speckled rattlesnakes. „Journal of Natural History”. 52 (13–16), s. 989–1016, 2018. DOI: 10.1080/00222933.2018.1429689. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]