Curtis Plaza

budynek biurowy w Warszawie

Curtis Plazabudynek biurowy znajdujący się przy ul. Wołoskiej 18 w Warszawie.

Curtis Plaza
Ilustracja
Budynek od ulicy Wołoskiej, od strony północno-zachodniej
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Warszawa

Adres

ul. Wołoska 18

Typ budynku

biurowiec

Architekt

Mirosław Kartowicz, Romuald Welder

Inwestor

Curtis Polska

Kondygnacje

6

Powierzchnia użytkowa

14744 m²

Rozpoczęcie budowy

1991

Ukończenie budowy

1992

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Curtis Plaza”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Curtis Plaza”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Curtis Plaza”
Ziemia52°10′56″N 21°00′11″E/52,182222 21,003056
Strona internetowa

Charakterystyka edytuj

Budynek biurowy znajdujący się przy ul. Wołoskiej na stołecznym Mokotowie[1], niedaleko skrzyżowania z ul. Domaniewską[2], został zaprojektowany w 1991 roku w pracowni architektonicznej Geokart Projekt[1]. Głównymi architektami byli Mirosław Kartowicz i Romuald Welder[1]. Za konstrukcję odpowiedzialny był zespół MetroProjekt, a za weryfikację projektu Maciej Szenejko i Marcin Andrzejewski[1]. Budynek powstał w latach 1991–1992[1]. Inwestorem było przedsiębiorstwo Curtis Polska[1] należące do Zbigniewa Niemczyckiego[3].

W momencie oddania do użytkowania biurowiec wyróżniał się nowoczesnymi systemami komunikacji, wentylacji, klimatyzacji, oświetlenia, antywłamaniowymi i ochrony przeciwpożarowej, które sterowane były przy pomocy komputerów[3]. Był jednym z pierwszych w stolicy, który został zaprojektowany z myślą o metodzie organizacji pracy open space[3].

Budynek miał być częścią założenia architektonicznego Mokotów Business and Industrial Center, które miało powstać do 2000 roku[3]. Curtis Plaza był pierwszym biurowcem, który zaczął tworzyć poprzemysłową część Warszawy zwaną nieformalnie „Mordorem[3][4][5][6]. Według inwestora był też pierwszym biurowcem klasy „A” w Polsce wybudowanym po transformacji ustrojowej[7].

Najemcami powierzchni biurowej były lub są m.in. Biuro Reklamy TVP[1] i Biuro Maklerskie Pekao[8].

Przez kilka lat nazwę Curtis Plaza nosił zespół przystanków autobusowych i tramwajowych znajdujących się przy skrzyżowaniu ulic Domaniewskiej i Wołoskiej. W 2011 roku jego nazwę zmieniono na Domaniewska[9].

W 2024 roku wydana została zgoda na rozbiórkę budynku[10].

Architektura edytuj

Kubatura budynku to 55 600 m³, powierzchnia całkowita 17 000 m²[1], a użytkowa to 14 744 m², z czego 13 106 m² przeznaczono na biura i handel[11]. Zaprojektowano pierwotnie 240 miejsc parkingowych[1], z czego 9 podziemnych[11]. Wysokość pomieszczeń to 3,1 m[11].

Budynek ma 6 kondygnacji nadziemnych i 1 podziemną[1][11]. Elewację tworzą białe płyty ceramiczne oraz niebieskie szkło refleksyjne[6][12], w efekcie przypomina ona tę zastosowaną w Crain Communications Building(inne języki) w Chicago[3]. Fasada budynku jest symetryczna i tworzy uskokową kompozycję otwierającą się w miarę wzrostu wysokości obiektu[3]. Bryła budynku jest prostopadłościanem urozmaiconym przez fioletową tubę spinającą wejścia i cylindryczne kształty na narożnikach[3][6][12]. Tuba przechodzi w wydłużone daszki nad centralnie położonymi wejściami[12]. Biurowiec ma także duże, reprezentacyjne atrium z przeszklonym dachem i żyrandolem o długości kilku kondygnacji[12][11]. Galerie na kolejnych kondygnacjach mają charakter otwarty[12].

Architektura budynku reprezentuje nurt postmodernizmu[13].

W otoczeniu budynku znajduje się ozdobna fontanna[14].

Odbiór edytuj

W 1992 roku biurowiec został nagrodzony tytułem „Budowa Roku[15] w konkursie organizowanym przez Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa[16].

Obiekt został ujęty w książce Aleksandry Stępień-Dąbrowskiej „Jakby luksusowo. Przewodnik po architekturze Warszawy lat 90.”, nominowanej do Nagrody Architektonicznej Prezydenta m.st. Warszawy 2022, wśród 94 wyselekcjonowanych i opisanych obiektów w Warszawie, które najpełniej ukazują styl architektoniczny, trendy i różnorodność architektoniczną tego okresu w stolicy[3]. Został wybrany przez Martę Leśniakowską do katalogu 800 budynków z ogólnej liczby ok. 20 000 z okresu od początku do sierpnia 1998, które są najbardziej reprezentatywne dla Warszawy[17] i 230 budynków (z ogólnej liczby 450) z lat 1989–2001, które najlepiej oddają styl architektoniczny tego przedziału czasowego lub są cenne z punktu widzenia artystycznego i architektonicznego[1]. Zdjęcie budynku znajduje się wśród 14 innych, obok np. pałacu Na Wyspie, pałacu w Wilanowie, hotelu Bristol, czy Intraco II w „Encyklopedii Warszawy”, ilustrujących hasło dotyczące architektury w Warszawie[18]. Znalazł się także w katalogu wystawy „Plany na przyszłość” z 2000 roku wśród przykładów przemian architektonicznych stolicy poprzednich 10 lat[19].

Historyczka architektury Anna Cymer zasugerowała w 2017 roku, by obiekt objąć jakąś formą ochrony jako odzwierciedlenie architektury czasów wczesnego kapitalizmu w Polsce[6]. Biurowiec został zaliczony do dóbr kultury współczesnej Warszawy w projekcie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Warszawy z 2023 roku[20].

Galeria edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i j k Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1989–2001. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2002, s. 3, 206. ISBN 83-908950-5-6.
  2. Curtis Plaza [online], urbanity.pl [dostęp 2023-01-08].
  3. a b c d e f g h i Aleksandra Stępień-Dąbrowska, Jakby luksusowo. Przewodnik po architekturze Warszawy lat 90., Warszawa: Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, 2021, s. 8–9, 90–91, ISBN 978-83-960286-8-6.
  4. Monika Golonka, Mordor na Domaniewskiej. Jak powstało najsłynniejsze zagłębie biurowe w Polsce? [online], 10 kwietnia 2021 [dostęp 2023-01-08].
  5. Aneta Gawrońska, Warszawa: Mordor – miejsce na nowe biura, hotele i mieszkania [online], rp.pl, 23 czerwca 2017 [dostęp 2023-01-08].
  6. a b c d Anna Cymer, Architektoniczne ikony polskiej transformacji [online], culture.pl, 11 lipca 2017 [dostęp 2023-01-09].
  7. Real Estate - Curtis Group [online] [dostęp 2023-01-09] [zarchiwizowane z adresu 2023-01-09] (ang.).
  8. Informacja o Biurze Maklerskim Pekao [online] [dostęp 2023-01-08].
  9. Nowa linia metra [online], Zarząd Transportu Miejskiego, czerwiec 2011 [dostęp 2023-01-09].
  10. Martyna Maciuch, Od tego budynku zaczął się warszawski "Mordor". Teraz idzie do rozbiórki [online], 12 marca 2024 [dostęp 2024-03-12].
  11. a b c d e Curtis Plaza - Curtis Group [online] [dostęp 2023-01-09] [zarchiwizowane z adresu 2023-01-09] (ang.).
  12. a b c d e Anna Cymer, Długie lata 90. Architektura w Polsce czasów transformacji., wyd. I, Warszawa: Fundacja Centrum Architektury, 2024, s. 195–197, ISBN 978-83-969081-2-4.
  13. Magdalena Piwowar, Joanna Koszewska, Grzegorz Mika, MOK PD. Ilustrowany atlas architektury południowego Mokotowa, Warszawa: Fundacja Centrum Architektury, 2023, s. 46, ISBN 978-83-964831-9-5.
  14. Anna Topolska, Biurowiec Curtis Plaza przy ulicy Wołoskiej [online] [dostęp 2024-03-23].
  15. Curtis Plaza. Opis budynku [online] [dostęp 2023-01-09] [zarchiwizowane z adresu 2013-07-09].
  16. Konkurs PZITB „Budowa Roku 2019” [online] [dostęp 2023-01-09].
  17. Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie. Warszawa: „Arkada” Pracownia Historii Sztuki, 1998, s. 3, 218. ISBN 83-908950-0-5.
  18. Barbara Petrozolin-Skowrońska (red.), Encyklopedia Warszawy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 26–31, 689, ISBN 83-01-08836-2.
  19. „Plany na przyszłość”, 2000 (4. edycja), Warszawa: Centrum Łowicka, maj 2000, s. 23, 67, ISSN 1643-7861.
  20. Dokument projektu Studium [online], Urząd m.st. Warszawy, 2 czerwca 2023 [dostęp 2023-10-15].