Dąb korkowy

gatunek rośliny

Dąb korkowy (Quercus suber L.) – gatunek wiecznie zielonego, rozłożystego drzewa, rosnącego w Afryce północnej i Europie południowej. Z kory wytwarzany jest korek.

Dąb korkowy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bukowce

Rodzina

bukowate

Rodzaj

dąb

Gatunek

dąb korkowy

Nazwa systematyczna
Quercus suber L.
Sp.Pl.995,1753
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg
Mapa zasięgu

Morfologia

edytuj
 
Pokrój młodych drzew
Pokrój
Drzewo o szerokiej i nieregularnej koronie. Osiąga 20 m wysokości, ale w warunkach naturalnych zwykle niższe.
Pień
Początkowo rosnący prosto, z czasem krzywi się i garbi. Pokryty grubą i nierówną korą.
Liście
Zimozielone, długości 4–7 cm mają owalny kształt, są słabo klapowane i ząbkowane, często mają podwinięte brzegi. Ich wierzchnia strona jest ciemnozielona, a spodnia jasnoszara, owłosiona.
Kwiaty
Męskie są zebrane w kotki, żeńskie rosną w grupach po 1–3 sztuki na krótkiej szypułce.
Owoce
Żołędzie długości 3 cm tkwiące w szarych szypułkach złożonych z niezbyt zbitych łusek.

Biologia i ekologia

edytuj
 
Owoce

Dąb korkowy należy do charakterystycznych roślin tworzących makię. Występuje obficie w strefie śródziemnomorskiej. Liście tego dębu nie opadają na zimę, są twarde i skórzaste, ponieważ pokrywa je substancja chroniąca przed nadmiernym wyparowywaniem wody.

Zastosowanie

edytuj
 
Suszenie obdartej kory
 
Drzewa w Portugalii po pozyskaniu kory

W celu zdobycia korka wykorzystuje się jedynie korę tego drzewa, a dokładnie - jej zewnętrzną, obumarłą część. Podczas okorowywania zdejmuje się płatami zewnętrzną warstwę, bez uszkadzania wewnętrznej części regenerującej korę. Zabieg jest całkowicie bezpieczny dla drzewa. Kolejne okorowanie może nastąpić dopiero po 9–12 latach, gdy zarosną poprzednie nacięcia i kora zregeneruje się. Korę pozyskuje się po raz pierwszy z drzew, które osiągnęły minimum 25 lat. W ciągu życia pojedynczego drzewa pozyskuje się korek zwykle 12 razy. Drzewo osiąga wiek 150–250 lat.

Dąb korkowy jest uprawiany w Hiszpanii, Portugalii, Algierii, Maroko, Francji, Włoszech i Tunezji. W krajach tych lasy z dębem korkowym zajmują ok. 2,5 miliona ha powierzchni. Około 50% ilości pozyskiwanego korka przypada na Portugalię.

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-05] (ang.).
  3. Quercus suber, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

Zobacz też

edytuj