Dębnica Kaszubska

wieś w województwie pomorskim

Dębnica Kaszubska (tuż po wojnie Dębnica-Racława[4][5], kaszub. Kaszëbskô Dãbnica lub Kaszëbskô Damnica[6][7][8][9], niem. Rathsdamnitz[10]) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, siedziba gminy Dębnica Kaszubska na północno-wschodnim obrzeżu Parku Krajobrazowego Dolina Słupi przy drodze wojewódzkiej nr 210 i nad rzeką Skotawą.

Dębnica Kaszubska
wieś
Ilustracja
Kościół św. Jana Chrzciciela w Dębnicy Kaszubskiej
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

słupski

Gmina

Dębnica Kaszubska

Liczba ludności (2021)

3 851[2]

Strefa numeracyjna

59

Kod pocztowy

76-248[3]

Tablice rejestracyjne

GSL

SIMC

0743959

Położenie na mapie gminy Dębnica Kaszubska
Mapa konturowa gminy Dębnica Kaszubska, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Dębnica Kaszubska”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Dębnica Kaszubska”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Dębnica Kaszubska”
Położenie na mapie powiatu słupskiego
Mapa konturowa powiatu słupskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Dębnica Kaszubska”
Ziemia54°22′43″N 17°09′38″E/54,378611 17,160556[1]

W skład sołectwa Dębnica Kaszubska wchodzą również miejscowości: Dargacz, Dobrzykowo, Dudzicze, Krzynia, Łysomice i Łysomiczki. Dębnica Kaszubska znajdowała się na trasie Słupskiej Kolei Powiatowej Słupsk-Budowo (rozebranej w 1945). Połączenie ze Słupskiem umożliwiały autobusy słupskiej komunikacji miejskiej (linia numer 11), a obecnie linia numer 211 PKS Słupsk.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Dębnica Kaszubska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Od 1998 w miejscowości funkcjonowała montownia białoruskich ciężarówek MAZ[11].

Nazwa miejscowości, po raz pierwszy odnotowana w 1623, ma pochodzenie słowiańskie i charakter topograficzny. Wywodzi się od pomorskiego kontynuantu psł. nazwy pospolitej *dǫbьnica „dębina, las dębowy”[4]. Niemiecka nazwa Rathsdamnitz ma charakter hybrydowy kulturowo-topograficzny i składa się z dwóch członów: nazwy pospolitej Rath „rada”, wskazującej na przynależność wsi do słupskiego magistratu i pozwalającej na odróżnienie jej od pobliskiej miejscowości HebrondamnitzDamnica” pozostającej w rękach prywatnych[12], i słowiańskiej nazwy topograficznej Damnitz[4]. Stworzona przez Stanisława Kozierowskiego nazwa Dębnica Racława, przejściowo używana w okresie bezpośrednio po II wojnie światowej jest wynikiem adideacji członu Rath do słowiańskiej nazwy osobowej Racław[4]. Wyróżnik Kaszubska został dodany w 1946 dla odróżnienia wsi od innych miejscowości o podobnych nazwach[10].

Rada Języka Kaszubskiego proponuje kaszubską formę nazwy Dãbnica Kaszëbskô[13].

Sołectwo

edytuj

Sołectwo Dębnica Kaszubska obejmuje obszarem swych działań tereny wsi Dębnica Kaszubska, Dargacz, Dobrzykowo, Dudzicze, Krzynia, Łysomice, Łysomiczki[14].

Podstawy prawne

edytuj

Samorząd mieszkańców wsi sołectwa Dębnica Kaszubska został unormowany następującymi przepisami[14]:

  • Ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym,
  • Uchwały nr XIII/64/2003 z dnia 30 października 2003 roku w sprawie uchwalenia Statutu Gminy Dębnica Kaszubska,
  • Załącznik nr 4 do Ustawy nr XIX/92/2004 Rady Gminy Dębnica Kaszubska z dnia 29 kwietnia 2004 roku.

Zabytki

edytuj
  • Murowano-szachulcowy kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela z 1584 roku (dwukrotnie przebudowywany - w okresie 1781–1786 i w XIX wieku)

Wspólnoty wyznaniowe

edytuj

Ludzie związani z Dębnicą Kaszubską

edytuj
  • ks. Antoni Kania - proboszcz miejscowej parafii rzymskokatolickiej w latach 1950-1965

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 23393
  2. Polska w Liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2023-11-24] (pol.).
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 224 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. a b c d Witold Iwicki, Toponimia byłego powiatu słupskiego, Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1993, s. 33.
  5. Pierwsza powojenna mapa Polski wydana przez WIG Sztabu Generalnego w roku 1945
  6. Konkordacja kaszubskich nazw geograficznych | Kaszubska Strona Informacyjna [online] [dostęp 2023-12-18].
  7. artykuly-Kaszëbsczé miestné miona - kaszubskie nazwy miejscowości : Nasze Kaszuby [online], naszekaszuby.pl [dostęp 2023-12-18].
  8. Uchwała nr 6 2010 – Nazwy miast, wsi gminnych i sołeckich – Skarbnica Kaszubska [online] [dostęp 2023-12-18] (pol.).
  9. Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I, Druk "Wieku" Nowy-Świat, 1880, s. 898 (pol.).
  10. a b Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)
  11. Jak czas wymazał ciężarowe MAZ-y. Ruszyły z Dębnicy Kaszubskiej ćwierć wieku temu
  12. Karl-Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern: Zeugnisse seiner deutschen Vergangenheit, Lübeck: Heimatkreise Stadt Stolp, 1989, s. 800.
  13. Felicja Baska-Borzyszkowska i inni, Polsko-kaszubski słownik nazw miejscowych, Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 2017, s. 202, ISBN 978-83-62137-50-3.
  14. a b Załącznik nr 4 do Ustawy nr XIX/92/2004 Rady Gminy Dębnica Kaszubska z dnia 29 kwietnia 2004 roku
  15. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2020-07-22].

Zobacz też

edytuj