David Niven

David Niven
	; David Niven (1973)
Imię i nazwisko	James David Graham Niven
Data i miejsce urodzenia	1 marca 1910 ; Londyn
Data i miejsce śmierci	29 lipca 1983 ; Château-d'Œx
Zawód	aktor
Współmałżonek	Primula Rollo (1940–1946; jej śmierć); Hjordis Paulina Tersmeden (1948–1983; jego śmierć)
Lata aktywności	1932–1983
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

David Niven, właśc. James David Graham Niven (ur. 1 marca 1910 w Londynie, zm. 29 lipca 1983 w Château-d'Œx, Szwajcaria) – brytyjski aktor filmowy.

W 1959 był współgospodarzem 31. ceremonii wręczenia Oscarów i do tej pory jedynym aktorem w historii, który zdobył Oscara w tym samym roku za główną rolę w filmie Delberta Manna Osobne stoliki (1958)^[1], pełniąc jednocześnie funkcję gospodarza.

W 1960 otrzymał dwie własne gwiazdy w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdujące się przy 1623 Vine Street i 6384 Hollywood Boulevard^[2]^[3].

Życiorys Edytuj

Niven urodził się w Londynie. Jego ojciec zginął w czasie bitwy o Gallipoli (1915). On sam uczęszczał do Royal Military Academy Sandhurst, szkoły kształcącej zawodowych oficerów, potem służył w wojsku na Malcie. Na początku lat 30. wyjechał do Hollywood, gdzie pracował jako statysta, a następnie podpisał długoletni kontrakt z wytwórnią Samuela Goldwyna. Przed wojną grał głównie role drugoplanowe m.in. w Buncie na Bounty (1935)^[4].

Po wybuchu wojny wrócił do ojczyzny i ponownie wstąpił do armii. Brał udział w lądowaniu w Normandii, zagrał także w dwóch filmach propagandowych. Do kina wrócił tuż po zakończeniu wojny, występował głównie w produkcjach brytyjskich i amerykańskich. Chętnie współpracował z telewizją. W 1971 wydał autobiografię Księżyc jest balonem (The Moon's A Balloon).

Grał w filmach różnorodnych gatunkowo (choć najczęściej komediach) i specjalizował się w rolach dobrze wychowanych Brytyjczyków z wyższych sfer – oficerów, dyplomatów, ekscentrycznych bogaczy i lordów. Oscara otrzymał za pierwszoplanową rolę w dramacie Osobne stoliki w 1959. Najsłynniejszą jego rolą jest kreacja sir Charlesa Lyttona, uroczego złodzieja klejnotów w serii filmów o inspektorze Clouseau. Inne znaczące pozycje filmowe w których wystąpił to m.in.: W 80 dni dookoła świata, Działa Navarony, Casino Royale czy Ucieczka na Atenę.

Filmografia Edytuj

1936: Szarża lekkiej brygady – kpt. James Randall
1936: Rose Marie – Teddy
1936: Dodsworth – kpt. Lockert
1938: Patrol o świcie – por. Douglas Scott
1938: Ósma żona Sinobrodego – Albert De Regnier
1939: Wichrowe Wzgórza – Edgar Linton
1944: Droga przed nami – por. Jim Perry
1946: Sprawa życia i śmierci – Peter Carter
1947: Żona biskupa – Henry Brougham
1953: Niebieski księżyc – David Slater
1955: Królewski złodziej – Duke Brampton
1956: W 80 dni dookoła świata – Phileas Fogg
1957: Mała chatka – Henry Brittingham-Brett
1958: Osobne stoliki – mjr Angus Pollock
1858: Witaj, smutku – Raymond
1959: Jak zdobyć męża – Miles Doughton
1960: Nie jedzcie stokrotek – Lawrence Larry Mackay
1961: Działa Navarony – kpr. John Miller
1961: Najlepszy z wrogów – mjr Richards
1963: 55 dni w Pekinie – sir Arthur Robertson
1963: Różowa Pantera – sir Charles Lytton
1964: Opowieść do poduszki – Lawrence Jameson
1965: Gdzie są szpiedzy – dr Jason Love
1965: Lady L – lord Dicky Lendale
1966: Oko diabła – Philippe de Montfaucon
1967: Casino Royale – James Bond
1969: Mózg – płk Carol Matthews/Mózg
1969: Zdążyć przed zimą – mjr Giles Burnside
1972: Król, dama, walet – Charles Dreyer
1974: Vampira – hrabia Dracula
1975: Papierowy tygrys – Walter Bradbury
1976: Zabity na śmierć – Dick Charleston
1977: Candleshoe – płk Dennis/pan Gipping/pan Priory/John
1978: Śmierć na Nilu – płk Johnny Race
1979: Ucieczka na Atenę – prof. Blake
1980: Gruby szlif – inspektor Cyril Willis
1980: Wilki morskie – płk W. H. Grice
1982: Ślad Różowej Pantery – sir Charles Lytton
1983: Klątwa Różowej Pantery – sir Charles Lytton

Nagrody Edytuj


Rok	Nagroda	Kategoria	Film
1954	Złoty Glob	Najlepszy aktor w filmie komediowym lub musicalu	Niebieski księżyc (1953)
1958	Nagroda Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych	Najlepszy aktor	Osobne stoliki (1958)
1959	Nagroda Akademii Filmowej	Najlepszy aktor pierwszoplanowy
1959	Złoty Glob	Najlepszy aktor w filmie dramatycznym
1981	Brytyjska Nagroda Filmowa „Evening Standard”	Nagroda specjalna	–

Przypisy Edytuj

↑ David Niven Awards. FamousFix. [dostęp 2022-08-21]. (ang.).
↑ David Niven. Walk of Fame. [dostęp 2022-08-21]. (ang.).
↑ Michael Seiler: Hollywood Star Walk: David Niven. „Los Angeles Times”, 1983-07-30. [dostęp 2022-08-21]. (ang.).
↑ Hal Erickson: David Niven Biography. AllMovie. [dostęp 2022-08-21]. (ang.).

Linki zewnętrzne Edytuj

David Niven w bazie IMDb (ang.)
David Niven w bazie Filmweb
David Niven w bazie Notable Names Database (ang.)

[awards-1] David Niven Awards. FamousFix. [dostęp 2022-08-21]. (ang.).

[2] David Niven. Walk of Fame. [dostęp 2022-08-21]. (ang.).

[3] Michael Seiler: Hollywood Star Walk: David Niven. „Los Angeles Times”, 1983-07-30. [dostęp 2022-08-21]. (ang.).

[4] Hal Erickson: David Niven Biography. AllMovie. [dostęp 2022-08-21]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]