David Niven
David Niven, właśc. James David Graham Niven (ur. 1 marca 1910 w Londynie, zm. 29 lipca 1983 w Château-d'Œx, Szwajcaria) – brytyjski aktor filmowy. Laureat Oscara 1959 za główną rolę w filmie Osobne stoliki (reż. Delbert Mann).
| |||||||||||||
![]() David Niven (1973) | |||||||||||||
Imię i nazwisko | James David Graham Niven | ||||||||||||
Data i miejsce urodzenia | 1 marca 1910 Londyn | ||||||||||||
Data i miejsce śmierci | 29 lipca 1983 Château-d'Œx | ||||||||||||
Zawód | aktor | ||||||||||||
Współmałżonek | 1. Primula Rollo (1940–1946; jej śmierć) 2. Hjordis Paulina Tersmeden (1948–1983; jego śmierć) | ||||||||||||
Lata aktywności | 1932–1983 | ||||||||||||
| |||||||||||||
Odznaczenia | |||||||||||||
![]() |
ŻyciorysEdytuj
Niven urodził się w Londynie. Jego ojciec zginął w czasie bitwy o Gallipoli (1915). On sam uczęszczał do Royal Military Academy Sandhurst, szkoły kształcącej zawodowych oficerów, potem służył w wojsku na Malcie. Na początku lat 30. wyjechał do Hollywood, gdzie pracował jako statysta, a następnie podpisał długoletni kontrakt z wytwórnią Samuela Goldwyna. Przed wojną grał głównie role drugoplanowe m.in. w Buncie na Bounty (1935).
Po wybuchu wojny wrócił do ojczyzny i ponownie wstąpił do armii. Brał udział w lądowaniu w Normandii, zagrał także w dwóch filmach propagandowych. Do kina wrócił tuż po zakończeniu wojny, występował głównie w produkcjach brytyjskich i amerykańskich. Chętnie współpracował z telewizją. W 1971 wydał autobiografię Księżyc jest balonem (The Moon's A Balloon).
Grał w filmach różnorodnych gatunkowo (choć najczęściej komediach) i specjalizował się w rolach dobrze wychowanych Brytyjczyków z wyższych sfer – oficerów, dyplomatów, ekscentrycznych bogaczy i lordów. Oscara otrzymał za pierwszoplanową rolę w dramacie Osobne stoliki w 1959. Najsłynniejszą jego rolą jest kreacja sir Charlesa Lyttona, uroczego złodzieja klejnotów w serii filmów o inspektorze Clouseau. Inne znaczące pozycje filmowe w których wystąpił to m.in.: W 80 dni dookoła świata, Działa Navarony, Casino Royale czy Ucieczka na Atenę.
FilmografiaEdytuj
- 1936: Szarża lekkiej brygady – kpt. James Randall
- 1936: Rose Marie – Teddy
- 1936: Dodsworth – kpt. Lockert
- 1938: Patrol o świcie – por. Douglas Scott
- 1938: Ósma żona Sinobrodego – Albert De Regnier
- 1939: Wichrowe Wzgórza – Edgar Linton
- 1944: Droga przed nami – por. Jim Perry
- 1946: Sprawa życia i śmierci – Peter Carter
- 1947: Żona biskupa – Henry Brougham
- 1953: Niebieski księżyc – David Slater
- 1955: Królewski złodziej – Duke Brampton
- 1956: W 80 dni dookoła świata – Phileas Fogg
- 1957: Mała chatka – Henry Brittingham-Brett
- 1958: Osobne stoliki – mjr Angus Pollock
- 1858: Witaj, smutku – Raymond
- 1959: Jak zdobyć męża – Miles Doughton
- 1960: Nie jedzcie stokrotek – Lawrence Larry Mackay
- 1961: Działa Navarony – kpr. John Miller
- 1961: Najlepszy z wrogów – mjr Richards
- 1963: 55 dni w Pekinie – sir Arthur Robertson
- 1963: Różowa Pantera – sir Charles Lytton
- 1964: Opowieść do poduszki – Lawrence Jameson
- 1965: Gdzie są szpiedzy – dr Jason Love
- 1965: Lady L – lord Dicky Lendale
- 1966: Oko diabła – Philippe de Montfaucon
- 1967: Casino Royale – James Bond
- 1969: Mózg – płk Carol Matthews/Mózg
- 1969: Zdążyć przed zimą – mjr Giles Burnside
- 1972: Król, dama, walet – Charles Dreyer
- 1974: Vampira – hrabia Dracula
- 1975: Papierowy tygrys – Walter Bradbury
- 1976: Zabity na śmierć – Dick Charleston
- 1977: Candleshoe – płk Dennis/pan Gipping/pan Priory/John
- 1978: Śmierć na Nilu – płk Johnny Race
- 1979: Ucieczka na Atenę – prof. Blake
- 1980: Gruby szlif – inspektor Cyril Willis
- 1980: Wilki morskie – płk W. H. Grice
- 1982: Ślad Różowej Pantery – sir Charles Lytton
- 1983: Klątwa Różowej Pantery – sir Charles Lytton
Linki zewnętrzneEdytuj
- David Niven w bazie IMDb (ang.)
- David Niven w bazie Filmweb
- ISNI: 0000 0001 1571 7635
- VIAF: 59189997
- LCCN: n50005975
- GND: 11858829X
- LIBRIS: rp357w593bn3554
- BnF: 125065124
- SUDOC: 034295747
- NKC: jo20000082187
- BNE: XX1131770
- NTA: 071364811
- BIBSYS: 90054914
- Open Library: OL1455208A
- PLWABN: 9810659840905606
- NUKAT: n97062616
- OBIN: 31503
- CANTIC: a1172271x
- LNB: 000062186
- CONOR: 30892899
- WorldCat: lccn-n50005975