Drużynowy Puchar Świata na żużlu

Drużynowy Puchar Świata na żużlu (ang. Speedway World Cup) – cykl zawodów żużlowych organizowanych pod patronatem Międzynarodowej Federacji Motocyklowej w latach 2001–2017, jako kontynuacja drużynowych mistrzostw świata (ang. Speedway World Team Cup), i ponownie, co trzy lata, od 2023 roku. Zawody wyłaniają najlepszą reprezentację narodową na świecie.

Drużynowy Puchar Świata na żużlu
FIM Speedway World Cup
2023
Państwo

Zawody międzynarodowe

Oficjalny skrót

ang. SWC
pol. DPŚ

Dyscyplina

Żużel

Organizator rozgrywek

FIM

Data założenia

2001

Rozgrywki
Liczba drużyn

9 drużyn

Zwycięzca

Drużynowy Mistrz Świata

Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca

Australia Australia (2001)

Obecny zwycięzca

Polska Polska (2023)

Najwięcej zwycięstw

Polska Polska (9)

Strona internetowa

Turniej finałowy odbywa się podczas jednego tygodnia, zaś zwycięzca otrzymuje przechodnie trofeum im. Ove Fundina.

W latach 2018–2022 rozgrywane były mistrzostwa świata pod nazwą Speedway of Nations. Drużyny narodowe rywalizowały w formie par, jednakże zwycięzcy otrzymywali tytuł Drużynowych Mistrzów Świata[1], taki sam, jak wcześniej zwycięzcy DPŚ[2].

W 2020 roku poinformowano, że drużynowy Puchar Świata będzie ponownie organizowany, co trzy lata, od 2023 roku, natomiast w pozostałych latach rozgrywany będzie turniej Speedway of Nations.

Historia edytuj

Zasady wprowadzonego w 2001 roku Drużynowego Pucharu Świata zmieniają się praktycznie co roku. Celem cyklu jest wyłonienie najlepszej reprezentacji narodowej na żużlu.

2001–2003 edytuj

W 2001 roku do pierwszej edycji DPŚ zgłosiło się 16 narodowych drużyn. Rozgrywki zostały podzielone na dwa etapy: kwalifikacje oraz część finałową, rozgrywaną na przestrzeni jednego tygodnia w formie systemu pucharowego, w całości na terytorium jednego kraju (na wzór piłkarskiego mundialu). W finałach udział brało 12 drużyn (8 rozstawionych + 4 z rund kwalifikacyjnych), podzielonych na 3 grupy po 4 drużyny w każdej, których zwycięzcy kwalifikowali się bezpośrednio do wielkiego finału. Drużyny z drugich miejsc oraz dwie najlepsze drużyny spośród tych, które zajęły trzecie miejsca, awansowały do barażu. Dwie najlepsze drużyny z tych zawodów uzupełniły stawkę finalistów. W wielkim finale pięć drużyn walczyło o medale. Składy wszystkich zespołów na poszczególne zawody składały się z 5 zawodników bez rezerwowych. Na każdy z turniejów danej drużynie przydzielany był stały kolor kasku, obowiązujący jej reprezentantów przez wszystkie biegi turnieju: czerwony, niebieski, biały lub żółty. Tabela biegowa składała się z 25 wyścigów, w których każdy z zawodników spotkał się po jednym razie z każdym przedstawicielem przeciwnych drużyn. W barażach oraz wielkich finałach w jednym biegu walczyło 5 zawodników (piąta drużyna w kaskach koloru zielonego). W przypadku, gdy jeden z zespołów tracił do prowadzącej drużyny 6 punktów w przypadku zawodów rozgrywanych w formule czwórmeczu lub 8 punktów w przypadku pięciomeczu, przysługiwało mu prawo do skorzystania z rezerwy taktycznej – za zawodnika przewidzianego do startu w danym biegu zgodnie z tabelą mógł pojechać dowolny inny żużlowiec, z zastrzeżeniem że mógł być użyty jako taka rezerwa tylko raz. W przypadku straty na poziomie 6 punktów (8 w turniejach z udziałem 5 zespołów) istniała również możliwość zastosowania złotej rezerwy taktycznej (tzw. Jokera). Każda z drużyn miała taką możliwość tylko raz w turnieju. Joker nie musiał być stosowany tylko i wyłącznie jako zmiennik innego zawodnika. Jako Joker mógł zostać zgłoszony również zawodnik, który powinien wystartować w wyścigu zgodnie z rozkładem w programie zawodów. Punkty zdobyte przez Jokera liczone były podwójnie i nie miał on już możliwości wystartowania jako zwykła rezerwa taktyczna. W 2002 roku do DPŚ zgłosiło się 14 drużyn. Wtedy to też system rozgrywek poddano niewielkiej modyfikacji. Tym razem zagwarantowany udział w finałach miało 10 drużyn z poprzedniego roku, a o pozostałe 2 wolne miejsca walka toczyła się w rundzie kwalifikacyjnej. W 2003 roku system rozgrywek nie zmienił się, a w mistrzostwach wzięło udział 15 narodowych drużyn.

2004–2012 edytuj

Pierwsze istotne zmiany w systemie rozgrywania zawodów o DPŚ miały miejsce w 2004 roku. Do rozgrywek zgłosiło się wówczas 14 narodowych reprezentacji. W finałach, zamiast 12 drużyn, występowało odtąd 8 (6 najlepszych z DPŚ z 2003 + 2 z rund kwalifikacyjnych). Zrezygnowano też z rozgrywania biegów w pięcioosobowej obsadzie ze względu na dużą liczbę wypadków na torze. Finalistów podzielono na 2 grupy po 4 drużyny. Zwycięzcy tych grup awansowali bezpośrednio do wielkiego finału, a drużyny z miejsc drugich i trzecich walczyły w barażu o dwa pozostałe miejsca w wielkim finale. Zasady te nie uległy zmianom w następnych sezonach, jednak od 2005 roku odstąpiono od rozgrywania całego turnieju finałowego na terytorium jednego kraju, zachowując przy tym tygodniowy układ imprezy. Turnieje grupowe odbyły się wówczas w Szwecji i Anglii, a baraż i wielki finał w Polsce. W 2006 półfinały odbyły się w Polsce i Szwecji, a decydujące zawody w Wielkiej Brytanii. W 2007 półfinaliści ścigali się w Danii i Wielkiej Brytanii, natomiast o medale walczyli w Polsce. W sezonie tym wprowadzono ponadto drobną modyfikację w regulaminie – po raz pierwszy w historii DPŚ pojawiła się możliwość uzupełnienia składu drużyny o zawodnika rezerwowego, ale mógł on wyjechać na tor tylko w przypadku, gdy jeden z pozostałych żużlowców danego zespołu był niezdolny do dalszej jazdy. Z powodu licznych nadużyć, z przepisu tego zrezygnowano już w następnym roku. W 2008 półfinały odbyły się w Polsce i Anglii, a wielki finał w Danii. Z kolei w 2009 sytuacja wyglądała analogicznie jak w 2007, z tą różnicą, że angielski półfinał odbył się w Peterborough, a nie w Coventry. W 2010 roku po raz pierwszy reprezentacja Polski wywalczyła złoty medal DPŚ na obcej ziemi – dokonała tego w duńskim Vojens, a w pokonanym polu pozostawiła drużyny gospodarzy, Szwecji i Wielkiej Brytanii. W 2011 półfinały odbyły się w angielskim King’s Lynn i duńskim Vojens. Automatycznie awansowały z nich Polska i Dania, natomiast w barażu musiały walczyć Wielka Brytania, Rosja, Szwecja i Australia. Odpadły Czechy i Niemcy. Z barażu w Gorzowie Wielkopolskim ekipy Australii i Szwecji wywalczyły awans do finału, w którym po raz trzeci z rzędu najlepsza okazała się Polska, stając się jednocześnie pierwszą i jak dotychczas jedyną drużyną w historii DPŚ, która tego dokonała.

2012–2017 edytuj

Od sezonu 2012 Drużynowy Puchar Świata odbywał się według nowych zasad. W finałowym turnieju o trofeum Ove Fundina rywalizowało odtąd 9 reprezentacji, a nie jak miało to miejsce w poprzednich latach 8. Automatyczne miejsce w finale zagwarantowane miał gospodarz barażu i finału (w 2012 roku była to reprezentacja Szwecji), a oprócz nich o tytuł najlepszej drużyny na świecie rywalizowali zwycięzcy półfinałów oraz najlepszy zespół z barażu (a nie jak dotychczas 2 najlepsze). Dodatkowo liczebność składów każdej z drużyn okrojono do 4 zawodników, bez rezerwowych. Zmianie ulegnie również tabela biegowa – liczba wyścigów została zmniejszona z 25 do 20 (16 wyścigów fazy zasadniczej + 4 nominowane).

Medaliści edytuj

Rok Miejsce Złoto Srebro Brąz
2001   Wrocław   Australia

Jason Crump
Todd Wiltshire
Craig Boyce
Ryan Sullivan
Leigh Adams

  Polska

Krzysztof Cegielski
Piotr Protasiewicz
Tomasz Gollob
Sebastian Ułamek
Jacek Krzyżaniak

  Szwecja

Jimmy Nilsen
Mikael Karlsson
Tony Rickardsson
Niklas Klingberg
Andreas Jonsson

2002   Peterborough   Australia

Todd Wiltshire
Jason Lyons
Leigh Adams
Jason Crump
Ryan Sullivan

  Dania

Nicki Pedersen
Ronni Pedersen
Charlie Gjedde
Hans Andersen
Bjarne Pedersen

  Szwecja

Tony Rickardsson
Niklas Klingberg
Peter Karlsson
Mikael Karlsson
Stefan Andersson

2003   Vojens   Szwecja

Andreas Jonsson
Mikael Max
Peter Ljung
Peter Karlsson
David Ruud

  Australia

Jason Crump
Todd Wiltshire
Jason Lyons
Ryan Sullivan
Leigh Adams

  Dania

Nicki Pedersen
Hans Andersen
Bjarne Pedersen
Ronni Pedersen
Charlie Gjedde

2004   Poole   Szwecja

Mikael Max
Tony Rickardsson
Antonio Lindbäck
Andreas Jonsson
Peter Karlsson

  Wielka Brytania

David Norris
Lee Richardson
Mark Loram
Scott Nicholls
Gary Havelock

  Dania

Hans Andersen
Nicki Pedersen
Kenneth Bjerre
Niels-Kristian Iversen
Bjarne Pedersen

2005   Wrocław   Polska

Grzegorz Walasek
Rune Holta
Piotr Protasiewicz
Jarosław Hampel
Tomasz Gollob

  Szwecja

Tony Rickardsson
Peter Karlsson
Andreas Jonsson
Antonio Lindbäck
Fredrik Lindgren

  Dania

Hans Andersen
Bjarne Pedersen
Kenneth Bjerre
Nicki Pedersen
Niels-Kristian Iversen

2006   Reading   Dania

Niels-Kristian Iversen
Nicki Pedersen
Bjarne Pedersen
Hans Andersen
Charlie Gjedde

  Szwecja

Andreas Jonsson
Antonio Lindbäck
Fredrik Lindgren
Mikael Max
Peter Karlsson

  Wielka Brytania

Lee Richardson
Mark Loram
Scott Nicholls
Chris Louis
Chris Harris

2007   Leszno   Polska

Tomasz Gollob
Jarosław Hampel
Rune Holta
Krzysztof Kasprzak
Grzegorz Walasek
Damian Baliński

  Dania

Hans Andersen
Kenneth Bjerre
Niels-Kristian Iversen
Nicki Pedersen
Bjarne Pedersen
Jesper Bruun Jensen

  Australia

Ryan Sullivan
Chris Holder
Leigh Adams
Davey Watt
Jason Crump
Rory Schlein

2008   Vojens   Dania

Nicki Pedersen
Bjarne Pedersen
Kenneth Bjerre
Niels-Kristian Iversen
Hans Andersen

  Polska

Rune Holta
Wiesław Jaguś
Tomasz Gollob
Grzegorz Walasek
Jarosław Hampel

  Szwecja

Andreas Jonsson
Daniel Nermark
Peter Ljung
Fredrik Lindgren
Jonas Davidsson

2009   Leszno   Polska

Krzysztof Kasprzak
Piotr Protasiewicz
Jarosław Hampel
Tomasz Gollob
Adrian Miedziński

  Australia

Davey Watt
Troy Batchelor
Leigh Adams
Chris Holder
Jason Crump

  Szwecja

Jonas Davidsson
Fredrik Lindgren
Antonio Lindbäck
Andreas Jonsson
David Ruud

2010   Vojens   Polska

Rune Holta
Jarosław Hampel
Tomasz Gollob
Adrian Miedziński
Janusz Kołodziej

  Dania

Kenneth Bjerre
Nicolai Klindt
Niels-Kristian Iversen
Bjarne Pedersen
Hans Andersen

  Szwecja

Fredrik Lindgren
Jonas Davidsson
Antonio Lindbäck
Magnus Zetterström
Andreas Jonsson

2011   Gorzów Wlkp.   Polska

Krzysztof Kasprzak
Jarosław Hampel
Tomasz Gollob
Piotr Protasiewicz
Janusz Kołodziej

  Australia

Jason Crump
Darcy Ward
Troy Batchelor
Davey Watt
Chris Holder

  Szwecja

Andreas Jonsson
Fredrik Lindgren
Antonio Lindbäck
Jonas Davidsson
Tomas H. Jonasson

2012   Målilla   Dania

Niels-Kristian Iversen
Mikkel Bech
Nicki Pedersen
Michael Jepsen Jensen

  Australia

Jason Crump
Chris Holder
Darcy Ward
Davey Watt

  Rosja

Emil Sajfutdinow
Grigorij Łaguta
Artiom Łaguta
Roman Poważny

2013   Praga   Polska

Jarosław Hampel
Krzysztof Kasprzak
Patryk Dudek
Maciej Janowski

  Dania

Nicki Pedersen
Kenneth Bjerre
Niels-Kristian Iversen
Michael Jepsen Jensen

  Australia

Darcy Ward
Cameron Woodward
Jason Doyle
Troy Batchelor

2014   Bydgoszcz   Dania

Nicki Pedersen
Peter Kildemand
Mads Korneliussen
Niels-Kristian Iversen

  Polska

Piotr Protasiewicz
Krzysztof Kasprzak
Janusz Kołodziej
Jarosław Hampel

  Australia

Chris Holder
Darcy Ward
Jason Doyle
Troy Batchelor

2015   Vojens   Szwecja

Antonio Lindbäck
Andreas Jonsson
Linus Sundström
Fredrik Lindgren

  Dania

Peter Kildemand
Nicki Pedersen
Niels-Kristian Iversen
Kenneth Bjerre

  Polska

Bartosz Zmarzlik
Krzysztof Buczkowski
Maciej Janowski
Przemysław Pawlicki

2016   Manchester   Polska

Piotr Pawlicki
Bartosz Zmarzlik
Patryk Dudek
Krzysztof Kasprzak
Krystian Pieszczek

  Wielka Brytania

Craig Cook
Tai Woffinden
Daniel King
Robert Lambert
Adam Ellis

  Szwecja

Andreas Jonsson
Antonio Lindbäck
Peter Ljung
Fredrik Lindgren
Joel Andersson

2017   Leszno   Polska

Patryk Dudek
Maciej Janowski
Piotr Pawlicki
Bartosz Zmarzlik
Bartosz Smektała

  Szwecja

Antonio Lindbäck
Fredrik Lindgren
Linus Sundström
Andreas Jonsson
Joel Kling

  Rosja

Emil Sajfutdinow
Wadim Tarasienko
Andriej Kudriaszow
Gleb Czugunow

W latach 2018–2022 Pucharu nie rozgrywano.
2023   Wrocław   Polska

Bartosz Zmarzlik
Patryk Dudek
Maciej Janowski
Dominik Kubera
Janusz Kołodziej

  Wielka Brytania

Tom Brennan
Robert Lambert
Tai Woffinden
Adam Ellis
Daniel Bewley

  Dania

Leon Madsen
Rasmus Jensen
Mikkel Michelsen
Nicki Pedersen
Anders Thomsen

Klasyfikacja medalowa edytuj

Według państw edytuj

Lp. Państwo Złoto Srebro Brąz Razem
1.   Polska 9 3 1 13
2.   Dania 4 5 4 13
3.   Szwecja 3 3 7 13
4.   Australia 2 4 3 9
5.   Wielka Brytania 3 1 4
6.   Rosja 2 2

Według zawodników edytuj

Tabela obejmuje pierwszą 10. najbardziej utytułowanych zawodników.

Pogrubioną czcionką – zostali zaznaczeni zawodnicy, którzy kontynuują karierę żużlową.

Lp. Zawodnik Państwo Lata[a] Złoto Srebro Brąz Razem
1. Hampel, JarosławJarosław Hampel   Polska 2005–2014 6 2 8
2. Gollob, TomaszTomasz Gollob   Polska 2001–2011 5 2 7
3. Kasprzak, KrzysztofKrzysztof Kasprzak   Polska 2007–2016 5 1 6
4. Pedersen, NickiNicki Pedersen   Dania 2002–2023 4 4 4 12
5. Iversen, Niels-KristianNiels-Kristian Iversen   Dania 2004–2015 4 4 2 10
6. Dudek, PatrykPatryk Dudek   Polska 2013–2023 4 4
7. Jonsson, AndreasAndreas Jonsson   Szwecja 2001–2017 3 3 6 12
8. Protasiewicz, PiotrPiotr Protasiewicz   Polska 2001–2014 3 2 5
9. Holta, RuneRune Holta   Polska 2005–2010 3 1 4
Kołodziej, JanuszJanusz Kołodziej   Polska 2010–2023 3 1 4

Reprezentacje występujące edytuj

Legenda
  •   – mistrzostwo
  •   – wicemistrzostwo
  •   – trzecie miejsce
  • 4–12 – miejsca 4–12
  •  •  – nie zakwalifikowali się do turnieju głównego
  •  ••  – zgłoszeni do rozgrywek, ale nie wystąpili lub wycofali się
  •  •••  – zakwalifikowali się do turnieju głównego, ale nie wystąpili lub wycofali się
  •  –  – nie brali udziału
  •  –  – zawieszeni
  •    – gospodarze finału i barażu
Finaliści 2001
 
(5/12)
2002
 
(5/12)
2003
 
(5/12)
2004
 
(4/8)
2005
 
(4/8)
2006
 
(4/8)
2007
 
(4/8)
2008
 
(4/8)
2009
 
(4/8)
2010
 
(4/8)
2011
 
(4/8)
2012
 
(4/9)
2013
 
(4/9)
2014
 
(4/9)
2015
 
(4/9)
2016
 
(4/9)
2017
 
(4/9)
2023
 
(4/9)
  Australia       5 5 4   4   5         4 4 5 4
  Czechy 7 5 6 6 6 8 7 8 8 7 7 4 7 8 8 9 7
  Dania 4               6   4         5 8  
  Polska   4 4 4   5           5            
  Rosja 8 9 8 7 6 6 4 6 5   9 7 6  
  Stany Zjednoczone 5 6 6 7 8 5 6 6 7 7 [b]
  Szwecja             5         4 8 5       5
  Wielka Brytania 6 7 5   4   4 5 5 4 6 6 7 4 5   4  
Półfinaliści 2001
 
(5/12)
2002
 
(5/12)
2003
 
(5/12)
2004
 
(4/8)
2005
 
(4/8)
2006
 
(4/8)
2007
 
(4/8)
2008
 
(4/8)
2009
 
(4/8)
2010
 
(4/8)
2011
 
(4/8)
2012
 
(4/9)
2013
 
(4/9)
2014
 
(4/9)
2015
 
(4/9)
2016
 
(4/9)
2017
 
(4/9)
2023
 
(4/9)
  Finlandia 9 8 7 7 8 7 9
  Francja 6
  Łotwa ••• 6 8 9 6 [b]
  Niemcy 11 12 10 8 8 9 9 8
  Słowenia 12 11 9 7 [b]
  Węgry 10 10 11 8 8
  Włochy 12 7 9 [b]
Pozostali 2001
 
(5/12)
2002
 
(5/12)
2003
 
(5/12)
2004
 
(4/8)
2005
 
(4/8)
2006
 
(4/8)
2007
 
(4/8)
2008
 
(4/8)
2009
 
(4/8)
2010
 
(4/8)
2011
 
(4/8)
2012
 
(4/9)
2013
 
(4/9)
2014
 
(4/9)
2015
 
(4/9)
2016
 
(4/9)
2017
 
(4/9)
2023
 
(4/9)
  Austria
  Norwegia [b]
  Słowacja ••[b]
  Ukraina [b]

Uwagi edytuj

  1. Lata, w których dany zawodnik zdobywał medale.
  2. a b c d e f g Eliminacjami był turniej Speedway of Nations 2022.

Przypisy edytuj

  1. FIM Speedway of Nations. pzm.pl. [dostęp 2019-06-03]. (ang.).
  2. FIM Speedway World Cup. pzm.pl. [dostęp 2023-07-30]. (ang.).

Bibliografia edytuj

  • Skarb Kibica DPŚ, DMŚJ, DMEJ 2010. „Świat Żużla”. 3 (2010). Leszno: Wydawnictwo Awa-Press s.j.. ISSN 1429-3285. 
  • Przewodnik po DPŚ, DMŚJ, DMEJ i IMŚJ 2012. „Świat Żużla”. 3 (2012). Leszno: Wydawnictwo Awa-Press s.j.. ISSN 1429-3285. 
  • SPEEDWAY WORLD CUP (ang.)
  • Historia DPŚ

Linki zewnętrzne edytuj