Edward Dziewoński

polski aktor i satyryk

Edward Dziewoński ps. Dudek (ur. 16 grudnia 1916 w Moskwie, zm. 17 sierpnia 2002 w Warszawie) – polski aktor, reżyser, satyryk, syn aktora Janusza Dziewońskiego.

Edward Dziewoński
Ilustracja
Edward Dziewoński w „Świętoszku” Moliera, Teatr Narodowy w Warszawie, 1950
Data i miejsce urodzenia

16 grudnia 1916
Moskwa

Data i miejsce śmierci

17 sierpnia 2002
Warszawa

Zawód

aktor, reżyser, satyryk

Lata aktywności

1945–2000

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Złota Oznaka Honorowa Towarzystwa Polonia Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego

Życiorys edytuj

Syn Janusza i Marii Wasilewskiej[1]. Maturę uzyskał w Berlinie[2]. Tuż przed II wojną światową ukończył studia na Wydziale Aktorskim Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej (PIST). Dyplom otrzymał po wojnie w 1945 (Łódź). Zadebiutował w łódzkim Teatrze Syrena (1945). W 1947 zagrał w drugiej wersji filmu Zakazane piosenki. Był twórcą i szefem działającego w latach 1965–1975 kabaretu Dudek. Występował również w telewizyjnym Kabarecie Starszych Panów (kreował m.in. postać Dosmucacza, operatywnego Kuszelasa czy frywolnego sędziego Kocia), w Kabarecie Szpak i w Kabarecie Wagabunda.

W swym dorobku aktorskim zgromadził 31 ról filmowych. W filmie zagrał po raz ostatni w Strasznym śnie Dzidziusia Górkiewicza (1993). Jako aktor dramatyczny występował w Warszawie w teatrach: Narodowym, Ateneum, Współczesnym, Komedia, Ludowym oraz w Teatrze Kwadrat, którego był założycielem i dyrektorem artystycznym. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 235-3-1/2)[3].

Filmografia edytuj

 
Grób Edwarda Dziewońskiego na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
 
Tablica upamiętniająca aktora Edwarda Dziewońskiego na kamienicy przy ul. Wareckiej 11 w Warszawie, gdzie mieszkał w latach 1975–2002
Jako aktor
Jako reżyser

Odznaczenia edytuj

Bibliografia edytuj

  • Roman Dziewoński, Sęk z Dudkiem, Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999, ISBN 83-7255-390-4, OCLC 176951609.
  • Roman Dziewoński, Piotr Dziewoński, Dożylnie o Dudku – Edwardzie Dziewońskim, Wyd. Świat Książki, Warszawa 2007, ISBN 978-83-247-0749-2
Autobiografia
  • Edward Dziewoński, W życiu jak w teatrze, Wyd. Czytelnik, Warszawa 1987 (wyd. I) / 1989 (wyd. II), ISBN 83-07-02306-8.

Przypisy edytuj

  1. Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych". Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2023-10-26]. (pol.).
  2. Edward Dziewoński: Dudek wiecznie żywy, Onet Kultura, 16 grudnia 2016 [dostęp 2021-07-13] (pol.).
  3. Cmentarz Stare Powązki: ADAM TADEUSZ DZIEWOŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-11-02].

Linki zewnętrzne edytuj