Eugène François Charles Joseph Lamoral de Ligne d'Amblise et d'Epinoy, w lit. pol. także Eugeniusz Lamoral de Ligne[1] (ur. 28 stycznia 1804 w Brukseli, zm. 20 maja 1880 tamże) – belgijski polityk liberalny, w 1852–1879 przewodniczący Senatu, 1863–1870 minister stanu; dyplomata; arystokrata rodowy, książę de Ligne w 1814–1880.

Eugène de Ligne
Ilustracja
mal. Alexandre Robert, 1854, Pałac Narodu
Pełne imię i nazwisko

Eugène François Charles Joseph Lamoral de Ligne d'Amblise et d'Epinoy

Data i miejsce urodzenia

28 stycznia 1804
Bruksela

Data i miejsce śmierci

20 maja 1880
Bruksela

Przewodniczący Senatu Belgii
Okres

od 25 marca 1852
do 11 listopada 1879

Przynależność polityczna

Partia Liberalna

Poprzednik

Augustin Dumon-Dumortier

Następca

Camille de Tornaco

Minister Stanu
Okres

od 13 maja 1863
do 2 lipca 1870

Poprzednik

Adolphe de Vrière

Następca

Sylvain Van de Weyer

Odznaczenia
Wielka Wstęga Orderu Leopolda (Belgia) Order Złotego Runa (Hiszpania) Krzyż Wielki Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Order Świętego Januarego (Sycylia) Order Orła Czarnego (Prusy) Order św. Huberta (Bawaria) Krzyż Orderu Zasługi św. Michała (Bawaria) Order Ernestyński (Saksonia) Krzyż Wielki Orderu Piusa IX Order Świętego Jana Jerozolimskiego (Wielka Brytania) Krzyż Komandorski Orderu Św. Michała i Św. Jerzego (Wielka Brytania)

Życiorys

edytuj

Był jedynym synem Louisa-Eugène'a (1766–1813) i Josephy Louisy z d. van der Noot Gravin van Duras (1785–1863). Kiedy miał 9 lat zmarł jego ojciec, a matka ponownie wyszła za mąż za Karela Ferdinanda d'Oultremont (1789–1852)[2]. Z tego małżeństwa pochodzi dwóch przyrodnich braci de Ligne'a: Octave (1815–1898) i Adrien (1828–1898)[3]. 13 grudnia 1814 roku, wraz ze śmiercią dziadka Charlesa-Josepha (1735–1814) odziedziczył tytuł księcia de Ligne i znaczne dobra ziemskie (ok. 6 tys. ha) skupione wokół rodowej siedziby, zamku Belœil koło Tournai[4].

W czasie rewolucji belgijskiej (1830) przystąpił do stronnictwa reformistycznego[potrzebny przypis]. Z jego poparcia podjął misję dyplomatyczną, bezskutecznie przekonując króla Niderlandów Wilhelma I do wstrzymania interwencji zbrojnej[5]. W 1831 delegacja Izby Reprezentantów zaproponowała mu objęcie rządów królewskich, jednak de Ligne odmówił[6]. Był bowiem zwolennikiem umiarkowanej linii liberalnej, reprezentowanej przez oranistów, proponującej kandydaturę księcia Fryderyka (1797–1881)[7]. W 1834 wraz ze swoim teściem Georges'em de Trazegnies (1762–1849) wykupił stado koni należących do króla, aby następnie mu je podarować[8]. Spotkało się to z ostrą krytyką prasy, która spowodowała masowe wystąpienia ludności Brukseli przeciwko de Lignemu[9]. Wobec tych wydarzeń w latach 1834–1837 przebywał na emigracji w Wiedniu. W 1837 roku powierzono mu misję dyplomatyczną w Londynie, następnie w Paryżu (1842–1848)[10].

Po powrocie do Belgii, w 1849 roku został wybrany do Senatu w okręgu Ath, przy poparciu Partii Liberalnej. W latach 1852–1879 pełnił funkcję przewodniczącego izby. 13 maja 1863 roku Leopold I powierzył mu tekę ministra stanu w rządzie Charles'a Rogiera (1800–1885). Sprawował tę funkcję także w kolejnym gabinecie Walthère'a Frère-Orbana (1812–1896), aż do dymisji rządu 2 lipca 1870[potrzebny przypis]. Sprzeciwiał się tendencjom antyklerykalnym w obozie rządzącym, agitując przeciwko sekularyzacji szkolnictwa[potrzebny przypis]. W 1879 zrzekł się mandatu senatora, protestując przeciw wprowadzeniu reformy[11].

Wspierał artystów i naukowców, m.in. fundując wydatki Johanna Straussa (1825–1899) i jego orkiestry w czasie pobytu w Belgii[12]. Był prezesem Belgijskiego Towarzystwa Rolniczego. Szczególnie interesował się gromadzeniem książek, wśród których miały znaleźć się również dzieła Adama Mickiewicza[1].

Izabela II uhonorowała go tytułem granda Hiszpanii (1846)[13].

Zmarł w 20 maja 1880 roku, po czym został pochowany w kaplicy zamku Belœil. Tytuły księcia de Ligne i granda Hiszpanii odziedziczył po nim wnuk Louis (1854–1918)[13]. Dekretem Alberta I z 31 maja 1923 roku został pośmiertnie uhonorowany tytułem księcia d'Amblise i d'Épinoy, przysługującym jego potomkom w linii męskiej, który przypadł drugiemu z wnuków Ernestowi (1857–1937)[14].

Rodzina

edytuj

Był trzykrotnie żonaty. Po raz pierwszy zawarł związek 12 maja 1823 roku w Le Rœulx z Mélanie de Conflans (1802–1833), córką Charlesa Louisa (1772–1849) i Amélie de Croÿ (1774–1847). Z tego małżeństwa pochodzi pierworodny syn Eugène'a[15]:

  • Henri Maximilien Joseph Charles Louis (ur. 16 października 1824, zm. 27 listopada 1871) ⚭ Marguerite de Talleyrand-Périgord (1832–1917), córka Ernesta (1807–1871) i Marie Louise Le Peletier de Mortefontaine (1811–1893).

Ponownie ożenił się 21 lipca 1834 w Brukseli z Nathalie de Trazegnies (1811–1835), córką Georges'a (1762–1849) i Marie Louise de Maldeghem (1785–1844). Małżeństwo miało jedyną córkę:

Trzeci i ostatni związek małżeński zawarł 28 października 1836 w Wiedniu z Jadwigą Lubomirską (1815–1895), córką Henryka (1777–1850) i Teresy Czartoryskiej (1785–1868)[1]. Z tego związku pochodzi czworo dzieci[15]:

  • Charles Joseph Eugène Henri Georges (ur. 17 listopada 1837, zm. 10 maja 1914) ⚭ Charlotte de Gontaut-Biron (1854–1933), córka Etienne Charlesa (1818–1871) i Charlotte Marie de FitzJames (1831–1905);
  • Edouard Henri Auguste (ur. 7 lutego 1839, zm. 17 października 1911) ⚭ 1) Augusta Cunynghame (1836–1872), 2) Eulalie zu Solms-Braunfels (1851–1922), córka Carla (1812–1875) i Sophie zu Löwenstein-Wertheim-Rosenberg (1814–1876);
  • Isabelle Hedwige Mathilde (ur. 15 kwietnia 1840, zm. 11 marca 1858);
  • Marie Sophie Georgine Hedwige Eugénie (ur. 19 kwietnia 1843, zm. 3 marca 1898) ⚭ Sosthène de La Rochefoucauld (1825–1908), syn Sosthène'a (1785–1864) i Elisabeth Hélène de Montmorency-Laval (1790–1834).

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c Józef Długosz, Ossoliński zbiór rękopiśmiennych dedykacji autorskich i proweniencyjnych, „Czasopismo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich” (10), 1999, s. 246, ISSN 1230-221X.
  2. de Ligne 1940 ↓, s. 34.
  3. de Ligne 1940 ↓, s. 39–47.
  4. Gillard 1994 ↓, s. 166.
  5. Łapos 1996 ↓, s. 213.
  6. Hervé Douxchamps, Les quarante familles belges les plus anciennes subsistantes: Ligne et Arenberg, „Le Parchemin”, 66 (342), 2002, s. 401–439, ISSN 2295-9890 (fr.).
  7. Łapos 1996 ↓, s. 216.
  8. Łapos 1996 ↓, s. 216–217.
  9. Łapos 1996 ↓, s. 217.
  10. Gillard 1994 ↓, s. 167.
  11. Gillard 1994 ↓, s. 166–167.
  12. Lucjan Kydryński, Jan Strauss, wyd. 2, Kraków: PWM, 1985, s. 30–31, ISBN 83-224-0269-4.
  13. a b Wauters 1893 ↓, s. 143.
  14. de Ligne 1940 ↓, s. 388.
  15. a b Wauters 1893 ↓, s. 142–143.

Bibliografia

edytuj
  • Patrick Gillard: de Ligne, Eugène François Charles Joseph. W: Le Parlement Belge 1831–1894: Données Biographiquesb. Jean-Luc de Paepe, Christiane Raindorf-Gérard (red.). Bruxelles: Académie Royale de Belgique, 1994, s. 166–167. ISBN 2-8031-0140-8. (fr.).
  • Albert de Ligne: Le prince Eugène de Ligne (1804–1880). Bruxelles: Edition universelle, 1940. (fr.).
  • Józef Łapos: Historia Belgii. Wyd. 2. Wrocław: Ossolineum, 1996. ISBN 83-04-04262-2.
  • Alphonse Wauters: La famille de Ligne. W: Biographie nationale de Belgique. T. 12. Bruxelles: Académie royale des sciences, des lettres et des beaux-arts de Belgique, 1893, s. 141–143. (fr.).