Febuksostat

związek chemiczny

Febuksostat (łac. febuxostatum) – organiczny związek chemiczny, niepurynowy inhibitor oksydazy ksantynowej[2], stosowany w leczeniu przewlekłej hiperurykemii i dny moczanowej[3].

Febuksostat
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C16H16N2O3S

Masa molowa

316,38 g/mol

Wygląd

biały, krystaliczny proszek

Identyfikacja
Numer CAS

144060-53-7

PubChem

134018

DrugBank

DB04854

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

M04AA03

Stosowanie w ciąży

kategoria C

Febuksostat uzyskał pozytywną opinię wydaną przez European Medicines Agency 21 kwietnia 2008[4], a przez FDA 16 lutego 2009[5].

Mechanizm działania

edytuj

Kwas moczowy jest końcowym produktem przemian metabolicznych puryn, katalizowanych przez oksydazę ksantynową (XO). Febuksostat jest bardzo silnym, selektywnym inhibitorem zarówno postaci utlenionych, jak i zredukowanych enzymu XO[6]. Powoduje to spadek stężenia kwasu moczowego we krwi. Wykazano, że febuksostat w stężeniach terapeutycznych nie jest inhibitorem innych enzymów uczestniczących w przemianach puryn lub pirymidyny: deaminazy guaniny, fosforybozylotransferazy hipoksantynowo-guaninowej, fosforybozylotransferazy orotanowej, dekarboksylazy monofosforanu orotydyny i fosforylazy nukleozydów purynowych.
Febuksostat zmniejsza stężenie kwasu moczowego dość szybko, bo po 2 tygodniach terapii. Utrzymuje się ono przez cały okres leczenia. Stałe leczenie febuksostatem zmniejsza również częstość i nasilenie napadów dny moczanowej.

 
Oksydaza ksantynowa zablokowana febuksostatem[7].

Farmakokinetyka

edytuj

Z przewodu pokarmowego febuksostat wchłania się w około 84% w ciągu maksymalnie 1,5 godziny od momentu podania[8]. Pokarm bogatotłuszczowy zmniejsza wchłanianie febuksostatu, co jednak nie jest istotne klinicznie[9]. Lek wiąże się z białkami osocza w ponad 99%.
Metabolizm leku przebiega głównie na drodze koniugacji, którą katalizuje układ UDP-glukuronozylotransferazy, oraz oksydacji za pośrednictwem cytochromu P450 (przede wszystkim CYP1A1, CYP1A2). Niektóre metabolity są czynne farmakologicznie.
Lek wydalany jest z moczem i z kałem, głównie w postaci niezmienionej.

Wskazania

edytuj

Febuksostat stosowany jest w leczeniu pacjentów cierpiących na przewlekłą hiperurykemię, u których nastąpiło odkładanie się złogów moczanowych[10].

Przeciwwskazania

edytuj

Ostrzeżenia specjalne

edytuj
  1. Leczenia febuksostatem nie należy zaczynać w trakcie napadu dny moczanowej.
  2. W początkowej fazie leczenia wystąpić może zaostrzenie dny moczanowej wywołane wahaniami stężenia kwasu moczowego w surowicy (obniżenie stężenia wywołane lekiem, zwiększenie stężenia spowodowane przez uwalnianie kwasu moczowego ze złogów moczanowych). Zaleca się więc podawanie pacjentom, przez pierwszych 6 miesięcy leczenia febuksostatem, środków łagodzących napady dny (NLPZ, kolchicyna).
  3. U chorych cierpiących na choroby przebiegające z przyspieszoną syntezą kwasu moczowego (pewne rodzaje nowotworów, zespół Lescha-Nyhana) dojść może do powstawania złogów ksantynowych.
  4. Należy zachować ostrożność w przypadku chorych z ciężkimi zaburzeniami wątroby lub tarczycy.

Interakcje

edytuj

Nie zaleca się jednoczesnego stosowania merkaptopuryny, azatiopryny oraz teofiliny razem z febuksostatem ze względu na możliwość wzrostu stężenia tych substancji we krwi.
Leki blokujące glukoronizację mogą teoretycznie wpływać na eliminację febuksostatu. Nie zaobserwowano jednak klinicznych oznak tej interakcji.
Leki zobojętniające sok żołądkowy zawierające magnez i glin spowalniają wchłanianie febuksostatu o około 1 godzinę[9].

Skuteczność

edytuj

W jednym z badań porównano febuksostat do allopurinolu pod względem skuteczności terapii i okazało się, że leczenie febuksostatem bardziej obniżało poziom kwasu moczowego, a także częstość ataków dny oraz pojawiania się guzków dnawych[11].

Działania niepożądane

edytuj

Występują rzadko i mają raczej łagodny charakter. Do najczęściej występujących objawów ubocznych stosowania febuksostatu należą:

Rzadziej występują:

Preparaty

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c Febuxostat, [w:] Merck Index. An Encyclopedia of Chemicals, Drugs, and Biologicals, wyd. 14, Whitehouse Station, New Jersey: Merck & Company, 2006, ISBN 978-0-911910-00-1, OCLC 938242785 (ang.).
  2. S.P. Bruce. Febuxostat: a selective xanthine oxidase inhibitor for the treatment of hyperuricemia and gout. „The Annals of pharmacotherapy”. 12 (40), s. 2187–2194, grudzień 2006. DOI: 10.1345/aph.1H121. PMID: 17132810. 
  3. Stamp LK., O’Donnell JL., Chapman PT. Emerging therapies in the long-term management of hyperuricaemia and gout. „Internal medicine journal”. 4 (37), s. 258–266, kwiecień 2007. DOI: 10.1111/j.1445-5994.2007.01315.x. PMID: 17388867. 
  4. Adenuric (febuxostat) receives marketing authorisation in the European Union. [dostęp 2008-05-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-26)].
  5. Uloric Approved for Gout. U.S. News and World Report. [dostęp 2009-02-16].
  6. Okamoto K., Nishino T. Crystal structures of mammalian xanthine oxidoreductase bound with various inhibitors: allopurinol, febuxostat, and FYX-051.. „Journal of Nippon Medical School = Nihon Ika Daigaku zasshi”. 1 (75), s. 2–3, luty 2008. PMID: 18360072. 
  7. Okamoto K., Eger BT., Nishino T., Kondo S., Pai EF., Nishino T. An extremely potent inhibitor of xanthine oxidoreductase. Crystal structure of the enzyme-inhibitor complex and mechanism of inhibition.. „The Journal of biological chemistry”. 3 (278), s. 1848–1855, styczeń 2003. DOI: M208307200 10.1074/jbc. M208307200. PMID: 12421831. 
  8. Khosravan R., Grabowski BA., Wu JT., Joseph-Ridge N., Vernillet L. Pharmacokinetics, pharmacodynamics and safety of febuxostat, a non-purine selective inhibitor of xanthine oxidase, in a dose escalation study in healthy subjects. „Clinical pharmacokinetics”. 8 (45), s. 821–841, 2006. PMID: 16884320. 
  9. a b Khosravan R., Grabowski B., Wu JT., Joseph-Ridge N., Vernillet L. Effect of food or antacid on pharmacokinetics and pharmacodynamics of febuxostat in healthy subjects.. „British journal of clinical pharmacology”. 3 (65), s. 355–363, marzec 2008. DOI: 10.1111/j.1365-2125.2007.03016.x. PMID: 17953718. 
  10. Sánchez-Lozada LG., Tapia E., Soto V., Avila-Casado C., Franco M., Zhao L., Johnson RJ. Treatment with the xanthine oxidase inhibitor febuxostat lowers uric acid and alleviates systemic and glomerular hypertension in experimental hyperuricaemia.. „Nephrology, dialysis, transplantation: official publication of the European Dialysis and Transplant Association – European Renal Association”. 4 (23), s. 1179–1185, kwiecień 2008. DOI: 10.1093/ndt/gfm783. PMID: 18048425. 
  11. Becker MA., Schumacher HR., Wortmann RL., MacDonald PA., Eustace D., Palo WA., Streit J., Joseph-Ridge N. Febuxostat compared with allopurinol in patients with hyperuricemia and gout. „The New England journal of medicine”. 23 (353), s. 2450–2461, grudzień 2005. DOI: 10.1056/NEJMoa050373. PMID: 16339094. 

Bibliografia

edytuj