Masyw Bihorski

masyw górski w Karpatach w zachodniej Rumunii
(Przekierowano z Góry Bihorskie)

Masyw Bihorski (542.1; rum. Munții Bihor; Masivul Bihor) – masyw górski w Karpatach, stanowiący centralną i najwyższą część Gór Zachodniorumuńskich. Leży w zachodniej Rumunii (w Siedmiogrodzie).

Masyw Bihorski
ilustracja
Megaregion

region karpacki

Prowincja

Góry Zachodniorumuńskie i Wyżyna Transylwańska

Podprowincja

Góry Zachodniorumuńskie

Makroregion

Masyw Bihorski

Zajmowane
jednostki
administracyjne

Rumunia
okręg Bihor
okręg Kluż
okręg Alba

Główne pasma Gór Zachodniorumuńskich

Masyw Bihorski graniczy:

  • od północy – granice stanowią potok Bulzu, rejon Piatra Arsă oraz dolina Someșul Cald – Gorącego Samoszu będąca granicą z masywem Vlădeasa;
  • od wschodu – granice stanowi linia od potoku Beliș, rejonu polany Urșoaia, potoku Albacu do miejscowości Albaca, następnie doliną Arieș do Câmpeni, która jest granicą z górami masywu Gilău;
  • od strony południowo-wschodniej – linia graniczna gór biegnie wzdłuż drogi Câmpeni – Buceș, będącej jednocześnie granicą z górami Trascău;
  • od południa – granicę stanowi szczyt Keresz Biały, będący granicą z Rudawami Siedmiogrodzkimi i górami Zarand;
  • od zachodu – granica biegnie doliną potoku Dedeșului, przez przełęcz Dealul Mare (Criștilor) oraz doliną Crișu Negru będącą granicą z górami Codru Moma.

Masyw Bihorski dzieli się na dwie główne części. Pierwszą stanowi krystaliczny, połoninny masyw Curcubăta (1848 m n.p.m.), będący jednocześnie najwyższym szczytem Gór Zachodniorumuńskich. Druga charakterystyczna część to krasowy obszar płaskowyżu Padiș, zwany często „królestwem karpackiego krasu”. Na obszarze tym występują wszelkie znane formy krasowe: aweny (studnie krasowe), jaskinie, polja, kotły eworsyjne, ponory. Najbardziej znanymi miejscami płaskowyżu są zapadlisko krasowe Cetățile Ponorului, a także wąwozy Cheile Galbenei, Cheile Someșulului Cald, aweny Avenul Negru, Avenul Acoperit z zalegającym przez cały rok na dnie lodem, jaskinia Ghețarul Focul Viu – Jaskinia Lodowa Żywego Ognia oraz jaskinia Scărișoara leżąca na innym, mniejszym płaskowyżu o tej samej nazwie. Jaskinia Scărișoara mieści 7500 metrów sześciennych lodu i jest udostępniona dla zwiedzających.

Na terenie Masywu Bihorskiego znajduje się park narodowy o powierzchni 73364 ha, chroniący także endemiczne gatunki roślin.

Bibliografia

edytuj
  • Krystyna Jawecka (red.) Mapa przeglądowa Europy. Rumunia. Skala 1:1 000 000, PPWK Warszawa-Wrocław 1983/84
  • Jerzy Kondracki Fizycznogeograficzna regionalizacja Czech, Słowacji, Węgier i Rumunii w układzie dziesiętnym, „Przegląd Geograficzny”, tom LXVIII, z. 3–4, 1996, s. 457–466
  • Jerzy Kondracki Karpaty, wydanie drugie poprawione, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1989, ISBN 83-02-04067-3
  • Andrzej Maryański Rumunia, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973