Gabriel Fahrenheit

fizyk niderlandzki, twórca skali temperatury

Daniel Gabriel Fahrenheit (ur. 24 maja 1686 w Gdańsku, zm. 16 września 1736 w Hadze[1][2]) – fizyk i inżynier pochodzenia niemieckiego. Większość okresu naukowego spędził w Niderlandach. Wynalazca termometru rtęciowego, twórca skali temperatur używanej w niektórych krajach anglosaskich.

Daniel Gabriel Fahrenheit
ilustracja
Data i miejsce urodzenia 24 maja 1686
Gdańsk
Data i miejsce śmierci 16 września 1736
Haga
Zawód, zajęcie fizyk, inżynier
podpis
Multimedia w Wikimedia Commons

ŻyciorysEdytuj

Fahrenheit urodził się jako syn kupca Daniela Fahrenheita i jego żony Concordii, z domu Schumann, pochodzącej ze znanego rodu gdańskich przedsiębiorców[3]. Rodzina Fahrenheitów wywodziła się prawdopodobnie z Hildesheim[3]. Dziadek fizyka w 1650 r. przybył do Gdańska z Knipawy – jednego z trzech miast wchodzących w skład Królewca[3].

Daniel Gabriel był najstarszym z piątki dzieci, które dożyły wieku dorosłego[4]. Po śmierci rodziców w 1701 r.[1] opuścił Gdańsk i przeniósł się do Holandii, a w roku 1717 osiedlił się w Hadze[5][6]. Od roku 1718 nauczał chemii w Amsterdamie[7], zaś w 1724 r. został członkiem Towarzystwa Królewskiego w Londynie[8]. Zarobkowo zajmował się wyrabianiem termometrów, barometrów oraz wysokościomierzy[4]. Jako pierwszy zastosował w termometrach rtęć[9]. W 1725 opracował termometryczną skalę Fahrenheita[9]. W 1721 opisał zjawisko przechłodzenia wody[9]. Stwierdził także zależność temperatury wrzenia wody od ciśnienia[1].

UpamiętnienieEdytuj

Imię Fahrenheita nosi od lat międzywojennych ulica w Gdańsku-Wrzeszczu[10], a także tramwaj Pesa Swing 120NaG SWING Gdańskich Autobusów i Tramwajów o numerze bocznym 1015[11] i dzwon c3 carillonu Ratusza Głównego Miasta w Gdańsku[12]. Senat Politechniki Gdańskiej, chcąc upamiętnić Fahrenheita, nazwał jego imieniem jeden z uczelnianych dziedzińców[13].

Fahrenheit jest patronem Szkoły Podstawowej nr 88 w Gdańsku-Świbnie[14].

 
Kamienica Fahrenheita w Gdańsku z lat dziecinnych.

Zobacz teżEdytuj

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b c Daniel Gabriel Fahrenheit – biografia, życiorys., trojmiasto.pl [dostęp 2020-08-09] (pol.).
  2. ↑ Daniel Gabriel Fahrenheit – Polish-born Dutch physicist, britannica.com [dostęp 2020-08-09] (ang.).
  3. ↑ a b c Gdańsk. Śladami piwa, gwiazd, muzyki, fizyki, literatury i metafizyki, wyborcza.pl, 21 września 2015 [dostęp 2020-08-09] (pol.).
  4. ↑ a b Piotr Rowicki, Daniel Gabriel Fahrenheit: najsłynniejszy w świecie gdańszczanin, trojmiasto.pl, 2 maja 2012 [dostęp 2020-08-09] (pol.).
  5. ↑ Anca Ungurenuş, Daniel Gabriel Fahrenheit, gds.ro, 26 maja 2012 [dostęp 2020-08-09] (rum.).
  6. ↑ Marcin Stąporek, Patroni tramwajów: Daniel Gabriel Fahrenheit, trojmiasto.pl, 23 sierpnia 2017 [dostęp 2020-08-09] (pol.).
  7. ↑ Daniel Gabriel Fahrenheit wird geboren, history.de [dostęp 2020-08-09] (niem.).
  8. ↑ Zack Beauchamp, Why Americans still use Fahrenheit long after everyone else switched to Celsius, vox.com, 16 lutego 2015 [dostęp 2020-08-09] (ang.).
  9. ↑ a b c Fahrenheit Gabriel Daniel, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2020-04-24].
  10. ↑ Dawne nazwy ulic gdańskich (pol.). danzig-online.pl. [dostęp 2019-02-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-31)].
  11. ↑ Gdańskie Autobusy i Tramwaje, gait.pl [dostęp 2020-08-09] (pol.).
  12. ↑ CYKL: Gdańskie pomniki, facebook.com [dostęp 2020-08-09] (pol.).
  13. ↑ Politechnika Gdańska. Fakty i liczby, pg.edu.pl (pol.).
  14. ↑ Andrzej Januszajtis, Tego na pewno nie wiecie. Pieśń flisaków w Świbnie, trojmiasto.wyborcza.pl, 4 czerwca 2019 [dostęp 2020-08-09].

Linki zewnętrzneEdytuj

  W Wikimedia Commons znajdują się multimedia związane z tematem:
Gabriel Fahrenheit
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gabriel_Fahrenheit&oldid=63556489”