Wikipedia

Giacinto Pullino (1913)

włoski okręt podwodny

Giacinto Pullino – włoski okręt podwodny z początku XX wieku, jedna z dwóch jednostek typu Pullino. Okręt został zwodowany 21 lipca 1913 roku w Arsenale La Spezia(inne języki), a w skład Regia Marina został wcielony 12 grudnia 1913 roku. „Giacinto Pullino” pełnił służbę na Morzu Śródziemnym, biorąc udział w I wojnie światowej. 31 lipca 1916 roku jednostka weszła na mieliznę u wybrzeży Austro-Węgier i została zdobyta przez przeciwnika, jednak zatonęła następnego dnia podczas holowania. W 1929 roku okręt został podniesiony przez włoską marynarkę i następnie złomowany.

Giacinto Pullino
Klasa

okręt podwodny

Typ

Pullino

Historia
Stocznia

Arsenał La Spezia(inne języki), La Spezia

Położenie stępki

2 czerwca 1912

Wodowanie

21 lipca 1913

 Regia Marina
Wejście do służby

12 grudnia 1913

Zatonął

1 sierpnia 1916

Los okrętu

podniesiony w 1929, złomowany w 1931

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


355 ton
405 ton

Długość

42,3 metra

Szerokość

4,17 metra

Zanurzenie

3,96 metra

Zanurzenie testowe

50 metrów

Rodzaj kadłuba

dwukadłubowy

Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 1460 KM
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 520 KM
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


14 węzłów
10 węzłów

Zasięg

powierzchnia: 2700 Mm przy 8 węzłach
zanurzenie: 170 Mm przy 2,5 węzła

Uzbrojenie
1 działo kal. 57 mm
1 działo kal. 37 mm
8 torped
Wyrzutnie torpedowe

6 × 450 mm

Załoga

19

Projekt i budowa edytuj

Jednostki typu Pullino zostały zaprojektowane przez inż. majora korpusu inżynierów okrętowych(inne języki), Virginia Cavalliniego(inne języki)[1][2]. Okręty charakteryzowały się konstrukcją dwukadłubową z dwoma kadłubami o jednakowej odporności na działanie ciśnienia hydrostatycznego[2][3]. W kadłubie wewnętrznym o przekroju kołowym mieściły się pomieszczenia mieszkalne, centrala i maszynownia[3]. Przestrzeń pomiędzy kadłubami zajmowały rozmieszczone w czterech przedziałach akumulatory, podzielone na cztery części dno podwójne, zbiorniki balastowe oraz paliwa[3]. Kadłub zewnętrzny o wrzecionowatym kształcie miał średnicę w przybliżeniu o jedną trzecią większą od średnicy kadłuba wewnętrznego i był do niego styczny na górze[3]. Okręty otrzymały wzmocnione w stosunku do wcześniejszych włoskich konstrukcji uzbrojenie torpedowe oraz, jako pierwsze włoskie okręty podwodne, działa pokładowe[1][2]. Zwiększona wytrzymałość kadłuba pozwalała też na osiąganie większej w stosunku do poprzedników głębokości zanurzenia wynoszącej 50 metrów[1][4].

„Giacinto Pullino” zbudowany został w Arsenale La Spezia(inne języki)[5][6]. Stępkę okrętu położono 2 czerwca 1912 roku, a zwodowany został 21 lipca 1913 roku[5][6][a]. Jednostka otrzymała nazwę na cześć piemonckiego inżyniera i stoczniowca Giacinta Pulliniego(inne języki), autora m.in. planów budowy pierwszego włoskiego okrętu podwodnego[7].

Dane taktyczno-techniczne edytuj

„Giacinto Pullino” był niewielkim, przybrzeżnym okrętem podwodnym[1][4]. Długość całkowita wynosiła 42,3 metra, szerokość 4,17 metra i zanurzenie 3,96 metra[6]. Wyporność normalna w położeniu nawodnym wynosiła 355 ton, a w zanurzeniu 405 ton[6][8][b]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa silniki wysokoprężne FIAT o łącznej mocy 1460 KM[5][6]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne Savigliano(inne języki) o łącznej mocy 520 KM[5][6]. Dwa wały napędowe obracające dwiema śrubami umożliwiały osiągnięcie prędkości 14 węzłów na powierzchni i 10 węzłów w zanurzeniu[6][8][c]. Zasięg wynosił 2700 Mm przy prędkości 8 węzłów w położeniu nawodnym oraz 170 Mm przy prędkości 2,5 węzła w zanurzeniu (lub 600 Mm przy prędkości 14 węzłów w położeniu nawodnym oraz 25 Mm przy prędkości 10 węzłów w zanurzeniu)[6]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów[1][6].

Okręt wyposażony był w cztery stałe wyrzutnie torpedowe kalibru 450 mm, po dwie na dziobie i rufie oraz dwie zewnętrzne zainstalowane na pokładzie jednostki, z łącznym zapasem ośmiu torped[1][6]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły: pojedyncze działo kalibru 57 mm L/40 Hotchkiss M1886 oraz pojedyncze działo kalibru 37 mm L/25 Hotchkiss M1890[1][4][d]

Załoga okrętu składała się z 2 oficerów oraz 17 podoficerów i marynarzy[5][6].

Służba edytuj

„Giacinto Pullino” został wcielony do służby w Regia Marina 12 grudnia 1913 roku[5][6]. Jego pierwszym dowódcą został kpt. mar. (wł. tenente di vascello) Alberto Bonini[7]. Po zakończeniu przeprowadzonych w pobliżu bazy La Spezia testów „Giacinto Pullino” wraz z bliźniaczym okrętem „Galileo Ferraris” weszły w skład 3. eskadry (wł. Squadriglia) okrętów podwodnych w Tarencie[3][7]. 24 maja 1915 roku, w momencie przystąpienia Włoch do I wojny światowej, okręt wchodził w skład 2. eskadry okrętów podwodnych w Wenecji (wraz z „Argo” i „Fisalia”)[9][10]. Okręt brał udział w ofensywnych rejsach bojowych u wybrzeży przeciwnika na wodach Adriatyku[7]. W 1915 roku jednostka wykonała 15 misji ofensywnych, a w 1916 roku, najpierw pod dowództwem Carlo De Donato, a następnie Ubaldo degli Uberti(inne języki) kolejnych 16[7]. 4 lipca 1916 roku „Giacinto Pullino” przeprowadził atak torpedowy na austro-węgierskie parowce „S. Marco” i „Nesazzio”, w wyniku którego „S. Marco” został trafiony w okolice śruby i doznał uszkodzeń[7].

29 lipca 1916 roku „Giacinto Pullino” z pochodzącym z Istrii pilotem Nazario Sauro(inne języki) na pokładzie wyszedł w morze z zadaniem zaatakowania parowców stojących w porcie Fiume[7]. W nocy z 30 na 31 lipca okręt przechodząc pomiędzy wyspami Unie a Galiola utknął na mieliźnie u wybrzeży tej ostatniej i mimo wysiłku załogi nie zdołał się uwolnić[7]. Dowódca jednostki wydał rozkaz zniszczenia dokumentów i oraz całego wyposażenia pokładowego, a następnie przy pomocy zdobytej na brzegu szalupy załoga opuściła okręt[7]. Nazario Sauro, który był wcześniej poddanym austro-węgierskim, próbował uciec samotnie na małej łódce[7]. Dowiedziawszy się o unieruchomionym nieprzyjacielskim okręcie podwodnym, dowództwo Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine wysłało w ten rejon zespół okrętów w składzie: kanonierka torpedowa SMS „Magnet” i torpedowce SM Tb 4 i SM Tb 6[11]. Marynarze austro-węgierscy wzięli do niewoli zarówno załogę „Giacinto Pullino”, jak i schwytali Nazario Sauro[7][11]. Po wielu wysiłkach zdobywcy zdołali ściągnąć okręt podwodny z mielizny i rozpoczęli jego holowanie do bazy w Poli, jednak 1 sierpnia 1916 roku jednostka zatonęła nieopodal Cape Promontore(inne języki)[6][7][e]. Nazario Sauro trafił przed trybunał wojenny i został skazany za zdradę na karę śmierci; wyrok został wykonany 10 sierpnia 1916 roku[11][12].

W 1929 roku wrak „Giacinto Pullino” został podniesiony przez specjalistów z Regia Marina, po czym w 1931 roku został złomowany[6][7][f].

Uwagi edytuj

  1. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 120 podaje, że wodowanie okrętu odbyło się 21 czerwca 1913 roku.
  2. ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 276, Fontenoy 2007 ↓, s. 120, Fraccaroli 1970 ↓, s. 115, Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 619 i Gogin 2024 ↓ podają, że wyporność nawodna wynosiła 345 ton.
  3. ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 276, Fontenoy 2007 ↓, s. 120, Fraccaroli 1970 ↓, s. 115, Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 619 i Gogin 2024 ↓ podają, że prędkość podwodna wynosiła 9 węzłów.
  4. ↑ Identycznie podają Fontenoy 2007 ↓, s. 120 i Csonkaréti 2004 ↓, s. 346. Natomiast Fraccaroli 1970 ↓, s. 115 i Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 619 podają, że okręt oprócz działa kalibru 57 mm uzbrojony był w działo kalibru 47 mm.
  5. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 120 i Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 619 podają błędnie, że do zdarzenia doszło w dniach 31 lipca – 1 sierpnia 1917 roku.
  6. ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 276, Fraccaroli 1970 ↓, s. 115, Bagnasco i Rastelli 1997 ↓, s. 91 i Gogin 2024 ↓ podają, że okręt został podniesiony 28 lutego 1931 roku.

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 276.
  2. ↑ a b c Fontenoy 2007 ↓, s. 120.
  3. ↑ a b c d e Pollina 1963 ↓, s. 59.
  4. ↑ a b c Gogin 2024 ↓.
  5. ↑ a b c d e f Fraccaroli 1970 ↓, s. 115.
  6. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Pollina 1963 ↓, s. 57.
  7. ↑ a b c d e f g h i j k l m Grupsom 2024 ↓.
  8. ↑ a b Csonkaréti 2004 ↓, s. 346.
  9. ↑ Bagnasco i Rastelli 1997 ↓, s. 80.
  10. ↑ Csonkaréti 2004 ↓, s. 278.
  11. ↑ a b c Csonkaréti 2004 ↓, s. 114.
  12. ↑ Bagnasco i Rastelli 1997 ↓, s. 82.

Bibliografia edytuj

  • Erminio Bagnasco, Achille Rastelli: Navi e marinai italiani nella Grande Guerra. Parma: Ermanno Albertelli Editore, 1997. ISBN 88-85909-75-2. (wł.).
  • Károly Csonkaréti: Marynarka wojenna Austro-Węgier w pierwszej wojnie światowej 1914-1918. Kraków: Wydawnictwo Arkadiusz Wingert, 2004. ISBN 83-918940-3-7.
  • Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Aldo Fraccaroli: Italian Warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1970. ISBN 0-7110-0105-7. (ang.).
  • Ivan Gogin: GIACINTO PULLINO small submarines (1914). Navypedia. [dostęp 2024-03-09]. (ang.).
  • Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
  • Paolo M. Pollina: I sommergibili italiani 1895–1962. Roma: Ufficio Storico Della M.M., 1963. (wł.).
  • Regi Sommergibile GIACINTO PULLINO. Grupsom - Sommergibili Mediterranei. [dostęp 2024-03-09]. (wł.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Giacinto_Pullino_(1913)&oldid=73655850”