Gilowice (gmina)

gmina wiejska w województwie śląskim
(Przekierowano z Gmina Gilowice)

Gilowice (1976-91 jako część gminy Gilowice-Ślemień) – gmina wiejska w województwie śląskim, w powiecie żywieckim. W latach 1975–1998 gmina należała do województwa bielskiego.

Gilowice
gmina wiejska
ilustracja
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

żywiecki

TERC

2417032

Wójt

Krzysztof Okrzesik
(od 2018)

Powierzchnia

28,15 km²

Populacja (2019)
• liczba ludności


6251[1]

• gęstość

222 os./km²

Nr kierunkowy

33

Tablice rejestracyjne

SZY

Adres urzędu:
ul. Krakowska 40
34-322 Gilowice
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw

2

Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie powiatu
49°42′42″N 19°18′36″E/49,711667 19,310000
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Siedziba władz gminy to Gilowice.

Według danych z 30 czerwca 2004[2] gminę zamieszkiwało 5606 osób. Gmina obejmuje dwa sołectwa: Gilowice i Rychwałd.

Historia edytuj

Gmina zbiorowa Gilowice funkcjonowała cztery razy, w latach: 1934–1940, 1941–1954, 1973–1976 i od 1991.

Gmina zbiorowa Gilowice została utworzona po raz pierwszy 1 sierpnia 1934 roku w powiecie żywieckim w woj. krakowskim z dotychczasowych jednostkowych gmin wiejskich: Gilowice, Kocierz ad Moszczanica, Łękawica, Łysina, Okrajnik, Rychwałd i Rychwałdek[3].

Podczas II wojny światowej, 30 listopada 1940, hitlerowcy znieśli gminę Gilowice, włączając jej obszar do gminy Ślemień (gromadę Gilowice), do gminy Sporysz (gromadę Rychwałdek) oraz do nowo utworzonej gminy Zadziele (gromady Kocierz ad Moszczanica Łękawica, Łysina, Okrajnik, Rychwałd)[4][5]. Gminę Gilowice reaktywowano 1 lipca 1941 przez przemianowanie dotychczasowej gminy Ślemień (objemującej aktualnie gromady Kocoń, Pewel Ślemieńska, Ślemień i Gilowice) na Gilowice[6]; do gminy Gilowice przyłaczono równocześnie gromady Łękawica, Łysina, Okrajnik i Rychwałd z gminy Zadziele[7]

Po zakończeniu wojny przywrócono podział administracyjny sprzed wojny i według stanu z dnia 1 lipca 1952 roku gmina Gilowice składała się z 7 gromad: Gilowice, Kocierz ad Moszczanica, Łękawica, Łysina, Okrajnik, Rychwałd i Rychwałdek[8]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[9].

Gminę Gilowice reaktywowano w dniu 1 stycznia 1973 roku tymże powiecie w województwie krakowskim[10] w znacznie zredukowanym składzie, obejmującym zaledwie 2 sołectwa: Gilowice i Rychwałd[11]1 czerwca 1975 gmina znalazła się w nowo utworzonym woj. bielskim[12]. 2 lipca 1976 roku gmina Gilowice została ponownie zniesiona przez połączenie z dotychczasową gminą Ślemień oraz prawie całą gminą Łękawica w nową gminę Gilowice-Ślemień[13].

Gmina Gilowice powstała po raz czwarty 2 kwietnia 1991 w związku z rozpadem gminy Gilowice-Ślemień, w granicach z 1976 roku (sołectwa Gilowice i Rychwałd)[14].

Przynależność gromad / sołectw skupienia gilowicko-ślemieńsko-sporyskiego do gmin po roku 1934
Gromada / Sołectwo 1934-08-01

1940-11-29

1940-11-30

1941-06-30

1941-07-01

1944-08-21

1944-08-22

1954-09-28

1973-01-01

1976-07-01

1976-07-02

1991-04-01

1991-04-02
Gilowice Gilowice Ślemień Gilowice Gilowice Gilowice Gilowice-Ślemień Gilowice
Kocierz Moszczanicki Gilowice Zadziele Zadziele Gilowice Łękawica Gilowice-Ślemień Łękawica
Łękawica Gilowice Zadziele Gilowice Gilowice Łękawica Gilowice-Ślemień Łękawica
Łysina Gilowice Zadziele Gilowice Gilowice Łękawica Gilowice-Ślemień Łękawica
Okrajnik Gilowice Zadziele Gilowice Gilowice Łękawica Gilowice-Ślemień Łękawica
Rychwałd Gilowice Zadziele Gilowice Gilowice Gilowice Gilowice-Ślemień Gilowice
Rychwałdek Gilowice Sporysz Sporysz Gilowice Świnna Świnna Świnna
Hucisko Ślemień Jeleśnia Jeleśnia Ślemień Stryszawa Stryszawa Stryszawa
Kocierz Rychwałdzki Ślemień Zadziele Zadziele Ślemień Łękawica Gilowice-Ślemień Łękawica
Kocoń Ślemień Ślemień Gilowice Ślemień Ślemień Gilowice-Ślemień Ślemień
Kurów Ślemień Ślemień Stryszawa Ślemień Stryszawa Stryszawa Stryszawa
Las Ślemień Ślemień Stryszawa Ślemień Ślemień Gilowice-Ślemień Ślemień
Pewel Ślemieńska Ślemień Ślemień Gilowice Ślemień Świnna Świnna Świnna
Pewelka Ślemień Ślemień Stryszawa Ślemień Stryszawa Stryszawa Stryszawa
Ślemień Ślemień Ślemień Gilowice Ślemień Ślemień Gilowice-Ślemień Ślemień
Czernichów Sporysz Zadziele Zadziele Sporysz Czernichów Czernichów Czernichów
Isep Sporysz Żywiec (m) Żywiec (m) Sporysz (do 1949) Żywiec (m) Żywiec (m) Żywiec (m)
Międzybrodzie Żywieckie Sporysz Zadziele Zadziele Sporysz Czernichów Czernichów Czernichów
Moszczanica Sporysz Zadziele Zadziele Sporysz Łękawica Żywiec (m) Żywiec (m)
Oczków Sporysz Zadziele Zadziele Sporysz Łękawica Gilowice-Ślemień Żywiec (m)
Pewel Mała Sporysz Sporysz Sporysz Sporysz Świnna Świnna Świnna
Przyłęków Sporysz Sporysz Sporysz Sporysz Świnna Świnna Świnna
Sporysz Sporysz Sporysz Sporysz Sporysz (do 1949) Żywiec (m) Żywiec (m) Żywiec (m)
Świnna Sporysz Sporysz Sporysz Sporysz Świnna Świnna Świnna
Tresna Sporysz Zadziele Zadziele Sporysz Czernichów Czernichów Czernichów
Trzebinia Sporysz Sporysz Sporysz Sporysz Świnna Świnna Świnna
Zadziele (do 1966) Sporysz Zadziele Zadziele Sporysz zalane zalane zalane
Bujaków Porąbka Kozy Kozy Porąbka Porąbka Porąbka Porąbka
Czaniec Porąbka Kęty Kęty Porąbka Porąbka Porąbka Porąbka
Kobiernice Porąbka Kozy Kozy Porąbka Porąbka Porąbka Porąbka
Międzybrodzie Bialskie Porąbka Kozy Kozy Porąbka Czernichów Czernichów Czernichów
Porąbka Porąbka Kozy Kozy Porąbka Porąbka Porąbka Porąbka
Kozy Biała Kozy Kozy Biała Kozy Kozy Kozy
Koszarawa Stryszawa Jeleśnia Jeleśnia Stryszawa Koszarawa Koszarawa Koszarawa
Krzeszów Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa
Kuków Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa
Lachowice Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa
Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa
Targoszów (od 1949) Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa

Struktura powierzchni edytuj

Według danych z roku 2002[15] gmina Gilowice ma obszar 28,15 km², w tym:

  • użytki rolne: 68%
  • użytki leśne: 23%

Gmina stanowi 2,71% powierzchni powiatu.

Demografia edytuj

Dane z 30 czerwca 2004[2]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Jednostka osób % osób % osób %
Populacja 5606 100 2846 50,8 2760 49,2
Gęstość zaludnienia
[mieszk./km²]
199,1 101,1 98
  • Piramida wieku mieszkańców gminy Gilowice w 2014 roku[1].


 

Sąsiednie gminy edytuj

Łękawica, Ślemień, Świnna, Żywiec

Przypisy edytuj

  1. a b Gmina Gilowice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-02-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. a b Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  3. Dz.U. z 1934 r. nr 69, poz. 645
  4. Kreis Saybusch
  5. Amtliches Gemeindeverzeichnis für das Grossdeutsche Reich auf Grund der Volkszählung 1939. Berlin : P. Schmidt, 1944
  6. Gilowitz
  7. Amtsbezirk Zadziele
  8. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  9. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  10. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  11. Uchwała Nr XVIII/92/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie krakowskim oraz ustalenia siedzib gminnych rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 8 grudnia 1972 Nr 18, poz. 268).
  12. Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
  13. Dz.U. z 1976 r. nr 23, poz. 143
  14. Dz.U. z 1991 r. nr 2, poz. 8
  15. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 1990 r. w sprawie utworzenia, zniesienia, zmiany granic, nazw i ustalenia siedzib niektórych gmin w województwach: bielskim, bydgoskim, elbląskim, gdańskim, katowickim, kieleckim, krośnieńskim, nowosądeckim i siedleckim oraz nadania statutu miasta Dz.U. z 1991 r. nr 2, poz. 8