Hebankowate (Ebenaceae) – rodzina roślin należąca do rzędu wrzosowców Ericales. Obejmuje 4 rodzaje liczące w sumie około 550 gatunków[2]. Występują one w strefie tropikalnej i subtropikalnej, nieliczni przedstawiciele spotykani są także w strefie ciepłego klimatu umiarkowanego w strefie międzyzwrotnikowej (południowo-wschodnie Stany Zjednoczone, Bliski Wschód, Korea i Japonia). Niektóre gatunki dostarczają cenionego drewna – hebanu (zwłaszcza hurma hebanowa). Owoce kilku gatunków są jadalne (zwłaszcza hurmy wschodniej, kaukaskiej i amerykańskiej)[4].

Hebankowate
Ilustracja
Diospyros kaki
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

wrzosowce

Rodzina

hebankowate

Nazwa systematyczna
Ebenaceae Gürcke in H. G. A. Engler & K. A. E. Prantl
Nat. Pflanzenfam. IV, 1: 153. Dec 1891[3]
Diospyros lotus
Euclea racemosa

Morfologia edytuj

Pokrój
Niewielkie drzewa i krzewy z zimozielonymi liśćmi i ciemną, czarną korą[4].
Liście
Pojedyncze, całobrzegie, zwykle ogonkowe, wyrastają skrętolegle, rzadko naprzeciwlegle. U niektórych gatunków wykształcają się na dolnej stronie liści pozakwiatowe miodniki[4].
Kwiaty
Wyrastają w skąpokwiatowych kwiatostanach, czasem pojedynczo (zwłaszcza żeńskie). Kwiaty są zazwyczaj rozdzielnopłciowe, przy czym rośliny mogą być dwupienne lub jednopienne. Kwiaty są 3- lub 5-krotne, rzadko 6- lub 7-krotne. Działki kielicha są zrośnięte, płatki zrastają się w rurkę i z wolnymi końcami. Kolor mają biały, kremowy lub lekko różowy. W kwiatach męskich pręciki wyrastają w dwóch okółkach w liczbie 2 lub 4 razy większej od liczby płatków. Ich nitki są krótkie i spłaszczone. W kwiatach żeńskich wykształcone są prątniczki w jednym okółku. Zalążnia jest górna i składa się takiej liczby komór ile w kwiecie jest płatków. W każdej komorze rozwijają się dwa zarodki rozdzielone fałszywą przegrodą. Słupek u nasady jest zrośnięty, w górze rozdziela się na tyle znamion, ile jest komór zalążni[4].
Owoce
Jagody o mięsistej owocni, wsparte trwałymi i często powiększonymi działkami kielicha[4].

Systematyka edytuj

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2018)

Jedna z rodzin w obrębie rzędu wrzosowców w kladzie astrowych, siostrzana wobec pierwiosnkowatych[2].

wrzosowce


Marcgraviaceae




Balsaminaceaeniecierpkowate



Tetrameristaceae







Polemoniaceaewielosiłowate



Fouquieriaceaeokotijowate




Lecythidaceaeczaszniowate





Sladeniaceae



Pentaphylacaceae





Sapotaceaesączyńcowate




Ebenaceaehebankowate



Primulaceaepierwiosnkowate





?

Mitrastemonaceae



Theaceaeherbatowate




Symplocaceaesymplokowate




Styracaceaestyrakowate



Diapensiaceaezimnicowate







Sarraceniaceaekapturnicowate




Actinidiaceaeaktinidiowate



Roridulaceaetuliłezkowate






Clethraceaeorszelinowate




Cyrillaceaezwichrotowate



Ericaceaewrzosowate









Podział rodziny według APweb[2] i GRIN[5]

Podrodzina: Lissocarpoideae Wallnöfer

Podrodzina: Ebenoideae Thorne & Reveal

  • Diospyros L.hurma, hebanek, hebanowiec, persymona
  • Euclea L.euklea, niegota
  • Royena L.royena, wikotek, lustrowiec

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b c d Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-12-11] (ang.).
  3. Robert W. Kiger, James L. Reveal: A comprehensive scheme for standardized abbreviation of usable plant-family names and type-based suprafamilial names. University of Maryland. [dostęp 2014-10-15].
  4. a b c d e Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 134-135. ISBN 1-55407-206-9. (ang.).
  5. GRIN Genera of Ebenaceae. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network - (GRIN). [dostęp 2014-10-15]. (ang.).